Ανθρακικό αποτύπωμα τροφίμων

Μπουγιούκος, Αλέξιος

Carbon footprint of food

Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία

Author

Μπουγιούκος, Αλέξιος

Date

2021-10

Advisor

Batrinou, Anthimia

Υπολογισμός ανθρακικού αποτυπώματος τροφίμων βάση των κύριων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου που εκπέπονται κατα την ζωική και φυτική παραγωγή.. (2.477Mb)

Keywords

Ανάλυση κύκλου ζωής (LCA) ; Κλιματική αλλαγή ; Φαινόμενο θερμοκηπίου ; Τρόφιμα ; Αποτύπωμα άνθρακα

Abstract

Η κλιματική αλλαγή αποτελεί ένα πρόβλημα παγκόσμιας κλίμακας που αναμένεται να επηρεάσει έντονα τις ερχόμενες γενεές. Ωστόσο, είναι γεγονός ότι συνδέεται άμεσα με το φαινόμενο του θερμοκηπίου και την υπερθέρμανση του πλανήτη εξαιτίας τόσο φυσικών παραγόντων όσο και ανθρωπογενών δράσεων. Σκοπός της συγκεκριμένης εργασίας είναι η σύνδεση των κύριων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου όπως CO2, N2O και CH4, που εκπέμπονται από τομείς των τροφίμων φυτικής και ζωικής προέλευσης, με την επίδρασή τους στην κλιματική αλλαγή. Σύμφωνα με τη βιβλιογραφική ανασκόπηση, η ζωική παραγωγή και πιο συγκεκριμένα η παραγωγή βόειου κρέατος προκαλεί τις μεγαλύτερες περιβαλλοντικές επιπτώσεις με το μεθάνιο που παράγεται κατά την εντερική ζύμωση των ζώων να αποτελεί την κυρίαρχη πηγή τόσο στις εκτροφές γαλακτοπαραγωγικών φυλών όσο και στις κρεοπαραγωγικές. Ωστόσο, τα οξείδια του αζώτου από την παραγωγή της ζωοτροφής αλλά και από τη διαχείριση της κοπριάς συνεισφέρουν εξίσου σημαντικά περίπου 30% ενώ τα υπόλοιπα τρόφιμα ζωικής παραγωγής είναι λιγότερο επιβλαβή. Η φυτική παραγωγή από την άλλη παρουσιάζει γενικά χαμηλότερες εκπομπές επιβλαβών αερίων, με εξαίρεση τις καλλιέργειες του ρυζιού και των ψυχανθών. Τον σημαντικότερο ρόλο και στις δυο καλλιέργειες παίζουν τα εδαφογενή βακτήρια που εμπλέκονται στους μηχανισμούς νιτροποίησης και απονιτροποίησης του αζώτου με αποτέλεσμα να εμπλέκονται στον βιογεωχημικό κύκλο του αζώτου και έτσι να αυξάνονται οι εκπομπές οξειδίων του αζώτου, συμβάλλοντας στο φαινόμενο του θερμοκηπίου και έπειτα στην κλιματική αλλαγή ιδιαίτερα αν πρόκειται για μεγάλες εκτάσεις. Τέλος, στόχος είναι η έμφαση στο ανθρακικό αποτύπωμα των τροφίμων, δηλαδή σε, ‘Μια συγκεκριμένη ποσότητα αερίων που αφορούν την κλιματική αλλαγή (π.χ διοξείδιο του άνθρακα, μεθάνιο κ.α) και είναι άμεσα συνδεδεμένη με την ανθρώπινη κατανάλωση ή δραστηριότητα’ αλλά και την σημαντικότητα υπολογισμού του. Έχοντας ποσοτικοποιήσει τις εκπομπές με τη χρήση συγκεκριμένων πρωτοκόλλων, μπορούν να προσδιοριστούν οι σημαντικές πηγές αλλά και να εντοπιστούν τομείς όπου απαιτείται μείωση αυτών παρέχοντας έτσι την ευκαιρία περιορισμού της περιβαλλοντικής επιβάρυνσης αλλά και μείωση του κόστους.

Abstract

Climate change is a global problem that is expected to strongly affect future generations. However, it is a fact that it is directly related to the greenhouse effect and global warming due to both natural and anthropogenic factors. The purpose of this work is to link the main greenhouse gas emissions such as CO2, N2O and CH4, emitted by animal and plant production sectors, with their impact on climate change. According to the literature review, animal production and more specifically beef production causes the greatest environmental impact with methane produced during the intestinal fermentation of animals being the dominant source in both dairy and meat farms. However, nitrogen oxides from feed production and manure management contribute just as much, about 30%. Crop production, on the other hand, generally has lower emissions of harmful gases, with the exception of rice and legumes. The most important role in both crops is played by the soil bacteria involved in the nitrification and denitrification mechanisms of nitrogen, and thus increase nitrogen oxide emissions, contributing to the greenhouse effect. Finally, the aim is to emphasize the carbon footprint of food, ie, 'A certain amount of gases related to climate change (eg carbon dioxide, methane, etc.) and is directly related to human consumption or activity' and the importance of its calculation. Having quantified emissions using specific protocols, important sources can be identified but also areas where reduction is required, thus providing the opportunity to reduce the environmental burden and reduce costs.