Διερεύνηση του βαθμού αυτοαποτελεσματικότητας της γυναίκας στον θηλασμό προγεννητικά, σε σχέση με την πρόθεση για θηλασμό και την έκβασή του.
Investigating the degree of women`s self-efficacy in breastfeeding prenatally, in relation to the intention to breastfeed and its outcome.
Keywords
Μητρικός θηλασμός ; Αυτοαποτελεσματικότητα ; Επιλόχεια κατάθλιψηAbstract
Εισαγωγή: Ο μητρικός θηλασμός αποτελεί την βέλτιστη μέθοδο παροχής της
απαραίτητης θρεπτικής, συναισθηματικής και ανοσολογικής φροντίδας σε παιδιά μέχρι
τουλάχιστον την ηλικία των δύο ετών. Τα οφέλη του θηλασμού τόσο για την μητέρα
όσο και για το βρέφος είναι εκτενώς καταγεγραμμένα ενώ επιπλέον υπάρχουν
σημαντικά κοινωνικά και οικονομικά οφέλη. Η πρόθεση της γυναίκας για θηλασμό και
η αυτό-αποτελεσματικότητα της σε αυτόν είναι δύο καθοριστικοί παράγοντες για την
πορεία του θηλασμού.
Σκοπός: Σκοπός της έρευνας, ήταν η διερεύνηση της αυτό-αποτελεσματικότητας της
γυναίκας στον μητρικό θηλασμό και οι παράγοντες που την καθορίζουν. Επιμέρους
στόχοι, ήταν η διερεύνηση της πρόθεσης για θηλασμό προγεννητικά, η ικανότητα για
θηλασμό κατά τον πρώτο και τον τρίτο μήνα μετά τον τοκετό σε σχέση μα τα
αποτελέσματα που καταγράφηκαν κατά την ίδια περίοδο και τέλος οι παράγοντες που
καθορίζουν την επιτυχή προσπάθεια για θηλασμό και οι αιτίες που οδηγούν σε
ανεπιτυχή προσπάθεια θηλασμού.
Υλικά και Μέθοδος: Η παρούσα μελέτη αποτελεί μια περιγραφική μη πειραματική
έρευνα και διεξάγεται με την χορήγηση ερωτηματολογίων αυτό-αναφοράς. Για τους
σκοπούς της έρευνας χρησιμοποιήθηκαν, κατόπιν βιβλιογραφικής ανασκόπησης
ορισμένα έτοιμα ερωτηματολόγια σε συνδυασμό με εργαλεία καταγραφής
δημογραφικών χαρακτηριστικών. Για την καταγραφή της επιλόχειας κατάθλιψης
χρησιμοποιήθηκε η κλίμακα Edinburgh Postnatal Depression Scale (EPDS) σε τρεις
διαφορετικές χρονικές στιγμές• πριν, έναν μήνα και τρεις μήνες μετά τον τοκετό.
Επίσης για την καταγραφή της αυτό-αποτελεσματικότητας στον μητρικό θηλασμό έγινε
χρήση της κλίμακας Breastfeeding Self-Efficacy Scale (BSE) σε δύο διαφορετικά
χρονικά σημεία• έναν και τρεις μήνες μετά τον τοκετό. Επίσης συλλέχθηκαν επιπλέον
στοιχεία πριν, έναν μήνα μετά και τρεις μήνες μετά τον τοκετό. Το δείγμα της έρευνας
αποτελούνταν από 150 γυναίκες οι οποίες βρίσκονταν σε κατάσταση προχωρημένης
εγκυμοσύνης κατά το αρχικό στάδιο της έρευνας. Μετά τη συλλογή των δεδομένων
ακολούθησε η στατιστική ανάλυση των υπό διερεύνηση μεταβλητών με τη χρήση του
προγράμματος IBM SPSS Statistics Version 25.
iv
Αποτελέσματα: Στα αποτελέσματα της μελέτης, καταγράφεται η αυξητική τάση που
υπάρχει για αποκλειστικό μητρικό θηλασμό σε σχέση με τα δεδομένα της χώρας.
Επίσης η πρόθεση για θηλασμό αυξάνεται ταυτόχρονα με την αύξηση της ικανοποίησης
που λαμβάνει η γυναίκα από τον θηλασμό. Μια σειρά δημογραφικών χαρακτηριστικών,
ολοκληρωμένης ενημέρωσης σχετικά με τον θηλασμό και στήριξης από τους
επαγγελματίες υγείας και το περιβάλλον της γυναίκας καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό την
αυτό-αποτελεσματικότητα της στον θηλασμό. Η παρουσία επιλόχειας κατάθλιψης –η
οποία φαίνεται στην παρούσα έρευνα ότι στις περισσότερες περιπτώσεις προϋπάρχει
του τοκετού- επηρεάζει αρνητικά την αυτό-αποτελεσματικότητα της γυναίκας στον
θηλασμό.
Συμπεράσματα: Οι παράγοντες που καθορίζουν την αυτό-αποτελεσματικότητα στον
θηλασμό είναι γνωστοί σε μεγάλο βαθμό από την προγεννητική ακόμα περίοδο. Μια
καλά δομημένη εκστρατεία ενημέρωσης που αφορά το σύνολο των εμπλεκόμενων στην
διαδικασία της κύησης και του τοκετού (εγκυμονούσα, το περιβάλλον της, οι
επαγγελματίες υγείας κ.α.) μπορεί να συμβάλει σε εντυπωσιακή βελτίωση της
συνολικής αυτό-αποτελεσματικότητας της γυναίκας στον θηλασμό. Τέλος, ο
εξατομικευμένος σχεδιασμός της περιόδου που προηγείται και αυτής που ακολουθεί
τον τοκετό, μπορούν να οδηγήσουν στην αύξηση της αυτό-αποτελεσματικότητας της
γυναίκας στον θηλασμό μαζί με όλα τα οφέλη που αυτή η αύξηση επιφέρει σε ατομικό,
κοινωνικό και οικονομικό επίπεδο.
Λέξεις κλειδιά: Μητρικός θηλασμός, Αυτό-αποτελεσματικότητα, Επιλόχεια
κατάθλιψη.
Abstract
Introduction: Breastfeeding is the optimal method of providing all the basic needs for
nutritional, emotional and immune care to children up to at least the age of two. The
benefits of breastfeeding for both mother and baby are recorded extensively while there
are significant social and economic benefits too. Intention and self-efficacy of women
to breastfeed are two key factors for the breastfeeding process.
Purpose: The purpose of the present study was to investigate the self-efficacy of women
in breastfeeding and the main factors that could determine it. Other objectives were to
investigate the intention to breastfeed prenatally, the ability to breastfeed in first and
third month after the birth in relation to the results achieved during the same period and
finally the factors that determine a successful attempt to breastfeed as well as causes
leading to unsuccessful breastfeeding attempt.
Material and Methods: The present study is a descriptive non-experimental research
and is conducted by collecting data from self-report questionnaires. For the purposes of
the research and after a literature review, were used structured questionnaires combined
with tools for recording demographic characteristics. The Edinburgh Postnatal
Depression Scale (EPDS) was used to record postpartum depression at three different
moments: before, one month and three months after the birth. The Breastfeeding SelfEfficacy Scale (BSE) was used to record self-efficacy in breastfeeding at two different
time moments: one and three months after the birth. Additional data was also collected
before, one month after and three months after the birth. A number of 150 of pregnancy
women participated in the study. Data collection was followed by statistical analysis of
the variables using the IBM SPSS Statistics Version 25 program.
Results: A growing trend for exclusive breastfeeding in relation to the current situation
in country is recorded. Also the intention for breastfeeding increases simultaneously
with the increase of the satisfaction that the woman receives from breastfeeding. A
number of demographic characteristics, information about breastfeeding and support
from health professionals as well as relatives and friends determine her self-efficacy in
breastfeeding. The presence of postpartum depression - which appears in the present
study to pre-exists in most cases - adversely affects the woman's self-efficacy in
breastfeeding.
Conclusions: Most of the factors that determine self-efficacy in breastfeeding are well
known from the prenatal period. A well-structured information campaign for all those
involved in the process of pregnancy and childbirth (pregnant woman, people in her
environment, health professionals, etc.) could impressively improve overall selfefficacy in breastfeeding. Finally, the individual planning of the period before and after
childbirth can lead to an incensement to woman's self-efficacy in breastfeeding along
with all the benefits that this increase brings to the individual, social and economic level.
Key words: Maternity, Breastfeeding Self-Efficacy, Postpartum Depression