Στρατηγικές διοίκησης εκπαιδευτικών μονάδων, την περίοδο της οικονομικής κρίσης

Κλέτσας, Νικόλαος

Management strategies of educational units, during the financial crisis

Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία

Author

Κλέτσας, Νικόλαος

Date

2023-02-15

Advisor

Πιερράκος, Γεώργιος

Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία (1.348Mb)

Keywords

Διοίκηση εκπαιδευτικών μονάδων ; Στρατηγικός σχεδιασμός ; Στρατηγική διοίκηση ; Διοίκηση ολικής ποιότητας ; Εκπαίδευση ; Ηγεσία ; Οικονομικές κρίσεις ; Ποιοτική ανάλυση ; Συνεντεύξεις ; Strategic planning ; Strategies ; Management ; Leadership ; Economic crisis ; Qualitative analysis ; Interviews ; Total quality management

Abstract

Η ιδιαιτερότητα των εκπαιδευτικών δομών ως προς την αποστολή τους και την παροχή υπηρεσιών που προσφέρουν στην κοινωνία τις θέτει ως ένα τομέα που δεν δύναται να εξετασθεί ως μια αμιγώς ιδιωτική επιχείρηση ή ως ένα τυπικό τμήμα του δημοσίου της κάθε χώρας. Σκοπός της παρούσας διατριβής αποτελεί μέσα από την ποιοτική έρευνα η αναζήτηση των μεθόδων και των χαρακτηριστικών των μεθόδων διοίκησης στις σύγχρονες εκπαιδευτικές μονάδες έτσι ώστε να παρέχουν την ποιοτικότερη δυνατή εκπαίδευση στους μαθητές τους. Ιδιαίτερη σημασία δίνεται στις περιόδους οικονομικής κρίσης όπου οι μονάδες καλούνται να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν, ενώ παράλληλα καλούνται να αφομοιώσουν τις νέες τεχνολογίες χωρίς όμως να υποβιβάζουν το επίπεδο της παρεχόμενης εκπαίδευσης. Για να επιτευχθεί ο παραπάνω σκοπός η παρούσα διατριβή μέσω της διενέργειας δεκαπέντε συνεντεύξεων σε διευθυντές και υποδιευθυντές των δυο πρώτων βαθμίδων της εκπαίδευσης εξέτασε πέντε διαφορετικές ερευνητικές ερωτήσεις και ανέλυσε τα αποτελέσματα με ποιοτική ανάλυση. Όσο αφορά τον τρόπο διοίκησης των μονάδων παλαιότερα αλλά και στην σύγχρονη εποχή, οι διευθυντές των εκπαιδευτικών μονάδων επισήμαναν τόσο την αναγκαιότητα του στρατηγικού σχεδιασμού όσο και την ανάγκη συχνότερης αναθεώρησής του από μια φορά κάθε έτος. Επιπρόσθετα η στοχοθεσία εντάχθηκε στις μονάδες τα τελευταία έτη και έχει βοηθήσει την παρακολούθηση του έργου της διοίκησης, ενώ περισσότερα αποτελέσματα αναμένονται να εξαχθούν όταν εφαρμοστεί το νομοσχέδιο περί αυτοαξιολόγησης των εκπαιδευτικών μονάδων. Το καλό κλίμα και ο ηγετικός ρόλος των διευθυντών επηρεάζουν άμεσα την αποδοτικότητα του κάθε εκπαιδευτικού οργανισμού όσο αφορά το εσωτερικό του οργανισμού, που με μεγαλύτερη λεπτομέρεια εξετάσθηκε στο τρίτο ερευνητικό ερώτημα. Η οικονομική κρίση είναι μια περίοδος δύσκολη για τα ιδρύματα που δεν δύναται να αντιμετωπιστεί ως ευκαιρία με το παρών θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας στα δημόσια σχολεία, ενώ μπορεί να οδηγήσει μέχρι και στο κλείσιμο ορισμένων ιδιωτικών. Από την άλλη η τεχνολογία αντιμετωπίζεται θετικά από τα εκπαιδευτικά ιδρύματα, με μόνο πρόβλημα το κόστος απόκτησης των μέσων για τις τεχνολογίες αυτές. Επιπρόσθετα οι επιλογές που γίνονται από τις διοικήσεις όσο αφορά την διασύνδεση της παρεχόμενης εκπαίδευσης με την αγορά εργασίας, εντοπίζονται μόνο στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση καθώς είναι εκτός αποστολής και οράματος για την πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Όσο αφορά την επιρροή της οικονομικής κρίσης στην επιλογή του τρόπου διοίκησης των εκπαιδευτικών μονάδων, τα εκπαιδευτικά ιδρύματα επιλέγουν μια ανοιχτή επικοινωνιακή πολιτική για την ευκολότερη ανεύρεση πόρων, ενώ ταυτόχρονα η διοίκηση εστιάζει στην άμεση επίλυση όλων των προβλημάτων που προκύπτουν. Όσο αφορά την κατάρτιση του προσωπικού του σχολείου για αντιμετώπιση θεμάτων επιλογής στρατηγικής διοίκησης, οι διοικήσεις ακολουθούν το πρόγραμμα που έχει θεσπιστεί, ενώ ταυτόχρονα συμμετέχουν και σε επιπλέον δράσεις για την κάλυψη των αναγκών των στελεχών. Η Διοίκηση Ολικής Ποιότητας (ΔΟΠ) αποτελεί μια μέθοδο διοίκησης που δεν εφαρμόζεται πλήρως στις εκπαιδευτικές δομές αλλά γίνονται προσπάθειες από τις εκπαιδευτικές μονάδες να εφαρμόσουν μια σειρά από δράσεις που σχετίζονται με την ΔΟΠ. Συγκεκριμένα, παρά την έλλειψη προτύπων στις περισσότερες δομές γίνεται προσπάθεια θεσμικής θέσπισής τους ώστε να μετρηθεί και να βελτιστοποιηθεί η ποιότητα της παρεχόμενης εκπαίδευσης. Όμοιες δράσεις γίνονται και για την θέσπιση συστημάτων διαμοιρασμού της γνώσης που δεν υφίσταται στο σύνολο σχεδόν των δομών παρά μονό για διοικητικές λειτουργίες. Επιπρόσθετα τα κοινά προβλήματα των οργανισμών έχουν την συνδρομή στις περισσότερες περιπτώσεις από όλους τους εμπλεκομένους με αποτέλεσμα να αυξάνεται έμμεσα η απόδοση των επιμέρους τμημάτων και του συνόλου του οργανισμού. Όσο αφορά τα χαρακτηριστικά που πρέπει να έχει ένας διευθυντής σε μια σύγχρονη εκπαιδευτική μονάδα, αυτά είναι η διασφάλιση ενός καλού κλίματος μέσα σε αυτήν, η δικαιοσύνη και η προώθηση της ισότητας μεταξύ των στελεχών, η επικοινωνία, ο συμβουλευτικός χαρακτήρας και η δυνατότητα γρήγορης και αποτελεσματικής επίλυσης των προβλημάτων που παρουσιάζονται. Ο διευθυντής θα πρέπει να έχει την ικανότητα να αλλάζει τον οργανισμό όπου απαιτείται αλλά όχι σε τέτοιο βαθμό που να φέρνει αποσταθεροποίηση στην εκπαιδευτική ομάδα.

Abstract

The specificity of educational structures in terms of their mission and the provision of services they offer to society places them as a sector that cannot be considered as a purely private enterprise or as a typical part of the public sector of each country. The purpose of this thesis is, through qualitative research, to search for the methods and characteristics of management methods in modern educational units so as to provide the best possible education to their students. Particular importance is given to the periods of economic crisis where the units are asked to face the problems they face while at the same time they are asked to assimilate the new technologies without, however, lowering the level of the education provided. In order to achieve the above purpose, this thesis, by conducting fifteen interviews with principals and vice-principals of the first two levels of education, examined five different research questions and analyzed the results with qualitative analysis. Regarding the way of managing the units in the past and also in the modern era, the directors of the educational units pointed out both the necessity of strategic planning and the need to review it more often than once a year. In addition, goal setting has been included in the units in recent years and has helped the monitoring of the administration's work, while better results are expected to be obtained when the bill on the self-evaluation of educational units is implemented. The good climate and the leadership role of managers directly affect the efficiency of any educational organization. as regards the internal organization, which was examined in more detail in the third research question. The economic crisis is a difficult period for institutions that cannot be treated as an opportunity with the current institutional framework of operation in public schools, while it may even lead to the closure of some private ones. On the other hand, technology is treated positively by educational institutions, with the only problem being the cost of acquiring the means for these technologies. In addition, the choices made by the administrations regarding the interconnection of the education provided with the labor market are only found in secondary education as it is outside the mission and vision of primary education. Regarding the influence of the economic crisis on the choice of the way of management of the educational units, the educational institutions choose an open communication policy for easier finding of resources while at the same time the management focuses on the immediate solution of all the problems that arise. Regarding the training of the school staff to deal with issues of strategic management selection, the administrations follow the program that has been established while at the same time participating in additional actions to meet the needs of the executives. The Total Quality Management (TQM) is a management method that is not fully implemented in educational structures, but efforts are made by the educational units to implement a series of actions related to the TQM. Specifically, despite the lack of standards in most structures, efforts are being made to institutionalize them in order to measure and optimize the quality of the education provided. Similar actions are also being taken to establish knowledge sharing systems that do not exist in almost all structures except for administrative functions. In addition, the common problems of the organizations have the assistance in most cases from all those involved, with the result that the performance of the individual departments and the whole organization increases indirectly. As for the characteristics that a principal must have in a modern educational unit, these are the assurance of a good climate within it, justice and the promotion of equality between executives, communication, consultative nature and the possibility of quick and effective resolution of the problems presented. The principal should have the ability to change the organization where necessary but not to such an extent as to destabilize the training team.