Διερεύνηση επιρροής του συνδρόμου της επαγγελματικής εξουθένωσης την περίοδο της πανδημίας Covid-19 στην ποιότητα της επαγγελματικής ζωής του ιατρονοσηλευτικού προσωπικού

Θεούλης, Ιωάννης

Investigation of the influence of burnout syndrome during the Covid-19 pandemic on the quality of professional life of nursing and medical staff

Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία

Author

Θεούλης, Ιωάννης

Date

2023-07

Advisor

Πλατής, Χαράλαμπος

mschc-21071.pdf (3.336Mb)

Keywords

Επαγγελματική εξουθένωση ; Ποιότητα επαγγελματικής ζωής ; Ιατρονοσηλευτικό προσωπικό ; Πανδημία ; Covid-19 ; Επαγγελματίες υγείας ; Burnout

Abstract

Εισαγωγή: Οι επαγγελματίες υγείας αποτελώντας την πρώτη γραμμή άμυνας έναντι του νέου κορωνοϊού Covid-19 και εργαζόμενοι κάτω από υπερβολικά στρεσογόνες συνθήκες κινδυνεύουν από το σύνδρομο της εργασιακής εξουθένωσης με κίνδυνο εμφάνισης ψυχολογικών συμπτωμάτων και ψυχικών διαταραχών. Το ιατρονοσηλευτικό προσωπικό λόγω των παραπάνω συνθηκών και της ιδιαίτερα δύσκολης φύσης της εργασίας τους δικαιούται μιας ικανοποιητικά ποιοτικής επαγγελματικής ζωής για την προσωπική του ευημερία αλλά και προκειμένου να παρέχει ποιοτική φροντίδα στους ασθενείς του. Σκοπός: Η παρούσα μελέτη πραγματοποιήθηκε με σκοπό να διερευνήσει την επιρροή του συνδρόμου της επαγγελματικής εξουθένωσης στην ποιότητα της επαγγελματικής ζωής του ιατρονοσηλευτικού προσωπικού την περίοδο της πανδημίας Covid-19 Μέθοδος: Μια συγχρονική περιγραφική έρευνα διεξήχθη (από τον Νοέμβριο 2022 έως τον Ιανουάριο 2023) σε από τα μεγαλύτερα νοσοκομεία της Αττικής, ένα νοσοκομείο αναφοράς Covid-19. Χρησιμοποιήθηκε η δειγματοληψία ευκολίας και η συλλογή των δεδομένων έγινε μέσω ενός ανώνυμου ερωτηματολόγιου. Το ερωτηματολόγιο εκτός από τα εργασιακά και δημογραφικά χαρακτηριστικά περιλάμβανε, την Κλίμακα Εξουθένωσης της Κοπεγχάγης (Copenhagen Burnout Inventory-CBI) του Kristensen 2005 και την κλίμακα μέτρησης της ποιότητας επαγγελματικής ζωής, 5η έκδοση της Beth Hudnall Stamm του 2009. Τέλος περιείχε ερωτήσεις σχετικά με την πανδημία Covid-19. Μοιράστηκαν συνολικά σε νοσηλευτές και γιατρούς 240 ερωτηματολόγια. Η έρευνα μας στηρίχθηκε σε 210 πλήρως συμπληρωμένα ερωτηματολόγια,(ποσοστό ανταπόκρισης 87,5%). Τα δεδομένα εισήχθησαν στο στατιστικό πρόγραμμα S.P.S.S. 25 (Statistical Package for Social Sciences) όπου και αποτέλεσε το εργαλείο της στατιστικής ανάλυσης. Αποτελέσματα: Η πλειοψηφία του δείγματος των επαγγελματιών υγείας ήταν γυναίκες (69%). Το 24,8% άνηκε στην ηλικιακή ομάδα 30-34 ετών. To 68,1% ήταν νοσηλευτές. Η επαγγελματική εξουθένωση κυμάνθηκε σε χαμηλά επίπεδα(P≤ .05).Το 44,3% είχε χαμηλή προσωπική εξουθένωση, το 47,6 είχε χαμηλή εργασιακή εξουθένωση και το 73,8% είχε χαμηλή εξουθένωση που σχετίζεται με τη συναναστροφή με τους ασθενείς. Οι γυναίκες επαγγελματίες υγείας παρουσίασαν σε μεγαλύτερο βαθμό επαγγελματική εξουθένωση συγκριτικά με τους άνδρες(P≤.05) Καταγράφηκε μέτρια ποιότητα της επαγγελματικής ζωής του ιατρονοσηλευτικού προσωπικού. Πιο αναλυτικά το μεγαλύτερο ποσοστό φάνηκε να έχει μέτρια ικανοποίηση συμπόνιας (83,3%) , μέτρια εξουθένωση (82,9%) και μέτριο προς χαμηλό δευτερεύον τραυματικό στρες(52,9%). Αύξηση της ικανοποίηση συμπόνιας οδηγεί σε μείωση της κόπωσης από συμπόνια(P≤.05).. Στη μελέτη μας φάνηκε πως αν αυξηθεί ο φόβος των επαγγελματιών υγείας μήπως μεταφέρουν τον κορωνοϊό COVID-19 στην οικογένεια μου/φίλους θα αυξηθεί η προσωπική εξουθένωση, (r=0.189), και η εργασιακή εξουθένωση, (r=0.221). Η μεγαλύτερη ανησυχία/φόβος τους είναι να μην μεταφέρουν τον ιό Covid-19 στην οικογένεια και τους φίλους τους. Τελικά η έρευνα μας έδειξε ότι αύξηση του συνδρόμου επαγγελματικής εξουθένωσης συνεπάγεται μείωση της εργασιακής ποιότητας ζωής του ιατρονοσηλευτικού προσωπικού Συμπεράσματα: Κατά τη διάρκεια της πανδημίας Covid-19 η ποιότητα της εργασιακής ζωής του ιατρονοσηλευτικού προσωπικού φθίνει καθώς αυξάνεται η επαγγελματική εξουθένωση. Χρειάζεται λοιπόν να δοθεί έμφαση σε βελτιωτικές παρεμβάσεις του ίδιου του συστήματος υγείας, σε ψυχοεκπαιδευτικές πρωτοβουλίες που βασίζονται στην ενσυνειδητότητα και στην αύξηση των ψυχολογικών πόρων των επαγγελματιών υγείας για την πρόληψη διαδικασιών όπως η επαγγελματική εξουθένωση και η κόπωση της συμπόνιας , για την καλύτερη προσαρμοστικότητα στο εργασιακό περιβάλλον και κατά συνέπεια την παροχή ποιοτικών υπηρεσιών υγείας.

Abstract

Introduction: Health professionals being the first line of defence against the new Covid-19 coronavirus and working under overly stressful conditions are at risk of burnout syndrome with a risk of psychological symptoms and mental disorders. Due to these conditions and the particularly difficult nature of their work, nurses and doctors are entitled to a satisfactory quality working life for their personal well-being and in order to provide quality care to their patients. Aim: The present study was conducted to investigate the influence of burnout syndrome on the quality of professional life of nursing staff during the Covid-19 pandemic. Methods: a synchronic descriptive survey was conducted (from November 2022 to January 2023) in one of the largest hospitals in Attica, a Covid-19 reference hospital. Convenience sampling was used and data collection was done through an anonymous questionnaire. In addition to job and demographic characteristics, the questionnaire included, the Copenhagen Burnout Inventory-CBI (Copenhagen Burnout Scale) by Kristensen 2005 and the Beth Hudnall Stamm Quality of Work Life Measurement Scale, 5th edition, 2009. Finally, it contained questions about the Covid-19 pandemic. A total of 240 questionnaires were distributed to nurses and doctors. Our survey was based on 210 fully completed questionnaires,(response rate 87.5%). The data was entered into the statistical program S.P.S.S. 25 (Statistical Package for Social Sciences) where it was the tool for statistical analysis. Results: The majority of the sample of health professionals were female (69%). 24.8% belonged to the age group 30-34 years. 68.1% were nurses. Burnout ranged at low levels (P≤ .05). 44.3% had low personal burnout, 47.6 had low job burnout and 73.8% had low burnout related to patient interaction. Female health professionals showed in higher degree of burnout compared to men (P≤.05) Moderate quality of professional life of nursing staff was recorded. More specifically, the highest percentage appeared to have moderate compassion satisfaction (83.3%), moderate burnout (82.9%) and moderate to low secondary traumatic stress (52.9%). Increase in compassion satisfaction leads to decrease in compassion fatigue (P≤. 05). In our study it was shown that if health professionals' fear of carrying COVID-19 coronavirus to my family/friends is increased, personal burnout, (r=0.189), and job burnout, (r=0.221) will increase. Their biggest concern/fear is not passing on virus Covid-19 to their family and friends. Finally, our study showed that an increase in burnout syndrome is associated with a decrease in the quality of work life of nursing and medical staff. Conclusions: During the Covid-19 pandemic the quality of working life of nursing staff declines as burnout increases. There is therefore a need to focus on improving interventions of the health system itself, psycho-educational initiatives based on empathy and increasing the psychological resources of health professionals to prevent processes such as burnout and compassion fatigue , for better adaptability in the work environment and consequently provide quality health services.