Eπιδημιολογική επιτήρηση της Λεϊσμανίασης στην Ελλάδα υπό το πρίσμα της Ενιαίας Υγείας
Epidemiologocal surveillance of Leishmaniasis in Greece under a One Health perspective
Λέξεις-κλειδιά
Ενιαία Υγεία ; Ευρώπη ; Λεϊσμανίαση ; Δημόσια υγεία ; Επιδημιολογική επιτήρηση ; Πρόληψη ; Έλεγχος ; Σκνίπες ; Leishmaniasis ; Mediterranean countries ; Public healthΠερίληψη
Εισαγωγή: Η λεϊσμανίαση είναι παρασιτική νόσος που προκαλείται από πρωτόζωα του γένους Leishmania και μεταδίδεται μέσω δήγματος μολυσμένης φλεβοτόμου. Σε πολλές χώρες της Μεσογείου η λεϊσμανίαση θέτει σημαντικές προκλήσεις Δημόσιας Υγείας ενώ ιδιαίτερα σημαντική είναι η επιβάρυνση της νόσου στα σκυλιά. Κεντρικός στόχος της διπλωματικής εργασίας είναι η κριτική αποτύπωση τoυ συστήματος επιδημιολογικής επιτήρησης της λεϊσμανίασης στην Ελλάδα καιη διερεύνηση των προοπτικών ανάπτυξης ενός ολοκληρωμένου συστήματος επιδημιολογικής επιτήρησης υπό την προσέγγιση της Ενιαίας Υγείας.
Μεθοδολογία: Για την περιγραφή του υφιστάμενου συστήματος επιδημιολογικής επιτήρησης και των διαθέσιμων επιδημιολογικών και εντομολογικών δεδομένων πραγματοποιήθηκε βιβλιογραφική ανασκόπηση της ελληνικής και διεθνούς βιβλιογραφίας. Συμπληρωματικά, με τη χρήση ερωτηματολογίου αποτυπώθηκε η άποψη ατόμων-κλειδιά από το πεδίο επιτήρησης της λεϊσμανίασης στην Ελλάδα για τη μετάβαση προς μία στρατηγική επιτήρησης ΕΥ. Τα δυνατά σημεία, οι αδυναμίες, οι ευκαιρίες και οι απειλές του υφιστάμενου συστήματος - ως προς την προσέγγιση της EY, αναλύθηκαν με την μέθοδο SWOT.
Αποτελέσματα: Η Ελλάδα είναι ενδημική για ζωονοτική σπλαχνική λεϊσμανίαση και λεϊσμανίαση στον σκύλο ενώ κρούσματα ανθρωπονοτικής δερματικής λεϊσμανίασης εμφανίζονται σποραδικά. Για την περίοδο 2004-2021, η μέση ετήσια επίπτωση εγχώριας σπλαχνικής λεϊσμανίασης ήταν 0.5 ανά 100,000 με εύρος 0.2–0.8 ανά 100,000, ενώ μεταξύ 2016-2021 το ετήσιο εύρος οροθετικότητας για L.infantum σε αδέσποτους σκύλους ήταν 13.15-20.21%. Επιπλέον, σημαντικοί διαβιβαστές έχουν καταγραφεί στην ηπειρωτική και νησιώτικη χώρα. Στον άνθρωπο, το σύστημα επιδημιολογικής επιτήρησης λεϊσμανίασης είναι παθητικό, μόνιμο και καθολικό με στοιχεία ενεργητικής επιτήρησης στη διερεύνηση κρουσμάτων. Στο σκύλο, η επιδημιολογική επιτήρηση CanL βασίζεται σε σύστημα παθητικής και ενεργητικής επιτήρησης κατοικίδιων και αδέσποτων σκύλων αντίστοιχα, όμως ο σχεδιασμός και η λειτουργία του συστήματος είναι υποτυπώδης χωρίς συστηματική ροή δεδομένων. Καμία συμπληρωματική δραστηριότητα εντομολογικής ή περιβαλλοντικής επιτήρησης δεν εφαρμόζεται συστηματικά σε περιφερειακό ή εθνικό επίπεδο. Η πλειονότητα όσων συμπλήρωσαν το ερωτηματολόγιο αναγνώρισε την αναγκαιότητα μετάβασης σε σύστημα επιτήρησης ΕΥ, περιέγραψε χαμηλά έως μέτρια επίπεδα πολυτομεακής συνεργασίας στα διαφορετικά στάδια επιδημιολογικής επιτήρησης της λεϊσμανίασης, και εντόπισε κοινά προβλήματα-εμπόδια προς την υιοθέτηση προσέγγισης ΕΥ.
Συμπεράσματα: Η λεϊσμανίαση αποτελεί μία παραμελημένη απειλή Δημόσιας Υγείας και υγείας των ζώων στη χώρα, με σημαντικές αδυναμίες στην επιδημιολογική επιτήρησή της. Με γνώμονα τη βέλτιστη υγεία ανθρώπου και ζώων κρίνεται απαραίτητη η μετάβαση προς την ολοκληρωμένη επιδημιολογική επιτήρηση της λεϊσμανίασης στον ελλαδικό χώρο υπό την προσέγγιση της ΕΥ. Τα εντοπισμένα δυνατά σημεία του υφιστάμενου συστήματος επιδημιολογικής επιτήρησης συμπεριλαμβανομένου των δράσεων ενεργητικής επιτήρησης στο σκύλο και διερεύνησης κρουσμάτων στον άνθρωπο, η κεφαλαιοποίηση έξωθεν ευκαιριών όπως η εκτενής εμπειρία της χώρας στην επιδημιολογική επιτήρηση του ιού του Δυτικού Νείλου υπό το πρίσμα της ΕΥ, η βελτίωση των εντοπισμένων αδυναμιών και η αντιμετώπιση έξωθεν απειλών με κυριότερο κίνδυνο την υποχρηματοδότηση, αποτελούν κρίσιμους παράγοντες προς τον επιτυχή σχεδιασμό και εφαρμογή ενός αποδοτικού και αποτελεσματικού συστήματος επιτήρησης ΕΥ.
Περίληψη
Introduction: Leishmaniasis is a parasitic disease caused by protozoa of the genus Leishmania, transmitted through the bite of an infected sand fly. In many Mediterranean countries, leishmaniasis poses a significant Leishmaniasis challenge, while the burden of the disease is high in dog populations. The main objective of this study was to critically describe the leishmaniasis surveillance system in Greece in order to investigate the prospects of developing an integrated surveillance system under the One Health approach.
Methods: A literature review of Greek and International literature was conducted to describe the existing surveillance system and the corresponding epidemiological and entomological data. Additionally, questionnaires were sent to key informants from the human, animal and entomology leishmaniasis sectors to capture key stakeholder-view on the OH approach uptake in leishmaniasis surveillance in Greece. System strengths, weaknesses, opportunities and threats respective to a OH surveillance approach were identified through SWOT analysis.
Results: Greece is endemic for zoonotic visceral leishmaniasis and canine leishmaniasis while cases of anthroponotic cutaneous leishmaniasis occur sporadically. Between 2004-2021, the mean annual incidence of autochthonous visceral leishamaniasis was 0.5 per 100,000 with a range of 0.2–0.8 per 100,000, while between 2016-2021 the range of annual seropositivity for L.infantum in stray dogs was 13.15-20.21%. In addition, important vector species have been recorded in the mainland and isalnds of Greece. The leishmaniasis surveillance system in humans is passive, permanent and universal with elements of active surveillance in case investigation. In dogs, CanL surveillance is based on a system of passive and active surveillance of domestic and stray dogs respectively, but the design and operation of the system is rudimentary lacking systematic data flow. No complementary entomological or environmental surveillance activities are systematically implemented at regional or national level. The majority of the questionnaire respondents recognized the necessity of transitioning to a OH surveillance system, described low to moderate levels of multisectoral collaboration in the different stages of leishmaniasis surveillance, and identified common problems-barriers towards the adoption of a OH approach.
Discussion: Leishmaniasis is a neglected Public Health and animal health threat in the country, with significant weaknesses in its surveillance. In light of succeeding optimal human and animal health, it is deemed necessary to move towards a OH leishmaniasis surveillance approach in Greece. The identified strengths of the existing surveillance system including active dog surveillance and human case investigation activities, capitializing on external opportunities such as the country's extensive experience in West Nile virus surveillance under a OH approach, the improvement of identified system weaknesses and addressing external threats such as the chronic issue of underfunding, are critical factors towards the successful design and implementation of an efficient and effective OH surveillance system.
Αριθμός σελίδων
130Σχολή
Σχολή Δημόσιας ΥγείαςΑκαδημαϊκό Τμήμα
Τμήμα Πολιτικών Δημόσιας ΥγείαςΤίτλος Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών
Δημόσιας ΥγείαςΓλώσσα
Ελληνικά
Εκτός από όπου επισημαίνεται κάτι διαφορετικό, το τεκμήριο διανέμεται με την ακόλουθη άδεια:
Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές
Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές