Συντήρηση του ζωγραφικού έργου « ΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ ΤΟΥ 1897. Η ΜΑΧΗ ΕΙΣ ΜΑΤΗ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ» από την συλλογή του Μουσείου Ιστορίας της Ελληνικής Ενδυμασίας, του Λυκείου Ελληνίδων.
Conservation of the painting “ THE WARS OF 1897. THE BATTLE IN MATI OF THESSALY” from the Greek costume history Museum collection, by the Lyceum Club of Greek Women.
Πτυχιακή εργασία
Author
Μπέτσιου, Ελευθερία
Μαρουλάκης, Μιχαήλ
Date
2023-02-23Advisor
Karatzani, AnnaKeywords
Ζωγραφικό έργο σε ύφασμα ; Υπεριώδης φωτογραφία φθορισμού ; Χρωματομετρία ; Οπτική μικροσκοπία ; SEM-EDS ; Μικροβιολογική μελέτη ; ΣυντήρησηAbstract
Η παρούσα εργασία αφορά στην συντήρηση ζωγραφικού έργου με υφασμάτινο υποστήριγμα, από
την συλλογή του Μουσείου Ιστορίας της Ελληνικής ενδυμασίας, του Λυκείου Ελληνίδων Αθήνας. Τα
υλικά κατασκευής και η κατάσταση διατήρησης, διερευνήθηκαν και αξιολογήθηκαν, μέσα από την
διεξαγωγή μικροκαταστρεπιτκών και μη φυσικοχημικών μεθόδων εξέτασης και τεκμηρίωσης. Στόχος
ήταν η καλύτερη δυνατή κατανόηση του έργου, των αξιών που το διέπουν ευρύτερα, αλλά και
ειδικότερα των παραγόντων φθοράς που επέδρασαν σε αυτό, οδηγώντας στην κατάσταση διατήρησης
που παρουσίαζε φτάνοντας στο εργαστήριο Συντήρησης Ζωγραφικών Έργων σε Ύφασμα.
Επιγραμματικά, στο πλαίσιο της μελέτης του αντικειμένου, οι επιφάνειες παρατηρήθηκαν
μακροσκοπικά και υπό μεγέθυνση. Η ζωγραφική επιφάνεια μελετήθηκε με προσπίπτον, πλάγιο και
υπεριώδη φωτισμό, καθώς επίσης εκτελέστηκε χρωματομετρία, πριν και μετά την επέμβαση του
καθαρισμού. Ακόμα πραγματοποιήθηκε δειγματοληψία για τον προσδιορισμό της στρωματογραφίας
και των χρωστικών του έργου, μέσω στερεοσκόπιου και ηλεκτρονικού μικροσκοπίου σάρωσης. Μικρή
ποσότητα δείγματος λήφθηκε επίσης, για την μικροβιολογική μελέτη και την ταυτοποίηση των ινών
του υφασμάτινου φορέα, μέσω μεταλλογραφικού μικροσκόπιου.
Εφόσον μέσα από τις παραπάνω ενέργειες επιτεύχθηκε η κατανόηση, τόσο του περιεχομένου και
της σημασίας του αντικειμένου, όσο και της τεχνολογίας κατασκευής και παθολογίας που φέρει,
τέθηκαν τα όρια και οι στόχοι των εργασιών συντήρησης. Για την επίτευξη των προσδοκώμενων
αποτελεσμάτων, δόθηκε βάση στην συγκριτική εξέταση και αξιολόγηση των διαθέσιμων επιλογών,
όπου αυτές υπήρξαν, με στόχο την εφαρμογή της καλύτερης δυνατής λύσης, για κάθε ζήτημα που
εντοπίστηκε, κατά την εξέταση του αντικειμένου. Στο σύνολο τους οι επεμβάσεις που διεξήχθησαν
πάνω στο ζωγραφικό έργο, αποσκοπούσαν στην σταθεροποίηση της κατάστασης διατήρησής του, στην
αποτροπή της μελλοντικής φθοράς αλλά και στην ανάδειξη της εννοιολογικής του υπόστασης, με
σεβασμό στα αυθεντικά υλικά και την αισθητική του καλλιτέχνη.
Abstract
The present thesis concerns the conservation process, of a canvas painting belonging to the Museum
of Greek costume history, owned by the Lyceum Club of Greek Women in Athens. Non destructive and
microdistructive examination and documentation methods were used, in order to determine the
artwork’s construction materials, as well as their preservation state. The main goal was to understand
the object and define its values, but also the deterioration factors which affected it, leading to the
artwork’s state of preservation.
Briefly, within the studying process, both sides were examined macroscopically and under
magnification. The painted surface was observed through direct, tangential as well as ultraviolet lighting
and spectrophotometer measurements were taken before and after the cleaning procedure. Additionally,
microsapling was carried out, for the assessment of the painting’s structure and construction materials
through optical and scanning electron microscopy. Sample was also used, for the execution of a
microbiological study and the textile’s fibers identification, by using optical microscopy.
Provided that good understanding of making technology, material pathology, content and
significance was attained, the limits and aims of the conservation process were set. For the achievement
of the expected results, great attention was given to comparative studying and evaluation of available
choices, whenever existed, aiming for the application of the optimal solution to every issue identified
during the examination. The main goal, of conservation procedures carried out, was the stabilization of
its condition and prevention of future deterioration phenomena but also intended to highlight the
conceptual substance, with respect to the authentic materials and artist’s aesthetics.