Αντιλήψεις παιδαγωγών για τα έμφυλα στερεότυπα Ο ρόλος της προσχολικής αγωγής

Ψωμάδη - Μεσάδου, Νίκη

Preschool teachers’ views on gender stereotypes The role of preschool education

Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία

Author

Ψωμάδη - Μεσάδου, Νίκη

Date

2022-07-15

Advisor

Παναγιωτακοπούλου, Ιωάννα - Σταματίνα

Μεταπτυχιακή εργασία (1.343Mb)

Keywords

Έμφυλα στερεότυπα

Abstract

Εισαγωγή: Είναι γνωστό πως οι στερεοτυπικές αντιλήψεις που αφορούν το φύλο επη-ρεάζουν την ζωή του ατόμου πολύπλευρα, προκαλώντας αρνητικό αντίκτυπο. Τα έμφυ-λα στερεότυπα μπορούν να εντοπιστούν παντού, στην οικογένεια, την κοινωνία και το σχολικό περιβάλλον και το άτομο έρχεται σε επαφή με αυτά από πρώιμη ηλικία. Καθώς η διαμόρφωση της προσωπικότητας του ατόμου ξεκινά να συντελείται κατά την προ-σχολική ηλικία, ο ρόλος της προσχολικής αγωγής αποδεικνύεται πολύτιμος στην δια-μόρφωση στάσεων, αντιλήψεων και συμπεριφορών μέσω της παρατήρησης και της μί-μησης. Η προσχολική αγωγή επομένως μπορεί να γίνει χώρος αναπαραγωγής των έμ-φυλων στερεοτύπων ή να γίνει αρωγός στην προσπάθεια καταπολέμησής τους. Σκοπός: Σκοπός της παρούσας έρευνας είναι, να καταγράψει τις απόψεις των παιδαγω-γών προσχολικής αγωγής σχετικά με τα έμφυλα στερεότυπα και να διαπιστώσει τον ρόλο που διαδραματίζει η προσχολική αγωγή στην αναπαραγωγή τους, καθώς και το αν μπορεί να συμβάλει στην άρση τους. Μέθοδος: Ως μέθοδος χρησιμοποιήθηκε η ποσοτική έρευνα με την δημιουργία και διανομή ερωτηματολογίου με τον παραπάνω σκοπό και τα αντίστοιχα ερευνητικά ερω-τήματα. Η στατιστική ανάλυση των δεδομένων του ερωτηματολογίου έγινε με το πρό-γραμμα SPSS. Αποτελέσματα: Ο πληθυσμός που συμμετείχε στην έρευνα ήταν 119 παιδαγωγοί προ-σχολικής ηλικίας. Τα αποτελέσματα που προέκυψαν δείχνουν πως το μεγαλύτερο πο-σοστό των παιδαγωγών, δεν παρουσιάζει στερεοτυπικές αντιλήψεις σχετικές με το φύλο και δεν εφαρμόζει πρακτικές που προωθούν την έμφυλη διχοτόμηση. Αντίθετα το μεγαλύτερο ποσοστό της έρευνας ήταν ευαισθητοποιημένο αναφορικά με τα ζητή-ματα φύλου και είχε παρακολουθήσει σχετικά μαθήματα, ενώ ήταν πρόθυμο για πε-ραιτέρω επιμόρφωση σχετική με το θέμα. Τέλος από τα αποτελέσματα της έρευνας προέκυψε πως το μεγαλύτερο ποσοστό των παιδαγωγών, εφαρμόζει πρακτικές που προωθούν την ισότητα μεταξύ των δυο φύλων και εξαλείφουν τον έμφυλο διαχωρισμό και τα στερεότυπα. Συμπεράσματα: Από τα αποτελέσματα της έρευνας συμπεραίνεται πως οι παιδαγωγοί της προσχολικής αγωγής είναι ο πυρήνας της. Η ενημέρωσή τους και η επιμόρφωση σχετικά με τα ζητήματα φύλου έχει ως επακόλουθο τις καλές πρακτικές και την εμφύ-σηση της ισότητας των δύο φύλων, στα παιδιά. Οι αντιλήψεις και οι πρακτικές των παιδαγωγών μπορούν να έχουν ως αποτέλεσμα την εξάλειψη των έμφυλων στερεοτύ-πων και την άρση της έμφυλης διχοτόμησης των φύλων που είναι επιτακτική στις σύγ-χρονες κοινωνίες.

Abstract

Introduction: It is well known that stereotypical beliefs concerning gender have a huge impact in multiple areas of people’s lives. Gender stereotypes can be detected in all social environments, inside one’s family and schools and people come across them in a very early stage in life. Since a person’s personality starts forming from a very early age, preschool education has great value in building and shaping views, beliefs, behaviors and attitudes. In that way, preschool education can become a place where gender ste-reotypes are produced or abolished. Purpose: The purpose of this study is to detect preschool teachers’ views on gender stereotypes and the effects of preschool education on generating or diminishing them. Method: For this current study the method of quantitative research was picked by forming and handing out a questionnaire, made for the purposes of the study. Then the results were analyzed with the SPSS program. Results: The sample of the study was 119 female preschool teachers. The results that came up, detected that the highest percentage of the preschool teacher did not have stereotypical gender views and does not use practices that generate gender stereo-types. The research also established that a big part of the preschool teacher was in-formed about gender matters with the form of courses and was willing to know more. Conclusively the study showed that the biggest percentage of preschool teachers uti-lized practices that promote equality between genders, resulting in less gender discrimination and stereotypes. Discussion: From the results of this current study, it eventuates that preschool teacher are the core of preschool education. The more sensitive and informed about gender issues they are, the more they will promote equality in the classroom. Preschool edu-cators’ views and practices can help eliminate gender stereotypes and discrimination in societies that are in need.