Η διδασκαλία της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας και Γραμματείας στους νεοέλληνες μαθητές του 21ου αιώνα
The teaching of Ancient Greek Language and Literature to the modern greek students of the 21st century
Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία
Συγγραφέας
Τζερμιά, Μαρία
Ημερομηνία
2022-10-06Επιβλέπων
Τράπαλη, ΜαρίαΛέξεις-κλειδιά
Αρχαία Ελληνικά ; Ιστορική αναδρομή ; Πρωτότυπο ; Μετάφραση ; Διδακτική μεθοδολογία ; Αξιοποίηση ΤΠΕΠερίληψη
Η παρούσα εργασία έχει σκοπό να προβάλει την ωφελιμότητα της διδασκαλίας των Αρχαίων Ελληνικών για τους νεοέλληνες μαθητές, με την προϋπόθεση ότι η διδασκαλία αυτή υλοποιείται με σύγχρονες μεθόδους, καινοτόμες στρατηγικές και εναλλακτικές πρακτικές. Η ιστορική αναδρομή που περιλαμβάνεται στην εργασία παρουσιάζει τις μεταρρυθμίσεις που έχουν γίνει ιδιαίτερα τις τελευταίες δεκαετίες στη διδασκαλία του μαθήματος. Η εκτενής αναφορά στην αντιπαράθεση μεταξύ των υπέρμαχων της διδασκαλίας των αρχαίων ελληνικών κειμένων από το πρωτότυπο και αυτών που τάσσονται υπέρ της αξιοποίησης της διευκολυντικής μετάφρασης αναδεικνύει την επιχειρηματολογία που αιτιολογεί τη διδασκαλία όχι μόνο μεταφρασμένων αλλά και πρωτότυπων κειμένων στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Οι απόψεις των φιλολόγων για το μάθημα των Αρχαίων Ελληνικών και η στάση των μαθητών απέναντι σε αυτό, όπως αποτυπώνονται στα αποτελέσματα των ολιγάριθμων σχετικών ερευνών, είναι στοιχεία που παραπέμπουν στην ανάγκη περαιτέρω αναπροσανατολισμού του μαθήματος. Η παρουσίαση των κυρίαρχων τάσεων και των αντίστοιχων προσεγγίσεων αποτελούν το θεωρητικό πλαίσιο της διδακτικής των Αρχαίων Ελληνικών, στο οποίο οφείλουν να ερείδονται οι φιλόλογοι, ώστε να καθίστανται ικανοί να εφαρμόζουν τις κατάλληλες διδακτικές στρατηγικές και να υλοποιούν το μάθημα με τρόπο ελκυστικό και αποδοτικό για τους μαθητές. Η περιστασιακή μόνο εφαρμογή παρωχημένων γλωσσοκεντρικών πρακτικών, η οικοδόμηση της γνώσης των βασικών αρχαιοελληνικών γραμματικών και συντακτικών δομών που απαιτούνται για την πρόσληψη του νοήματος και η έμφαση στις εξωγλωσσικές καταστάσεις και στον επικοινωνιακό στόχο του αρχαίου δημιουργού είναι ορισμένες από τις διδακτικές προσεγγίσεις που εξετάζονται στο παρόν πόνημα. Μέθοδοι όπως η συγκριτική προσέγγιση της αρχαίας ελληνικής γλώσσας μέσω της νέας ελληνικής και η βιωματική πρόσληψη των αρχαίων κειμένων, η οποία ενθαρρύνει τις διαφοροποιημένες υποκειμενικές αναγνώσεις των μαθητών, παράλληλα με τη διαπολιτισμική προσέγγιση προσδίδουν ανανεωτικό χαρακτήρα στο μάθημα, προάγουν την κριτική σκέψη των μαθητών και καλλιεργούν τις δεξιότητες του 21ου αιώνα. Τέλος, προβάλλεται η συμβολή της αξιοποίησης των διαδικτυακών διαδραστικών εφαρμογών και των ψηφιακών εργαλείων στη διδασκαλία των Αρχαίων Ελληνικών.
Περίληψη
This thesis aims at highlighting the beneficial influence of teaching Ancient Greek Language and Literature on Greek pupils, provided that teaching is implemented with modern methods, innovative strategies and alternative techniques. A historical review presents the educational reforms taken place especially in the recent decades, as far as the lesson is concerned. An extended reference to the conflict between the advocates of teaching the ancient Greek texts in the original and those who support teaching by using the facilitating modern Greek translation justifies the fact that both original and translated texts are taught at classes of Secondary Education. The beliefs of philologists and the pupils' attitude towards the ancient Greek lesson, as reflected in the results of the limited existing research, are elements indicating the need for further reorientation of the lesson.
The present study provides a broad view of the main trends and teaching approaches constituting the theoretical framework on which the philologists must rely, in order to be able to apply the teaching strategies that respond to the pupils’ age, dynamics, needs and interests, and to implement the ancient Greek lesson in an attractive and efficient way for them. Indicatively, one of the didactic proposals, mentioned in this study, is the application of outdated language-centered practices only occasionally in order to avoid memorization. Furthermore, one of the examined teaching approaches underlines the importance of the extra-linguistic situations and the intentionality of the ancient creator. According to another approach, the acquisition of the knowledge of the basic ancient Greek linguistic structures and functions is regarded as a necessary condition for the reception of the textual content. Methods such as the comparative approach of the ancient Greek language through the modern Greek one, the intercultural dimension of teaching and the experiential learning, that encourages the students' personal differentiated readings of ancient texts, renew the teaching methodology, cultivate the learners’ critical thinking and develop the 21st century skills. Finally, the study concludes with a report on the contribution of the use of online educational environments and appropriate interactive applications to the teaching of ancient texts.