Μορφές ψυχικής επιβάρυνσης στο εργασιακό περιβάλλον της ξενοδοχειακής βιομηχανίας. Η περίπτωση των ξενοδοχείων της Λάρισας.

Abstract

Εισαγωγή: Τα τελευταία χρόνια, αναγνωρίζεται όλο και περισσότερο ότι η ψυχική υγεία των εργαζομένων αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για τη γενική υγεία τους και ότι η κακή ψυχική υγεία και οι εκάστοτε στρεσογόνοι παράγοντες στο χώρο εργασίας μπορεί να συμβάλλουν σε μία σειρά σωματικών ασθενειών όπως η υπέρταση, ο σακχαρώδης διαβήτης και οι καρδιαγγειακές παθήσεις μεταξύ άλλων. Επιπλέον, η κακή ψυχική υγεία μπορεί επίσης να οδηγήσει σε εξάντληση των εργαζομένων, επηρεάζοντας σοβαρά την ικανότητά τους να συνεισφέρουν ουσιαστικά τόσο στην προσωπική όσο και στην επαγγελματική τους ζωή. Σκοπός: Κύριος σκοπός της παρούσας μελέτης είναι η διερεύνηση των μορφών ψυχικής επιβάρυνσης στο εργασιακό περιβάλλον της ξενοδοχειακής βιομηχανίας με επίκεντρο την περιοχή της Λάρισας. Μεθοδολογία: Το ερευνητικό μέρος της μελέτης πραγματοποιήθηκε με τη χρήση ερωτηματολογίου και επιλέχθηκε η ποσοτική μέθοδος για να εξετασθεί η στάση των εργαζομένων στη ξενοδοχειακή βιομηχανία της περιοχής της Λάρισας. Η έρευνα διενεργήθηκε σε 120 άτομα, που εντάχθηκαν στη διαδικασία του ερωτηματολογίου, μέσω αποστολής του ερωτηματολογίου με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, λόγω των υγειονομικών πρωτοκόλλων της περιόδου δυνάμει της πανδημικής κρίσης του COVID, των οποίων οι διευθύνσεις πάρθηκαν από τους κατά τόπους συλλόγους και ξενοδοχειακές μονάδες, προσπαθώντας να ενταχθούν στη μελέτη όσο το δυνατόν περισσότερα άτομα. Από τα 120 ερωτηματολόγια που διαμοιράστηκαν επεξεργάστηκαν τα 109, καθώς τα υπόλοιπα ακυρώθηκαν λόγω μη επαρκούς συμπλήρωσης των απαντήσεων. Το ερωτηματολόγιο της μεταπτυχιακής έρευνας βασίστηκε στο ερωτηματολόγιο της μελέτης Downs, C.W. and Hazen, M.D. (1977) A factor analytic study of communication satisfaction, Journal of Business Communication, 14(3), 63-73. Αποτελέσματα: Στην έρευνα συμμετείχαν 109 συμμετέχοντες με την ποσοστιαία κατανομή να παρουσιάζεται ελάχιστα υπέρ των γυναικών εργαζομένων στην ξενοδοχειακή βιομηχανία έναντι των αντρών με 51,4% και 48,6% αντίστοιχα για τα δύο φύλα. Οι κύριες ηλικιακές ομάδες που συμπλήρωσαν το ερωτηματολόγιο ήταν οι ομάδες <35 ετών, 36-45 ετών, -και >46 ετών με ποσοστά 35,8%, 30,35% και 33,9% αντίστοιχα. Σε ότι αφορά το μορφωτικό επίπεδο των ερωτώμενων η πλειοψηφία ήταν ανώτατης εκπαίδευσης, απόφοιτοι ΑΕΙ με ποσοστό 49,5% με την επιλογή της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης να ακολουθεί με ποσοστό 40,4%. Συγκεντρωτικά, σε ότι αφορά την ικανοποίηση ως προς το κλίμα επικοινωνίας, οι ερωτώμενοι φαίνονται να έχουν θετική ικανοποίηση καθώς και στα τέσσερα υποερωτήματα της συγκεκριμένης ενότητας με μέσο όρο 36,9% οι ερωτώμενοι συμφωνούν. Αντίθετα, στην ενότητα σχετικά με την ικανοποίηση ως προς την επικοινωνία με τους προϊσταμένους οι ερωτώμενοι φαίνεται να είναι μετρίως ικανοποιημένοι με την πλειοψηφία να επιλέγει την επιλογή του "ούτε συμφωνώ, ούτε διαφωνώ" για τις ερωτήσεις της υποενότητας με ποσοστό 28,4%. Δύο ερωτήσεις διαφοροποιήθηκαν από την συγκεκριμένη τακτική και αφορούσαν τη λήψη πληροφοριών σχετικά με τις πολιτικές και τους στόχους των τμημάτων της επιχείρησης που εργάζονται και την παροχή καθοδήγησης από τον προϊστάμενο σε ότι αφορά την επίλυση προβλημάτων που σχετίζονται με την εργασία που έλαβαν θετική ικανοποίηση σε ποσοστό 56,9% και 55,1% αντίστοιχα. Η επόμενη υποενότητα ερωτήσεων αφορούσε στην ικανοποίηση ως προς την οριζόντια και άτυπη επικοινωνία με τους συναδέλφους όπου η γενικότερη τάση παρουσιάζει θετική ή ουδέτερη ικανοποίηση, χωρίς ιδιαίτερα στατιστικά σημαντικά αποτελέσματα. Σε ότι αφορά τους οργανωτικούς παράγοντες που προκαλούν συγκρούσεις το 43,1% των ερωτώμενων πιστεύει ότι θα ήταν περισσότερο ήρεμο και αποδοτικό αν εργαζόταν σε άλλο επάγγελμα από το συγκεκριμένο που εργάζονται κατά τη στιγμή συμπλήρωσης του ερωτηματολογίου. Επίσης το 43,1% πιστεύει ότι οι χρηματικές αποδοχές τους είναι αρκετές για να τους παρακινήσουν ικανοποιητικά δεδομένου του φόρτου εργασίας τους καθώς και το 59,6% αντιμετωπίζει συγκρούσεις στον εργασιακό τους χώρο με τους συναδέλφους τους. Το 54,2% των ερωτώμενων διαφωνούν σε ότι αφορά την ασάφεια του εργασιακού τους ρόλου. Τέλος σε ότι αφορά την υποενότητα της ικανοποίησης ως προς την προσωπική συναισθηματική ικανοποίηση η πλειοψηφία των ερωτώμενων διαφωνεί είτε απόλυτα είτε μερικώς με τις ερωτήσεις της υποενότητας. Εντύπωση προκαλεί το ποσοστό του 78% που δηλώνει ότι δεν βιώνει εκνευρισμό απέναντι στους πελάτες. Στο παράρτημα παρατίθενται οι πίνακες κατανομής συχνοτήτων ανά ενότητα και ερώτηση.