Ο Χώρος ως «Ψυχολογικό Καλούπι» του Ατόμου

Abstract

Η κάτωθι διπλωματική εργασία πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του μεταπτυχιακού προγράμματος σπουδών του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής – Τμήμα Εσωτερικής Αρχιτεκτονικής και πραγματεύεται την «ψυχολογία του χώρου». Σκοπός της διπλωματικής εργασίας είναι η κατανόηση του τρόπου με τον οποίον ο άνθρωπος αντιλαμβάνεται, βιώνει και κατά συνέπεια πλάθει το χώρο του, τόσο σε φυσικό όσο και σε φαντασιακό επίπεδο. Προκειμένου να μελετηθεί ο χώρος είναι απαραίτητη η κατανόηση τόσο των στοιχείων που τον απαρτίζουν και των αρχών που διέπουν την αντιληπτική του εικόνα, όσο και των αισθητηριακών μηχανισμών του ατόμου, που συντελούν στην ικανότητα της πρόσληψης αυτής της εικόνας στη μνήμη. Έννοιες που απασχολούν την παρακάτω μελέτη είναι ο τόπος με την έννοια του χώρου που δεν έχει ακόμα βιωθεί, ο χρόνος που θεωρείται ότι βιώνεται με την αίσθηση ως μια μορφή και η μνήμη. Όλοι οι παραπάνω είναι όροι αλληλένδετοι με το χώρο. Ιδιαίτερος είναι ο ρόλος της εικόνας που ακολουθεί το χώρο και το χρόνο. Μέσα από τους αντιληπτικούς μηχανισμούς ο ανθρώπινος νους χαρτογραφεί χώρους, τους αποθηκεύει στη μνήμη ως εικόνες, ώστε αργότερα να συμπληρώσει νέες εικόνες, να ανακαλέσει μνήμες ή να ταυτιστεί με το χώρο. Η μνήμη είναι εκείνη που καθιστά, μέσα από τις εικόνες, ένα χώρο οικείο. Παράλληλα, αναλύονται ο ιδιαίτερος ρόλος του σώματος - ως σημείο αναφοράς σε σχέση με το χώρο και τα στοιχεία του, τα υλικά του χώρου, τα χρώματα ως δέκτης νοημάτων της όρασης, καθώς και οι ψυχικές διεργασίες και οι αντιληπτικοί μηχανισμοί πρόσληψης του χώρου, που αφορούν τη μνήμη, τη γνώση και τα συναισθήματα. Στόχος είναι να κατανοηθεί ο χώρος ως ένα δυναμικό πεδίο σχέσεων. Μέσα από την ανάλυση της συγκρότησης των δομικών του στοιχείων, των ιδιοτήτων που φέρει ως σύνολο αλλά και μέσα από τα δομικά και συνθετικά υλικά, τα μορφολογικά του χαρακτηριστικά να αναδυθεί η αντιληπτικότητα αυτού που προσφέρει καθώς και οι αισθητηριακές εμπειρίες που λαμβάνει το άτομο-χρήστης.