Διερεύνηση του φαινομένου της ηθικής παρενόχλησης στην εργασία(mobbing) και της οργανωσιακής σιωπής στις μαίες που εργάζονται σε δομές υγείας.

Ρόδη, Δέσποινα

Investigation of the mobbing phenomenon at work and organizational silence among midwives working in health settings.

Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία

Author

Ρόδη, Δέσποινα

Date

2023-05-23

Advisor

DELTSIDOU, ANNA

mid_18029.pdf (5.847Mb)

Keywords

Ηθική παρενόχληση στην εργασία ; Αρνητικές πράξεις στην εργασία ; Οργανωσιακή σιωπή ; Μαίες

Abstract

ΠΕΡΙΛΗΨΗ Εισαγωγή: Ως «mobbing» θεωρείται η κατάσταση εκείνη στην εργασία στην οποία ένα ή περισσότερα άτομα βιώνουν εχθρικές συμπεριφορές συστηματικά από έναν άλλο ή περισσότερους εργαζομένους με σκοπό το στοχοποιημένο άτομο να απομονωθεί, να νιώσει αδύναμος και ανεπαρκής να υπερασπιστεί τον εαυτό του. Αυτό που διαφοροποιεί το mobbing από άλλα είδη παρενόχλησης ή διαπροσωπικών συγκρούσεων στο χώρο εργασίας είναι η διάρκειά του, η επανάληψή του και η ασύμμετρη ή άνιση σχέση μεταξύ των δύο μερών της σύγκρουσης. Η οργανωσιακή σιωπή συνήθως είναι ένα συλλογικό φαινόμενο στον χώρο εργασίας, δεν αποτελεί ένα μεμονωμένο περιστατικό. Η σιωπή υιοθετείται από τους εργαζομένους όταν έχουν σκοπό να αποκρύψουν πληροφορίες, ιδέες προκειμένου να προστατέψουν τον εαυτό τους, κάποιον άλλον εργαζόμενο, τον οργανισμό ή μπορεί να γίνεται στα πλαίσια αθέμιτου ανταγωνισμού. Σκοπός: Σκοπός της παρούσας ποσοτικής έρευνας ήταν η διερεύνηση του φαινομένου της ηθικής παρενόχλησης (mobbing) και της οργανωσιακής σιωπής σε μαίες που εργάζονται σε δομές υγείας. Υλικό και Μέθοδος: Το δείγμα αποτέλεσαν 216 μαίες. Η έρευνα είναι ποσοτική και διενεργήθηκε με την χρήση σταθμισμένων ερωτηματολογίων. Η στρατολόγηση των συμμετεχόντων και η δειγματοληψία πραγματοποιήθηκαν μέσω ανάρτησης πρόσκλησης στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Για την μέτρηση της ηθικής παρενόχλησης στην εργασία χρησιμοποιήθηκαν το ερωτηματολόγιο Leymann Inventory of Psychological Terrorization (LIPT) και το Negative Acts Questionnaire- Revised (NAQ-R) (Ερωτηματολόγιο Αρνητικών Ενεργειών – Αναθεωρημένη έκδοση). Για την μέτρηση της οργανωσιακής σιωπής και φωνής χρησιμοποιήθηκε το ερωτηματολόγιο των Van Dyne, Ang & Botero. Για την ανάλυση χρησιμοποιήθηκε το στατιστικό πρόγραμμα SPSS 22.0. Αποτελέσματα: Το 98,6% των συμμετεχόντων είναι γυναίκες, το 41,7% έχουν ηλικία 25-34 έτη, το 12% είναι απόφοιτοι Πανεπιστημιακής εκπαίδευσης με μεταπτυχιακό τίτλο ειδίκευσης, το 93,5% εργάζονται ως μαιευτές/μαίες και 6,5% είναι προϊστάμενοι, το 40,3% εργάζονται με σύμβαση και το 25,9% έχουν περισσότερα από 16 έτη συνολικής εργασιακής εμπειρίας. To 40,3% των συμμετεχόντων θεωρούν ότι τους τελευταίους 12 μήνες έχουν δεχθεί ψυχολογική βία στην εργασία τους με το 25,3% αυτών να το αποδίδουν στο κακό κλίμα στην εργασία. Επίσης, το 59,3% δήλωσαν ότι έχουν υπάρξει μάρτυρες ψυχολογικής βίας έναντι άλλων συναδέλφων στον εργασιακό τους χώρο. Από τους 216 συμμετέχοντες, οι 131 (60,6%) είχαν βιώσει τουλάχιστον μια συμπεριφορά εργασιακής παρενόχλησης. Οι συμπεριφορές εργασιακής παρενόχλησης, με τις οποίες ήρθαν συχνότερα αντιμέτωποι όσοι από το δείγμα δήλωσαν θετικά ότι έχουν υποστεί mobbing, είναι: ότι τους παρενοχλούν γράφοντάς τους σημειώματα (80,2%), ότι τους μιλούν υψώνοντας τη φωνή τους (48,9%), ότι μιλούν άσχημα για αυτούς πίσω από την πλάτη τους (45,8%), ότι κρίνουν με άδικο τρόπο τη δουλειά τους (38,9%), ότι αγνοούν την παρουσία τους απευθυνόμενοι σε άτομα που παρευρίσκονται στον ίδιο χώρο (36,6%), ότι τους διακόπτουν όταν μιλούν (35,9%), ότι τους ανατίθενται καθήκοντα/εργασίες κατώτερες των δυνατοτήτων τους (35,9%), ότι διαδίδουν ψεύτικες φήμες για αυτούς (30,5%), ότι τους αγνοούν επιδεικτικά (29,8%), ότι δε τους απευθύνουν το λόγο (29%) και ότι τους ανατίθενται καθήκοντα χωρίς ενδιαφέρον (25,2%). Με βάση πολυπαραγοντικές γραμμικές παλινδρομήσεις βρέθηκε ότι η εργασιακή σχέση με τον/την προϊστάμενο/η και ο βαθμός ελευθερίας έκφρασης των μαιευτών συσχετίζονται ανεξάρτητα με το συνολικό πλήθος συμπεριφορών παρενόχλησης (p<0,05). Επίσης, βρέθηκαν σημαντικές θετικές συσχετίσεις μεταξύ των διαστάσεων «Συγκαταβατική σιωπή» και «Αμυντική σιωπή» με τη συχνότητα αρνητικών πράξεων και το πλήθος των συμπεριφορών παρενόχλησης στον εργασιακό χώρο εκτός από τον τομέα της σωματικής υγείας. Συμπεράσματα: Η ηθική παρενόχληση στο μαιευτικό επάγγελμα συμβαίνει σε ένα σημαντικό ποσοστό. Συνηθέστεροι δράστες mobbing είναι ο προϊστάμενος ή ανώτερα στελέχη στον ίδιο εργασιακό χώρο. Οι μαίες/ μαιευτές που έχουν καλή εργασιακή σχέση με τον προϊστάμενο ή που εκφράζουν την άποψή τους ελεύθερα αντιμετωπίζουν λιγότερες εχθρικές συμπεριφορές στην εργασία τους. Το φαινόμενο mobbing συσχετίζεται θετικά με το φαινόμενο της οργανωσιακής σιωπής. Όσο πιο συχνές είναι οι εχθρικές συμπεριφορές και αρνητικές πράξεις στον εργασιακό χώρο, τόσο οι μαίες/ μαιευτές επιλέγουν την συγκαταβατική (rho= 0,37) και αμυντική σιωπή (rho= 0,42). Σε αντίθεση, όταν δεν είναι συχνές οι αρνητικές πράξεις στην εργασία, οι μαίες/ μαιευτές υιοθετούν την συνεργατική σιωπή. Λέξεις- κλειδιά: ηθική παρενόχληση στην εργασία, αρνητικές πράξεις στην εργασία, οργανωσιακή σιωπή, μαίες.

Abstract

Abstract Introduction: The term “mobbing” refers to a situation in work where one person or more experience systematic hostile behavior by an employee or employees, aiming of isolating the targeted person making her/him feel weak and inadequate to defend herself/ himself. Mobbing differs from other kinds of harassment or interpersonal conflict in workplace in terms of its duration, its repetition and its asymmetrical or unequal relationship between the two conflicting parts. Organizational silence is usually a collective phenomenon in workplace and not an isolated incident. Silence is adopted by the employees with the intent to conceal information and ideas so as to protect themselves or another employee(s) and the organization itself. This may also occur as part of an unfair competition. Purpose: The purpose of this quantitative research was to investigate the mobbing and organizational silence phenomenon in midwives working in health settings. Material and Method: The sample used in this research consists of 216 midwives. It is a quantitative research conducted with the use of validated questionnaires. The recruitment of the subjects and the sampling were realized through posting an (open) invitation in social media. The Leymann Inventory of Psychological Terrorization (LIPT) and the Negative Acts Questionnaire- Revised (NAQ-R) were used to measure mobbing. The Van Dyne, Ang & Botero questionnaire was used to measure organizational silence and voice. For the analysis of the results the statistic program SPSS 22.0 was performed. Results: In this research 98,6% of the participants are female, 41,7% are aged between 25-34 years and 12% are postgraduates. Also, 93,5% of the participants work as midwives, 6,5% are supervisors, 40,3% work with employment contracts and 25,9% of the participants have more than 16 years of working experience in total. About forty per cent (40,3%) of the participants in this research believe that in the past 12 months have experienced psychological violence in their workplace and 25,3% of them believe that it is due to bad working environment. Moreover, 59,3% stated that they have witnessed psychological violence against fellow colleagues in their workplace. Out of 216 participants 131 (60,6%) stated that they have experienced, at least once, a work harassment behavior (mobbing). The behaviors relating to mobbing more frequently reported by those in our sample responding positively to having experienced mobbing are the following: 80,2% are being harassed by written notes, 48,9% were addressed in a high-tone manner, 45,8% were vilified behind their back and 38,9% were being judged in an unfair way about their job. Also, 36,6% of the participants who have reported to have experienced mobbing at work refer that are ignored by being addressed to other people present, 35,9% are interrupted while speaking and the same percentage (35,9%) believe that the duties/ responsibilities assigned to them are below their actual potentials. A percentage of 30,5% believe that fake rumors are spread by others about them, 29,8% are blantantly ignored, 29% are not addressed by anyone and finally a percentage of 25,2% believe that the tasks/ duties assigned to them are of no interest to them. Based on linear multivariate regressions, it was proved that the work relationship with the supervisor and the level of freedom of speech of midwives are correlated regardless of the total amount of harassment attitudes (p<0.05). Furthermore, important correlations were found between the dimensions " Condescending Silence" and "Defensing Silence" with the frequency of negative actions and the amount of harassment behaviors within workplace besides the field of physical health. Conclusions: Mobbing in the midwife profession occurs in a substantial percentage. The most usual mobbing perpetrators are the supervisors or senior executives within the same workplace. Midwives who have a good working relationship with their supervisor or express their views freely deal with less hostile behaviors in their work. The mobbing phenomenon is positively associated with organizational silence. The more often the hostile behaviors and negative actions in the workplace, the more condescendingly (rho= 0.37) and defensively silent (rho= 0.42) the midwives choose to be. On the contrary, when these negative actions are less often in workplace then midwives employ cooperative silence. Keywords: moral harassment in workplace, mobbing, negative actions in work, organizational silence, midwives.