Περιβαλλοντική και οικονομική αξιολόγηση μοντέλου βιομηχανικής συμβίωσης στις ΒΙΠΕ της Ελλάδας
Evaluating the environmental and economic benefits of industrial symbiosis model in Greek Industrial Parks
Διπλωματική εργασία
Συγγραφέας
Φαράκος, Φίλιππος
Ημερομηνία
2023-07-18Λέξεις-κλειδιά
Βιομηχανία 4.0 ; Βιομηχανική περιοχή ; Βιομηχανική συμβίωση ; Βιώσιμη ανάπτυξη ; Κυκλική οικονομία ; Συνέργειες ; Eco-industrial park ; ΒΙΠΕΠερίληψη
Στα πλαίσια της παρούσας εργασίας πραγματοποιείται η αποτύπωση της υφισταμένης κατάστασης οργάνωσης και λειτουργίας των βιομηχανικών περιοχών – (ΒΙΠΕ) στην Ελλάδα καθώς και η αναγνώριση των πλεονεκτημάτων της εφαρμογής του μοντέλου βιομηχανικής συμβίωσης εντός ΒΙΠΕ, με στόχο την οικονομική, κοινωνική και περιβαλλοντική του αξιολόγηση. Για το σκοπό αυτό διερευνώνται και καταγράφονται παραδείγματα εφαρμογής μοντέλων βιομηχανικής συμβίωσης από την Ευρώπη, αναγνωρίζονται καλές πρακτικές και προτείνονται συνέργειες για επιλεγμένες ΒΙΠΕ στην Ελλάδα. Επίσης, εξετάζεται πως η εφαρμογή της βιομηχανικής συμβίωσης μπορεί να συμβάλλει στην καλύτερη λειτουργία και ανάπτυξη, αποτελώντας λύση βιωσιμότητας. Τέλος, γίνεται οικονομική και κοινωνική αξιολόγηση ώστε να διερευνηθεί το τι χρειάζεται για να επιτευχθεί η μετάβαση και να εκτελεστούν τα πλάνα βιομηχανικής συμβίωσης, εντός ελληνικών ΒΙΠΕ. Οι ΒΙΠΕ έχουν αποτελέσει ισχυρό μέσο περιφερειακής αναπτυξιακής πολιτικής, με άμεση επίδραση στην εγχώρια κοινωνία και οικονομία. Ταυτόχρονα, η βιομηχανική συμβίωση επιδιώκει να αντιμετωπίσει βασικά ζητήματα που έχει ως απόρροια η παραγωγική διαδικασία, αποτελώντας μια δυναμική λύση για το βιομηχανικό κλάδο, αλλά και το θεσμό των βιομηχανικών περιοχών. Η καθιέρωση του μοντέλου συμβίωσης φαίνεται να εμφανίζεται ολοένα και περισσότερο στα πλάνα ανάπτυξης, οπότε κρίνεται αναγκαία η ανάλυση της παρούσας κατάστασης. Οπότε, μελετώνται διάφοροι τομείς που επηρεάζουν τη βιομηχανία και οδηγούν στην καθιέρωση αυτού του μοντέλου συνέργειας. Οι τομείς επιρροής είναι: η υφιστάμενη νομοθεσία, τα δεδομένα ενέργειας και περιβάλλοντος, με έμφαση στην κυκλική οικονομία, η οικονομική πορεία της χώρας και του τομέα της βιομηχανίας, η τρέχουσα κατάσταση εντός ελληνικών ΒΙΠΕ, αλλά και η πορεία προς τη βιομηχανία 4.0. Η αντίληψη της εξέλιξης των τομέων είναι θέμα που καθιστά ιδιαίτερη προσοχή, καθώς οδηγεί στην κατανόηση της τάσης που ακολουθεί η παγκόσμια κοινωνία και δημιουργεί την αναγκαιότητα εφαρμογής των συμβιωτικών σχεδίων.
Περίληψη
The scope of this thesis is to thoroughly investigate the establishment of organized industrial clusters in Greece and identify the main advantages of implementing industrial symbiosis, by evaluating their economic, social and environmental benefits. To achieve this objective, examples of industrial symbiosis models implemented in Europe are investigated and documented, while good practices are identified and synergies are proposed for selected Industrial Parks in Greece, as a result of this work, an examination is conducted on how the implementation of industrial symbiosis can contribute to improved operation. Industrial areas have served as a powerful instrument of regional development policies, with direct impacts on the domestic society and economy. Meanwhile, industrial symbiosis seeks to address key issues resulting from the production process, providing a dynamic solution for the industrial sector as well as the institution of industrial areas. The growing prominence of the symbiosis model within development plans necessitates an in-depth analysis of the current state and a comprehensive comprehension of this concept. Consequently, various sectors that affect the industry and lead to the establishment of this model of synergy are examined. These sectors of influence include: existing legislation, energy and environmental data, with emphasis given to circular economy, the economic performance of the country and the processing sector, the current state inside greek industrial clusters, as well as the trajectory towards Industry 4.0. Understanding these sectors of influence is of paramount importance, as it leads to understanding the trend followed by the global society and creates the necessity for implementing symbiotic planning, thus rendering the industrial symbiosis model a solution for sustainability.