Ενδυνάμωση και παρώθηση ανθρώπινου δυναμικού εκπαιδευτικής μονάδας εν μέσω πανδημίας - ο ρόλος του ηγέτη στη διαχείριση της κρίσης και στη διατήρηση του οράματος του οργανισμού
Empowerment and motivation of human resources of an educational unit, in conditions of the pandemic. The role of the leader in crisis management and maintenance of the organization’s vision
Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία
Author
Βουτσάνη, Σοφία
Τσουκαλά, Καρολίνα-Ευαγγελία
Date
2022-05-04Advisor
Σαλμόν, ΙωάννηςKeywords
Πανδημία ; Διαχείριση κρίσεων ; Ηγέτης ; Ηγετικές δεξιότητες ; Όραμα ; Εξ αποστάσεως εκπαίδευση ; Covid-19 ; Διευθυντές σχολικών μονάδων ; Διαχείριση αλλαγών ; Ψυχική ανθεκτικότηταAbstract
Η πανδημία Covid-19, ξέσπασε στη χώρα μας τον Μάρτιο του 2020, όπου και έγινε ολικό lockdown. Οι συνθήκες ήταν για όλους πρωτόγνωρες, καθώς ανάμεσα σε όλους τους περιορισμούς, οι σχολικές μονάδες σταμάτησαν τη δια ζώσης λειτουργία τους. Μετά από μικρό χρονικό διάστημα, κατά το οποίο τα σχολεία δεν πραγματοποιούσαν καμία εκπαιδευτική διαδικασία, με οδηγίες της πολιτείας, κλήθηκαν να ξεκινήσουν την εξ αποστάσεως εκπαίδευση. Η προετοιμασία των σχολικών μονάδων για αυτή τη συνθήκη ήταν στις περισσότερες περιπτώσεις μηδαμινή ή ελάχιστη, καθώς δεν είχε δημιουργηθεί έως τότε η ανάγκη για εκπαίδευση από απόσταση.
Κατά το πρώτο διάστημα της εφαρμογής της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης, τα προβλήματα ήταν αρκετά και η καθοδήγηση πολύ λίγη. Οι σχολικές μονάδες, στα πλαίσια μιας αποκεντρωμένης διοίκησης, έπρεπε να διαχειριστούν μόνες τους τη νέα κατάσταση, με τα μέσα που διέθεταν. Ο διευθυντής και γενικότερα οι ηγέτες των σχολικών μονάδων, είχαν πλέον να αντιμετωπίσουν μία πρόκληση, εντελώς διαφορετική από ό,τι γνώριζαν έως τότε. Η εργασία αυτή, επικεντρώνεται στο πρώτο διάστημα της αντιμετώπισης της πανδημίας για τα σχολεία (σχολικά έτη 2019-2020 και 2020-2021) και κυρίως στη διαχείριση της νέας συνθήκης, της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης. Βασικοί άξονες της εργασίας είναι η διαχείριση κρίσεων στη σχολική κοινότητα, αλλά και ο καθοριστικός ρόλος που διαδραματίζει ο διευθυντής-ηγέτης σε συνεργασία πάντα με το διδακτικό προσωπικό σε τέτοιες καταστάσεις, όπως για παράδειγμα στην περίπτωση της διαχείρισης μιας πανδημίας. Στο πρώτο μέρος της εργασίας γίνεται εκτενής αναφορά στις έννοιες της κρίσης, των χαρακτηριστικών του ηγέτη, του οράματος σε ένα εκπαιδευτικό οργανισμό και στην έννοια της αλλαγής. Στο δεύτερο μέρος παρουσιάζονται τα αποτελέσματα που προέκυψαν από τη διενέργεια ποσοτικής έρευνας σε δείγμα εκπαιδευτικών. Τα αποτελέσματα παρουσιάζουν τον σημαντικό ρόλο που διαδραματίζει ο ηγέτης στη διαχείριση μιας σχολικής κρίσης, αλλά και τα ιδιαίτερα εκείνα χαρακτηριστικά του ηγέτη που τον κάνουν αποτελεσματικό ή μη στη ενίσχυση του οράματος της σχολική μονάδας και στην προώθηση της αλλαγής σε συνθήκες κρίσης.
Abstract
The Covid 19 pandemic broke out in our country in March 2020, where it became a total lockdown. The conditions were unprecedented for everyone, as among all the restrictions, the school units ceased their in-person operation. After a short period of time, during which schools did not carry out any educational process, with instructions from the state, they were asked to start distance education. The preparation of school units for this condition was in most cases minimal or little, as the need for distance education had not been created until then. During the first period of the implementation of distance education, the problems were enough and the guidance was rather little. The school units, within the framework of a decentralized administration, had to manage the new situation on their own, with the means at their disposal. The headmaster, and more generally the school leaders, now had to face a challenge that was completely different from what they knew until then. This thesis focuses on the first period of the response to the pandemic for schools (school years 2019-2020 and 2020-2021) and mainly on the management of the new condition, that is the distance education. The main axes of the work are crisis management in the school community, but also the determining role that the leader manager always plays in cooperation with the teaching staff in such situations, as for example in the case of pandemic management. In the first part of the paper there is extensive reference to the concepts of crisis, the characteristics of the leader, the vision in an educational organization and the concept of change. The second part presents the results obtained by conducting quantitative research on a sample of teachers. The results illustrate the important role played by the leader in managing a school crisis, but also those particular characteristics of the leader that make him effective or not in strengthening the vision of the school unit and in promoting change in crisis conditions.