Λογοκρισία έντυπου υλικού και διαχείριση συλλογών στις δημοτικές βιβλιοθήκες: διερεύνηση των αντιλήψεων και συμπεριφορών των βιβλιοθηκονόμων

Φυντάνογλου, Δέσποινα

Censorship of printed material and collection management in the public (municipal) libraries: investigating the perceptions and behaviors of the librarians

Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία

Author

Φυντάνογλου, Δέσποινα

Date

2020-06-09

Advisor

Kyprianos, Konstantinos

lb_186682011_Fyntanoglou_thesis.pdf (1.952Mb)

lb_186682011_Fyntanoglou_presentation.pdf (2.365Mb)

Keywords

Λογοκρισία ; Πνευματική ελευθερία ; Δημοτικές βιβλιοθήκες ; Διαχείριση συλλογών ; Ποιοτική έρευνα ; Censorship ; Intellectual freedom ; Public libraries ; Collection management ; Qualitative research

Abstract

Η παρούσα μελέτη έχει σκοπό να εξετάσει τη λογοκρισία στον χώρο των δημοτικών βιβλιοθηκών και συγκεκριμένα να διερευνήσει τις αντιλήψεις και συμπεριφορές των βιβλιοθηκονόμων αναφορικά με τη διαχείριση του έντυπου και κυρίως του θεματικά αμφιλεγόμενου υλικού των συλλογών τους. Ακολουθώντας την ποιοτική μεθοδολογική προσέγγιση διεξήχθησαν ημιδομημένες συνεντεύξεις με εννέα βιβλιοθηκονόμους από αντίστοιχες δημοτικές βιβλιοθήκες της διοικητικής Περιφερειακής Ενότητας Αθηνών. Τα ευρήματα από τη θεματική ανάλυση των δεδομένων κατέδειξαν ότι οι βιβλιοθηκονόμοι εκφράζουν την πεποίθησή τους και τηρούν τις αρχές της πνευματικής ελευθερίας, ακόμα και όταν αντιμετωπίζουν ηθικά διλήμματα και εσωτερικές συγκρούσεις που αφορούν την επαγγελματική δεοντολογία και τις προσωπικές τους πεποιθήσεις. Ωστόσο, κατά την επιλογή του αμφιλεγόμενου υλικού, οι προσωπικές αξίες των βιβλιοθηκoνόμων και η αντίληψη ότι οφείλουν να προστατεύουν την κοινότητα μερικές φορές τους οδηγούν σε λογοκρισία. Άλλοι παράγοντες που προκαλούν μια τέτοια συμπεριφορά είναι ο φόβος για πιθανές αντιδράσεις από την κοινότητα και η έλλειψη σαφούς και γραπτής πολιτικής για την ανάπτυξη των συλλογών των βιβλιοθηκών. Επιπροσθέτως, όταν οι βιβλιοθηκονόμοι αντιμετωπίζουν προκλήσεις κατά τη διαχείριση αμφιλεγόμενου υλικού, έχουν, σε μεμονωμένες περιπτώσεις, υιοθετήσει λογοκριτική συμπεριφορά που αναφέρεται κυρίως στην αποφυγή πρόσκτησης του αμφιλεγόμενου υλικού και την καθοδήγηση των αναγνωστών προς πιο «ασφαλείς» επιλογές και λιγότερο στην απόσυρση του υλικού.

Abstract

The present study aims to examine the censorship in the field of public (municipal) libraries and specifically to investigate the perceptions and behaviors of the librarians regarding the collection management and mainly of the thematically controversial material. Following the qualitative methodological approach, semi-structured interviews were conducted with nine librarians from respective municipal libraries of the administrative Regional Unit of Athens. The findings from the thematic analysis of the data showed that librarians express their belief and adhere to the principles of intellectual freedom, even when facing moral dilemmas and internal conflicts regarding to the professional ethics and personal beliefs. However, in the selection of controversial material, the personal values of librarians and the perception that they should protect the community sometimes lead them to censorship behaviours. Other factors that trigger such behavior are the fear of possible reactions from the community and the lack of a clear and written policy for the development of library collections. In addition, when librarians face challenges in managing controversial material, they have, in individual cases, engaged in censorship behaviors which mainly refers to avoiding the acquisition of controversial material and guiding readers to more "safe" options and less to the withdrawal of this material.