Η επίδραση του περιβάλλοντος εργασίας στην ψυχοκοινωνική διάσταση των εργαζομένων στα σχολεία ειδικής αγωγής

Στρίγκα, Φωτεινή

The effect of the work environment on the psychosocial dimension of employees in special education schools

Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία

Author

Στρίγκα, Φωτεινή

Date

2022-07-14

Advisor

Πιερράκος, Γεώργιος

Διπλωματική Μεταπτυχιακή Εργασία (3.162Mb)

Keywords

Επαγγελματική εξουθένωση ; Σχολεία ειδικής αγωγής ; Ψυχοκοινωνική επίδραση ; Εργαζόμενοι ειδικής αγωγής ; Occupational exhaustion ; Burnout ; Psychosocial impact ; Special education staff ; Special education schools

Abstract

Η εργασία αυτή ασχολήθηκε με την εξέταση της επίδρασης του περιβάλλοντος εργασίας στην ψυχοκοινωνική διάσταση των εργαζομένων στα σχολεία της Ειδικής Αγωγής. Μελετήθηκε βιβλιογραφικά η επαγγελματική ζωή και στη συνέχεια ερευνήθηκε το φαινόμενο της επαγγελματικής εξουθένωσης (burnout) όλων των εργαζομένων στα Σχολεία Ειδικής Αγωγής. Το φαινόμενο burnout ερευνήθηκε και στις τρείς διαστάσεις του, Συναισθηματική Εξάντληση, Αποπροσωποποίηση και Προσωπική Επίτευξη. Το burnout επηρεάζει όλο και περισσότερο τους εργαζόμενους στην εκπαίδευση και για το λόγο αυτό επιλέχθηκε να εξετασθεί η επίδρασή του στους εργαζόμενους στην Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση, η οποία λόγω των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών της φαίνεται να απειλεί τη ψυχοκοινωνική διάστασή τους. Επίσης η επαγγελματική εξουθένωση εξετάσθηκε όχι μόνο ως προς τους εκπαιδευτικούς, αλλά και για τις λοιπές κατηγορίες εργαζομένων δηλ. το Ειδικό Εκπαιδευτικό και Βοηθητικό Προσωπικό. Επιπλέον ερευνήθηκε και εάν υπάρχουν διαφορετικά επίπεδα ψυχοκοινωνικής επίδρασης ανάλογα με τη δυνατότητα των εργαζομένων να μετακινηθούν μεταξύ Ειδικής Αγωγής και Γενικής Εκπαίδευσης. Η έρευνα διεξήχθη κατά το χρονικό διάστημα από τις 20 Φεβρουαρίου έως την 7 Απριλίου 2022 και συμμετείχαν εβδομήντα επτά (77) εργαζόμενοι από διάφορα Σχολεία Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης στο Νομό Αττικής. Ο αριθμός των συμμετεχόντων συνεκτιμάται με την ιδιαιτερότητα της έρευνας που αφορούσε μόνο τους εργαζόμενους στα Σχολεία της Ειδικής Αγωγής. Επιλέχθηκε η ποσοτική έρευνα με χρήση του ερωτηματολογίου Maslach Burnout Inventory. Η ανάλυση των δεδομένων που συλλέχθηκαν από τις απαντήσεις του ερωτηματολογίου Maslach έδειξε ότι οι εργαζόμενοι σε Σχολεία Ειδικής Αγωγής αισθάνονται μέτρια Συναισθηματική Εξάντληση, η οποία είναι ελαφρά μεγαλύτερη από την αντίστοιχη των εκπαιδευτικών της Γενικής Εκπαίδευσης. Επίσης βιώνουν χαμηλή Αποπροσωποποίηση και υψηλή Προσωπική Επίτευξη. Τέλος φαίνεται ότι τα αποτελέσματα από την έρευνα σε όλες τις ειδικότητες των εργαζομένων, αλλά και από τη δυνατότητα μετακίνησης μεταξύ Ειδικής Αγωγής και Γενικής Εκπαίδευσης δείχνουν ότι επηρεάζονται τα επίπεδα επαγγελματικής εξουθένωσης, γι’ αυτό και προτείνεται να αποτελέσουν αντικείμενο περαιτέρω ερευνών.

Abstract

This research work aimed to examine the effect of the working environment on the psychosocial dimension of the employees in the schools of Special Education. The professional life was studied bibliographically, and then the phenomenon of burnout, of all the employees in the Special Education Schools. The burnout phenomenon has been investigated in its three dimensions, Emotional Exhaustion, Depersonalization and Personal Accomplishment. Burnout is increasingly affecting employees in education and for this reason the author chose to examine its impact on employees in Special Education and Training, which due to its special characteristics seems to threaten their psychosocial dimension. Also, the burnout was examined not only for the teachers, but also for the other categories of employees, ie the Special Teaching and Auxiliary Staff. In addition, it was investigated whether there are different levels of psychosocial impact, depending on the ability of employees to move between Special Education and General Education. The research was conducted during the period from February 20 to April 7, 2022, and in it took place seventy-seven (77) employees from various Schools of Special Education in the Prefecture of Attica. The number of participants is taken into account with the specific nature of the research that concerned only the employees in the Schools of Special Education. Quantitative research was chosen using the Maslach Burnout Inventory questionnaire. The analysis of the data collected from the answers of the Maslach questionnaire showed that the employees in Special Education Schools feel moderate Emotional Exhaustion, which is slightly higher than that of the teachers of General Education. They also experience low Depersonalization and high Personal Accomplishment. Finally, the results from the research in all the specializations of the employees, but also from the possibility of moving between Special Education and General Education indicate that the levels of burnout are affected, thus it is recommended that the subject should be further researched.