Μελέτη, συντήρηση και αποκατάσταση γύψινων αντιγράφων πίθων του εργαστηρίου της οικογένειας Gilliéron από τη συλλογή του ΤΑΠΑ
Conservation of plaster pithos replicas belonging to the studio of the Gilliéron family
Λέξεις-κλειδιά
Πίθοι ; Emile Gilliéron (père or fils) ; SEM ; FTIR ; Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων και Απαλλοτριώσεων ; Πιστό αντίγραφο ; Γύψινο εκμαγείοΠερίληψη
Τα αντίγραφα των προς μελέτη πίθων προέρχονται από το εργαστήριο των Gilliéron, διάσημης οικογένειας καλλιτεχνών αντιγραφέων αρχαιοτήτων και συντηρητών, οι οποίοι κατασκεύαζαν αντίγραφα από το πρωτότυπο και τα πουλούσαν σε μουσεία και συλλογές σε όλο τον κόσμο. Οι πίθοι παρουσιάζουν προβλήματα σε σχέση με τη κατάσταση διατήρησής τους, τα οποία οφείλονται στο χρόνο από τη εποχή της δημιουργίας τους έως την κατάληξή τους στα εργαστήρια του Ταμείου Αρχαιολογικών Πόρων και Απαλλοτριώσεων.
Σκοπός της παρούσας διπλωματικής εργασίας είναι η συντήρηση και αποκατάσταση των τριών πίθων από γύψο και η διερεύνηση των υλικών κατασκευής τους. Η γύψος είναι ένα από τα πρώτα υλικά που χρησιμοποιήθηκαν από την αρχαιότητα για την δημιουργία καλουπιών και αρνητικού αποτυπώματος – αντιγράφου του πρωτοτύπου. Τα γύψινα αντίγραφα των αγγείων που μελετώνται στην εργασία αυτή, κατασκευάστηκαν με σύγχρονες μεθόδους χύτευσης και παραγωγής αντιγράφων, μια τεχνική η οποία δεν διαφέρει από αυτή της αρχαιότητας.
Δίνεται λεπτομερής περιγραφή της κατάστασης διατήρησης των αντιγράφων, όπως και η ταυτοποίηση ενός από αυτούς, του πίθου (P3) με τον πρωτότυπο του πιθαμφορέα “ανακτορικού ρυθμού” από το Κακόβατο Ηλείας που φυλάσσεται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο. Λαμβάνοντας υπόψη τη διαδρομή και τον εντοπισμό τους στο σημερινό ίδρυμα Ανδρέα Παπανδρέου, συμπεραίνουμε ότι δημιουργός αυτών των πίθων ήταν ο Emile Gilliéron (πατέρας ή υιός).
Η εξέταση των υλικών κατασκευής, πραγματοποιήθηκε με τη χρήση οπτικής μικροσκοπίας, SEM (ηλεκτρονική μικροσκοπία σάρωσης) και FTIR (φασματοσκοπία υπερύθρου με μετασχηματισμό Fourier). Τα αποτελέσματα που έδωσαν συνδυαστικά οι αναλυτικές τεχνικές, είναι η ταυτοποίηση των χρωστικών ουσιών με τη χρήση κάποιου ελαίου που βρίσκεται σε κατάσταση υδρολυτικής φθοράς. Έπειτα, δίνεται αναλυτική φωτογραφική τεκμηρίωση της διαδικασίας συντήρησης όλων των αγγείων και αποτίμηση των επεμβάσεων συντήρησης. Επίσης, αναφέρεται ο εξοπλισμός της φωτογραμμετρικής τεκμηρίωσης, το πρόγραμμα επεξεργασίας του 3D αποτυπώματος, όπως και εικόνες των 3D μοντέλων πριν και μετά τις επεμβάσεις συντήρησης. Επιπλέον, δίνεται συγκριτική φωτογραφική τεκμηρίωση των πίθων πριν και μετά από τη διαδικασία συντήρησης.
Τέλος, απαντώνται τα ερευνητικά ερωτήματα που τέθηκαν στην αρχή της διπλωματικής εργασίας, ενώ παρατίθενται μελλοντικές προτάσεις για φύλαξη και προβολή των πίθων εντός των εργαστηρίων του ΤΑΠΑ.
Περίληψη
The pithos replicas come from the atelier of the Gilliéron family, members of which are famous artists that were creating replicas from the prototype and were selling them to museums and art collections all over the world. The pithos have some issues preservation conditions, due to their long journey from the moment of their creation until their arrival in the laboratory of the Archaeological Receipts and Expropriations Fund.
The aim of this thesis is the conservation and restoration of the three gypsum pithos but also the study of the material they are made of. Gypsum is one of the first materials that was used from ancient times for the creation of cast and the negative imprint- the copy of the original. The construction for the gypsum vessels replicas in this thesis is based on modern methods of casting and copying techniques that are actually similar to the ones used in antiquity.
The thesis includes the detailed description of the state of preservation condition of the vessels as well as the identification of replica pithos (P3) with the original pithamphorea from Kakovatos Ilias in the National Archaeological Museum. Taking into consideration their route and location at the foundation Andreas Papandreou, the creator of these pithos is considered to be Emile Gilliéron (père or fils).
The examination of the construction materials was realised using optical microscopy, SEM and FTIR. The results of the experimental procedures were able to identify the pigments as well as the use of an oil that is in a state of hydrolytic wear. Then, a photographic documentation of the conservation process of all vessels and evaluation of conservation operations is given. In parallel, the equipment of the photogrammetric documentation, the program of the 3D imprint editor, as well as images of the 3D models before and after the conservation interventions are mentioned. In addition, comparative photographic documentation of the three pithos before and after the conservation process is given.
Finally, the research inquiries that are posed in the beginning of the dissertation are answered, while also some future proposals for the safekeeping and promotion of pithos within the Archaeological Receipts and Expropriations Fund laboratories are suggested.
Αριθμός σελίδων
144Σχολή
Σχολή Εφαρμοσμένων Τεχνών & ΠολιτισμούΑκαδημαϊκό Τμήμα
Τμήμα Συντήρησης Αρχαιοτήτων και Έργων ΤέχνηςΤίτλος Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών
Συντήρηση της Πολιτιστικής ΚληρονομιάςΓλώσσα
Ελληνικά
Εκτός από όπου επισημαίνεται κάτι διαφορετικό, το τεκμήριο διανέμεται με την ακόλουθη άδεια:
Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές
Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές