Από το MARC 21 στα νέα εννοιολογικά σχήματα: η εξέλιξη των καθιερωμένων ονομάτων προσώπων
From MARC 21 to new conceptual schemes: the evolution of established person names
Πτυχιακή εργασία
Author
Γιαννοπούλου-Στραβοκεφάλου, Σοφία
Date
2023-02-22Advisor
Kyprianos, KonstantinosKeywords
Έλεγχος καθιερωμένων όρων ; Σημείο πρόσβασης ; Φυσικό πρόσωπο ; MARC 21 ; FRBR ; FRAD ; RDA ; BIBFRAMEAbstract
Ο έλεγχος καθιερωμένων όρων —η διαδικασία επιλογής και διατήρησης ενός συνόλου
επικεφαλίδων ή σημείων πρόσβασης για τις περιγραφόμενες οντότητες— συντελεί στη
συνοχή της μορφής των επικεφαλίδων στα ηλεκτρονικά συστήματα, ενισχύει την
προσβασιμότητα και βοηθάει τους χρήστες στον εντοπισμό της ζητούμενης πληροφορίας
και στην αναγνώριση σχετικού υλικού. Η καθιέρωση των όρων στους καταλόγους των
βιβλιοθηκών γίνεται μέσω προτύπων περιγραφής πόρων. Ένα από τα παλαιότερα και πιο
διαδεδομένα είναι το MARC21. Καθώς, οι τεχνολογίες εξελίσσονται, οι πόροι αυξάνονται
και η χρησιμότητα των διασυνδεδεμένων δεδομένων υπογραμμίζεται, ο εκσυγχρονισμός
των συστημάτων των βιβλιοθηκών και των πρακτικών που εφαρμόζονται σε αυτές αποτελεί
βασικό σημείο ενδιαφέροντος πολλών βιβλιοθηκών. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, σκοπός της
παρούσας εργασίας είναι η απόδοση της εξελικτικής πορείας του MARC21 αναφορικά με
τις καθιερώσεις ονομάτων φυσικών προσώπων. Στο πρώτο μέρος της εργασίας επιχειρείται
η μελέτη της σημασίας του ελέγχου καθιερωμένων όρων, του τρόπου καθιέρωσης
ονομάτων φυσικών προσώπων σύμφωνα με την κωδικοποίηση που προσφέρει το MARC21
και της παράθεσης των μειονεκτημάτων του MARC21 και των κανόνων AARC2. Έχοντας ως
βασικό άξονα αυτά τα μειονεκτήματα, η έρευνα συνεχίζεται με τη μελέτη νέων προτύπων
και μοντέλων. Με τη διαδοχική ανάλυση του FRBR, του FRAD, του RDA και του BIBFRAME
περιγράφεται η δομή των μοντέλων, δίνοντας έμφαση στις ιδιότητες των φυσικών
προσώπων, επισημαίνονται οι διαφορές μεταξύ των μοντέλων, αλλά και οι βασικές αρχές
και οι στόχοι που παραμένουν ίδιοι και παρουσιάζονται οι προσθήκες ή οι αλλαγές που
επιφέρουν τα ανωτέρω μοντέλα στο MARC21. Τέλος, η εργασία ολοκληρώνεται με την
καθιέρωση 150 φυσικών προσώπων στο Koha.
Abstract
Αuthority control —the process of selecting and maintaining a set of headings or access
points for the entities described— contributes to the consistency of the form of headings in
electronic systems, enhances accessibility and helps users locate the information requested
and identify relevant materials. Establishing the terms in library catalogs is realized through
resource description standards. One of the oldest and most widely used is MARC21. As
technologies evolve, resources are increasing and the utility of linked data is underlined, the
modernization of library systems and practices applied into them is a key point of interest in
many libraries. Within this context, the purpose of this study is to render MAR21's evolution
regarding the establishment names of persons. The first part of the study attempts to
examine the importance of authority control, how to establish names of persons according
to MARC21 and the disadvantages of MARC21 and AACR2 rules. Having these disadvantages
as basis, research continues with the study of new standards and models. The sequential
analysis of FRBR, FRAD, RDA and BIBFRAME describes the structure of the models,
emphasizing in the properties of persons, highlights the differences between the models,
but also the basic principles and objectives that remain the same and presents the additions
or changes brought in MARC21 by the models above. Finally, the study is completed with the
establishment of 150 persons in Koha.