Υστερορωμαϊκό ψηφιδωτό Ζάππειου: Τεχνολογία κατασκευής, παθολογία και διατύπωση προτάσεων για τη συντήρηση και προστασία του
Late roman Zappeion mosaic: construction technology, pathology and forumulation of proposals for its conservation and protection
Πτυχιακή εργασία
Author
Γρηγόρη, Μαρία
Ντολσέτη, Μαρία-Λουΐζα
Date
2022-11Advisor
Χλουβεράκη, ΣτεφανίαKeywords
Ζάππειο ; Ψηφιδωτό ; ΦωτογραμμετρίαAbstract
Στόχος της πτυχιακής εργασίας ήταν η µελέτη και τεκµηρίωση της παθολογίας του ψηφιδωτού
δαπέδου που βρίσκεται στο Ζάππειο Αθηνών, το οποίο χρονολογείται στην Υστερορωμαϊκή -
Πρωτοχριστιανική περίοδο, καθώς και η διατύπωση προτάσεων για τη μελλοντική συντήρηση και
ανάδειξή του. Το δάπεδο, έχει δηµιουργηθεί µε την τεχνική opus tesselatum και έχει φυτική και
γεωµετρική διακόσµηση. Βρίσκεται σε σηµείο µε έντονη βλάστηση, και έχει υποστεί εκτεταµένη
φθορά, ενώ παρουσιάζει σηµαντικές απώλειες της ψηφιδωτής επιφάνειας και της υποδοµής του. Η
τεκµηρίωση της τεχνολογίας κατασκευής και της παθολογίας και η εκτίμηση της κατάστασης
διατήρησής του ψηφιδωτού βασίστηκαν σε µακροσκοπικές παρατηρήσεις και βιβλιογραφική έρευνα.
Αφού µελετήθηκαν και καταγράφηκαν τα υλικά και η τεχνολογία κατασκευής καθώς και η παθολογία
και η κατάσταση διατήρησής του, διερευνήθηκαν και αξιολογήθηκαν οι επεμβάσεις που έχουν
πραγµατοποιηθεί µέχρι σήµερα, µέσω έρευνας αρχείων. Οι συνολικές πληροφορίες που
συλλέχθηκαν, συνέβαλλαν στη διαµόρφωση προτάσεων για τη συντήρηση και τη µακροχρόνια
προστασία του ψηφιδωτού. Η τεκµηρίωση πραγµατοποιήθηκε µε τη µέθοδο της φωτογραµµετρίας,
σε τρεις φάσεις, πριν και µετά τον καθαρισµό καθώς και κατά τους χειµερινούς µήνες µετά από µια
περίοδο έντονων βροχοπτώσεων. Δηµιουργήθηκαν τρισδιάστατα µοντέλα, υψοµετρικοί χάρτες,
σχεδιαστικές γραµµικές αποτυπώσεις και σχηµατικές αναπαραστάσεις, για να γίνει πιο κατανοητή η
τεχνολογία κατασκευής και η παθολογία του ψηφιδωτού. Τέλος, πραγµατοποιήθηκαν δοµικές
καθαρισµού και αποτίµηση αυτών και διαµορφώθηκαν προτάσεις για τη συντήρηση και τη
µακροχρόνια προστασία του.
Ζάππειο, ψηφιδωτό, φωτογραμμετρία,.
Abstract
The purpose of this thesis was the study and the documentation of the pathology of the mosaic floor
found in the Zappeion of Athens, witch dates around the late roman- early Christian period, as well
as the suggestion and presentation for its future conservation and presentation. The floor has been
created with the “opus tesselatum” technique and has a floral and geometric pattern. It is located in a
spot with thick foliage and has been subject to extensive damage, while also presenting significant
losses in its mosaic surface and infrastructure. The documentation of the construction technology and
of the pathology and the evaluation of the conservation of the mosaic has been based on macroscopic
observations and bibliographical research. After studying and registering the materials and the
construction technology as well as the pathology and the conservation so far, the actions that have
been taken thus far for the conservation were studied and evaluated through the study of archives. All
the data collected contributed in the the configuration of suggestions for the conservation and the long
term protection of the mosaic. The documentation was done with the photogrammetry, method in
three phases, before and after the cleaning as well as in the winter months after a long period of rain.
Three Dimensional models were created as well as elevational maps, design lines and impression
representations, to make the construction technology as well as the pathology of the mosaic more
clear. Finally, some structural cleaning was performed and evaluated and some suggestions were
presented for the conservation and long term protection of the mosaic.