Η άσκηση στην πρόληψη και αντιμετώπιση του λεμφοιδήματος
Exercise in the prevention and treatment of lemphoedema
Keywords
Λεμφοίδημα ; Λεμφικό σύστημα ; Άσκηση ; Φυσική δραστηριότητα ; Πρόληψη λεμφοιδήματοςAbstract
Η εργασία αυτή είχε σκοπό να μελετήσει μέσω της βιβλιογραφικής ανασκόπησης το ρόλο
της άσκησης στην πρόληψη και αντιμετώπιση του λεμφοιδήματος. Το λεμφοίδημα είναι
μια κατάσταση τοπικού οιδήματος που προκαλείται από ένα κατεστραμμένο λεμφικό
σύστημα και εμφανίζεται συχνά ως επιπλοκή της θεραπείας του καρκίνου ή των
παρασιτικών λοιμώξεων. Το λεμφοίδημα μπορεί να είναι κληρονομικό (πρωτοπαθές) ή να
προκαλείται από τραυματισμό των λεμφικών αγγείων (δευτερογενές). Πρόσφατες έρευνες
έχουν αναδείξει την σημαντική αξία της άσκησης σε ανθρώπους με διαταραχές
λειτουργίας του λεμφικού συστήματος. Η άσκηση βελτιώνει το κυκλοφορικό αλλά και το
λεμφικό σύστημα. Η φυσική κίνηση ενεργοποιεί την κίνηση του λεμφικού υγρού.
Ειδικότερα, το λεμφικό σύστημα δεν έχει κάποιο όργανο να δρα ως μία αντλία και να
μετακινεί τη λέμφο, γι’ αυτό οι μύες δρουν ως αντλίες για την αύξηση της ροής της
λέμφου και την ώθησή της προς το κέντρο για να εισέλθει στη φλεβική κυκλοφορία. Η
τακτική άσκηση διεγείρει την κυκλοφορία της ροής του αίματος στο σώμα και διατηρεί
την ομαλή ροή της λέμφου. Επίσης, βοηθάει τα λεμφικά υγρά να μεταφερθούν προς τα
νεφρά και το συκώτι ώστε να φιλτραριστούν και να απομακρυνθούν οι τοξίνες από το
σώμα. Η πλειοψηφία της βιβλιογραφίας επισημαίνει ότι η άσκηση έχει σημαντικό ρόλο
στην πρόληψη και αντιμετώπιση του λεμφοιδήματος σε ασθενείς με καρκίνο του μαστού,
και αναφέρει ότι μέσω της άσκησης βελτιώνεται το εύρος κινήσεων, η ευλυγισία, η
αντοχή, και η δύναμη στην απαγωγή ώμων. Περισσότερο αποτελεσματικές έχουν βρεθεί η
αερόβια άσκηση, η άσκηση με βάρη αλλά και η γιόγκα. Ωστόσο, δεν συνίσταται
οποιασδήποτε έντονη και επαναλαμβανόμενη κίνηση αντίστασης ή δραστηριότητας που
πιθανόν να προάγει ή να επιδεινώνει την εξέλιξη ενός λεμφοιδήματος. Επίσης, θα πρέπει
να αποφεύγεται η υπερβολική άσκηση και εκγύμναση. Ακόμη, τονίζεται η σημασία της
συχνότητας, της έντασης και της διάρκειας της άσκησης. Είναι σημαντικό να υπάρξουν κι
άλλες μελέτες για την πρόληψη και αντιμετώπιση του λεμφοιδήματος μέσω της άσκησης,
καθώς η βιβλιογραφία είναι αρκετά περιορισμένη. Καθίσταται επίσης σημαντικό να
μελετηθούν περαιτέρω διάφορες μορφές άσκησης, όπως το κολύμπι, στην
αποτελεσματικότητά τους για την πρόληψη του λεμφοιδήματος.
Abstract
This work aimed to study through literature review the role of exercise in the prevention
and treatment of lymphoedema. Lymphoedema is a condition of local swelling caused by a
damaged lymphatic system and often occurs as a complication of cancer treatment or
parasitic infections. Lymphedema can be hereditary (primary) or caused by injury to the
lymphatic vessels (secondary). Recent research has highlighted the significant value of
exercise in people with disorders of the lymphatic system. Exercise improves the
circulatory as well as the lymphatic system. Physical movement activates the movement of
lymphatic fluid. In particular, the lymphatic system has no organ to act as a pump and
move the lymph, so the muscles act as pumps to increase the flow of lymph and push it
towards the center to enter the venous circulation. Regular exercise stimulates the
circulation of blood flow in the body and maintains the smooth flow of lymph. It also helps
lymph fluids to be transported to the kidneys and liver to filter and remove toxins from the
body. The majority of the literature indicates that exercise has an important role in the
prevention of lymphedema in breast cancer patients, and reports that exercise improves
range of motion, flexibility, endurance, and shoulder abduction strength. Aerobic exercise,
weight training and yoga have been found to be more effective. However, any intense and
repetitive movement of resistance or activity likely to promote or aggravate the
development of a lymphedema is not recommended. Also, excessive exercise and training
should be avoided. Furthermore, the importance of the frequency, intensity and duration of
the exercise is emphasized. It is important that there are more studies on the prevention and
treatment of lymphoedema through exercise as the literature is quite limited. It also
becomes important to further study various forms of exercise, such as swimming, in their
effectiveness in preventing lymphedema.