Συμβολή στη μελέτη και αξιολόγηση της επίπτωσης Δερματικών Παθήσεων σε αθλητές Πετοσφαίρισης και σε καθήμενους αθλητές Πετοσφαίρισης (ΑΜΕΑ)

Abstract

Στην παρούσα διδακτορική διατριβή έγινε διερεύνηση των δερματικών νοσημάτων που μπορούν να προκληθούν από την προπόνηση στο άθλημα της Πετοσφαίρισης, του Beach Volley και των καθήμενων αθλητών Πετοσφαίρισης (ΑΜΕΑ). Από την έλεγχο της βιβλιογραφίας που πραγματοποιήθηκε, διαπιστώθηκε ότι οι έρευνες για τους αθλητές πετοσφαίρισης και τους αθλητές beach volley έχουν επικεντρωθεί κυρίως στον κίνδυνο τραυματισμών από τα υπερβολικά φορτία που δέχονται κατά τη διάρκεια της αθλητικής τους πορείας. Διαπιστώθηκε ότι οι επιδημιολογικές μελέτες, σχετικά με την εμφάνιση δερματικών παθήσεων στην πετοσφαίριση και στο beach volley είναι ανεπαρκείς, με μεμονωμένες αναφορές και δεν περιέχουν σύγχρονα δεδομένα σχετικά με τις αιτίες, την επίδραση του περιβάλλοντος και πως αυτοί οι παράμετροι επηρεάζουν την υγεία των αθλητών ή αν τους αποτρέπουν από την προπόνησή τους. Για τους καθήμενους αθλητές πετοσφαίρισης υπάρχει πλήρης απουσία μελέτης. Το δέρμα των αθλητών εκτίθεται σε ένα ευρύ φάσμα περιβαλλοντικών, φυσικών και μολυσματικών παραγόντων που ποικίλουν σε σοβαρότητα και απειλούν την ακεραιότητα του δερματικού φραγμού. Σκοπός αυτής της διατριβής ήταν η καταγραφή και η συχνότητα εμφάνισης των δερματολογικών παθήσεων που εμφανίζονται σε αθλητές και αθλήτριες που προπονούνται σε ανοικτά, κλειστά γήπεδα και σε γήπεδα με άμμο, το μέρος του σώματος που εμφανίστηκε το δερματολογικό νόσημα, η εποχή της νόσησης και το αν οι αθλητές διέκοψαν την προπόνηση λόγω της νόσησης. Πρακτικές αντιμετώπισης όσον αφορά τη διαγνωστική προσέγγιση και τη θεραπευτική αντιμετώπιση, με την επίσκεψη τους σε δερματολόγο ή όχι, επίσης εξετάστηκαν. Ως προς την συχνότητα εμφάνισης των δερματολογικών νοσημάτων αξιολογήθηκαν οι διαφορές μεταξύ ανδρών και γυναικών, η χρήση αντηλιακού σκευάσματος, η προπόνηση το καλοκαίρι και της περιόδου εκτός καλοκαιριού, η κατηγορία δαπέδων, τα χρόνια ενασχόλησης, οι εβδομαδιαίες προπονήσεις, ο μέσος όρος ωρών των προπονήσεων και η τήρηση των κανόνων ατομικής υγιεινής. Ως εργαλεία της έρευνας χρησιμοποιήθηκαν σταθμισμένα ερωτηματολόγια τα οποία ελέγχθηκαν για την εγκυρότητα και την αξιοπιστία τους με πιλοτική έρευνα. Για την αποστολή τους χρησιμοποιήθηκε πλατφόρμα πραγματοποίησης συγχρονικών μελετών Google Form. Τα ερωτηματολόγια της διδακτορικής διατριβής εγκρίθηκαν από την Επιτροπή Ηθικής και Δεοντολογίας της Έρευνας του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής και από την Ελληνική Ομοσπονδία Πετοσφαίρισης η οποία και ανέλαβε την προώθησή τους προς όλα τα αθλητικά σωματεία καθώς και στους αθλητές και αθλήτριες του Beach Volley. Η Εθνική Αθλητική Ομοσπονδία ατόμων με αναπηρίες προώθησε το ερωτηματολόγιο στους καθήμενους αθλητές. Εξετάστηκαν για όλους τους αθλητές οι ιογενείς, οι βακτηριακές, οι μυκητιασικές, παρασιτικές δερματικές λοιμώξεις, οι δερματίτιδες, οι αλλεργίες, οι τραυματικές δερματικές βλάβες, η ακμή, το ηλιακό έγκαυμα και η ψωρίαση. Με τη χρήση της περιγραφικής και της επαγωγικής στατιστικής αποτυπώθηκαν τα χαρακτηριστικά και οι απαντήσεις των δύο δειγμάτων, συχνότητες, ποσοστά, μέσες τιμές, τυπικές αποκλίσεις. Ο έλεγχος των Kolmogorov-Smirnov και τα διαγράμματα κανονικότητας χρησιμοποιήθηκαν για τον έλεγχο της κανονικής κατανομής των ποσοτικών μεταβλητών. Χρησιμοποιήθηκε ο δείκτης OR (odds ratio), αναλογία πιθανοτήτων, για την σύγκριση δύο ομάδων ως προς την εμφάνιση ενός χαρακτηριστικού ή όχι. Για τη διερεύνηση της ύπαρξης σχέσης μεταξύ δυο κατηγορικών μεταβλητών χρησιμοποιήθηκε ο έλεγχος x2, chi-square test. Εφαρμόστηκε η πολλαπλή ανάλυση διασποράς (Manova) για να εξεταστεί η επίδραση πολλών ανεξάρτητων μεταβλητών ταυτόχρονα στην συχνότητα εμφάνισης των δερματολογικών νοσημάτων. Το αμφίπλευρο επίπεδο στατιστικής σημαντικότητας ορίστηκε ίσο με 0,05. Το δείγμα της μελέτης ήταν 785 αθλητές, οι 456 ήταν γυναίκες και οι 329 ήταν άνδρες, η μέση ηλικία των αθλητών ήταν τα 28,37 έτη. Από το σύνολο των αθλητών οι 455 (58%) εμφάνισαν δερματολογικό νόσημα όσα χρόνια προπονούνταν στην πετοσφαίριση. Για τους καθήμενους αθλητές το δείγμα της μελέτης ήταν 24 αθλητές, όλοι άνδρες με μέση ηλικία 47,74 έτη. Από το σύνολο των ΑΜΕΑ αθλητών οι 17 (70,8%) εμφάνισαν δερματολογικό νόσημα όσα χρόνια προπονούνταν. Το 69,6% είχε ακρωτηριασμένο το κάτω άκρο και το 70,8% είχε πρόσθετο μέλος στο σώμα του. Ανάλογα με τη συχνότητα εμφάνισης στους αθλητές της πετοσφαίρισης το μεγαλύτερο ποσοστό σε αυτή τη μελέτη ήταν, από τις τραυματικές δερματικές λοιμώξεις τα επιφανειακά τραύματα 63,9%, από τις ιογενείς λοιμώξεις ο επιχείλιος έρπητας/απλός έρπητας 28,2%, από τις μυκητιασικές η δερματοφυτία άκρων ποδών 27,9%, από τις βακτηριακές η θυλακίτιδα 23,9%, από τις παρασιτικές η φθειρίαση 23,9%. Η ψώρα εμφανίστηκε με το μικρότερο ποσοστό σε αυτή τη μελέτη, 7,9%. Από τις δερματίτιδες, η ξηρότητα / ξηροδερμία ήταν η συχνότερη σε ποσοστό 38,6%, από τις αλλεργικές παθήσεις η κνίδωση από ζέστη/κρύο, στο 20,4%. Η ακμή εμφανίστηκε με ποσοστό 30,6%, το ηλιακό έγκαυμα 46,4% και ψωρίαση 10,3%. Το μέρος του σώματος που εμφανίστηκαν συνηθέστερα τα δερματολογικά νοσήματα ήταν, η κεφαλή ο κορμός, τα άνω και κάτω άκρα, τα πέλματα. Το καλοκαίρι και ο χειμώνας ήταν οι εποχές με το μεγαλύτερο ποσοστό εμφάνισης των δερματοπαθειών. Η επαγωγική στατιστική ανάλυση για τις διαφορές μεταξύ ανδρών και γυναικών ως προς τη συχνότητα εμφάνισης δερματολογικών νοσημάτων έδειξε ότι οι άνδρες εμφάνισαν μεγαλύτερη συχνότητα δερματοφυτίας άκρων ποδών OR=1,56, επιφανειακών τραυμάτων OR=1,11, ψωρίασης OR=1,65, εκζέματος άκρων χειρών OR=1,33, αναφυλαξίας OR=1,48, επιχείλιου έρπητα/ απλού έρπητα OR=1,3, έρπητα ζωστήρα OR=1,95, έρπητα γεννητικών οργάνων OR=2,6, μολυσματικής τερμίνθου OR=2,02, μυρμηκιών OR=1,85, ψώρας OR=1,68, και οξυτενών κονδυλωμάτων OR=2,35. Οι γυναίκες εμφάνισαν υψηλότερο ποσοστό ακμής OR=1,25. Όσοι έκαναν προπόνηση το καλοκαίρι έναντι των άλλων εποχών εμφάνισαν υψηλότερο ποσοστό ξηροδερμίας OR=1,31, λοίμωξης από χρυσίζοντα σταφυλόκοκκο OR=1,56, ηλιακού εγκαύματος OR=1,56, μυρμηκιών OR=1,57, δερματίτιδας από tape, επιγονατίδες, αθλητικά παπούτσια OR=1,69. Όσοι αθλητές έκαναν προπόνηση σε άμμο θαλάσσης εμφάνισαν υψηλότερο ποσοστό μυκητίασης ποδιών OR=1,46. Η τήρηση των κανόνων υγιεινής ήταν σημαντική ως προς την εμφάνιση δερματολογικών νοσημάτων καθώς όσοι αθλητές τους τηρούσαν, εμφάνισαν χαμηλότερο ποσοστό επιφανειακών τραυμάτων OR=1.17, αιματωμάτων OR=1,36, υπονύχιων αιματωμάτων OR=1,47, ποικιλοχρόου πιτυρίασης OR=1,73, ξηρότητας/ ξηροδερμίας OR=1,38, θυλακίτιδας OR=1,41, ψωρίασης OR=1,77, πομφολύγων OR=1,58, ηλιακού εγκαύματος OR=1,25, ακμής OR=1,36, κνίδωσης από ζέστη ή κρύο OR=1,59, επιχείλιου έρπητα/απλού έρπητα OR=1,40, έρπητα ζωστήρα OR=1,59, έρπητα γεννητικών οργάνων OR=1,75, μολυσματικής τερμίνθου OR=1,92, μυρμηκιών OR=1,49, ψώρας OR=1.96. Στην κατηγορία τύπος δαπέδου ως προς τη συχνότητα εμφάνισης δερματολογικών νοσημάτων μέσω της πολλαπλής ανάλυσης διασποράς προέκυψαν στατιστικά σημαντικές διαφορές για το πλαστικό δάπεδο σε δερματοπάθειες όπως, ονυχόλυση, δερματίτιδα από tape επιγονατίδες ή/και αθλητικά παπούτσια, θυλακίτιδα, ψωρίαση, ψείρες, αναφυλαξία p<0,05. Για το τσιμεντένιο δάπεδο, καταγράφηκε ως συχνότερη η ψωρίαση p<0,05. Για το γήπεδο με άμμο οι δερματοπάθειες, δερματίτιδα από tape επιγονατίδες αθλητικά παπούτσια, ξηρότητα/ξηροδερμία, πομφόλυγες, ηλιακό έγκαυμα, κνίδωση από ζέστη ή κρύο p<0,05. Για τους καθήμενους αθλητές σχετικά με τη συχνότητα νόσησης στο μεγαλύτερο ποσοστό εμφάνισαν επιφανειακά τραύματα, εγκαύματα από τριβή, ξηρότητα/ξηροδερμία, ονυχομυκητίαση, μυκητίαση άκρων ποδών. Από τις ιογενείς λοιμώξεις εμφανίστηκαν συχνότερα ο απλός / επιχείλιος έρπητας και ο έρπητας ζωστήρας, από τις βακτηριακές η λοίμωξη από χρυσίζοντα σταφυλόκοκκο, από τις αλλεργικές η κνίδωση από ζέστη και κρύο και η ακμή και η ψωρίαση από την κατηγορία άλλα δερματολογικά νοσήματα. Η παρούσα έρευνα που διεξήχθη για τους αθλητές της πετοσφαίρισης, του beach volley και των καθήμενων αθλητών, απέδειξε ότι υπάρχει σωρεία δερματολογικών νοσημάτων, τα οποίες καλούνται να αντιμετωπίσουν οι αθλητές οι οποίοι αποτελούν πληθυσμό υψηλού κινδύνου, συχνά λόγω της αυξημένης έκθεσής τους σε διαφορετικούς ανθρώπους και περιβάλλοντα. Η εκπαίδευση όλων των συμμετεχόντων στον αθλητισμό, των προπονητών, του αθλητικού προσωπικού και των αθλητών είναι υψίστης σημασίας για τη δημόσια υγεία και για την πρόληψη. Θα πρέπει να γνωρίζουν τις κατάλληλες πρώτες βοήθειες για πληγές που είναι δυνητικά μολυσμένες και να αναζητούν ιατρική εξέταση. Σαφείς οδηγίες και μέτρα αντιμετώπισης, οι οποίες θα πρέπει να ανανεώνονται σύμφωνα με τα αποτελέσματα σύγχρονων ερευνών, πρέπει να είναι διαθέσιμες προς τους αθλητές, από τις αντίστοιχες αθλητικές ομοσπονδίες. Οι κατευθυντήριες οδηγίες είναι απαραίτητες και σχετίζονται με την πρόληψη και την επιστροφή στην προπόνηση.

Λέξεις κλειδιά: Αθλητές πετοσφαίρισης, αθλητές Beach Volley, καθήμενοι αθλητές πετοσφαίρισης, ιογενείς, μυκητιασικές, βακτηριακές, παρασιτικές δερματικές λοιμώξεις, τραυματικές δερματικές βλάβες, δερματίτιδες, αλλεργίες, ακμή, ηλιακό έγκαυμα, ψωρίαση