Ο ρόλος της αγωγής υγείας στη ρύθμιση του σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2, στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας

Συρόγιαννη, Μαρία Ιωάννα

The role of health education in the regulation of type 2 diabetes melitus in primary health care

Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία

Author

Συρόγιαννη, Μαρία Ιωάννα

Date

2021-03-12

Advisor

Merakou, Kyriakoula

Μεταπτυχιακή Εργασία (1.859Mb)

Keywords

Σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2 ; Αγωγή υγείας ; Παρεμβάσεις ; Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας ; Τρόπος ζωής ; Diabetes mellitus, Type 2 ; Health education ; Primary health care

Abstract

Εισαγωγή: Σύμφωνα με τη Διεθνή Ομοσπονδία Διαβήτη (IDF), ο Σακχαρώδης Διαβήτης (ΣΔ) είναι μία από τις μεγαλύτερες παγκόσμιες καταστάσεις έκτακτης ανάγκης του 21ου αιώνα. Ο ΣΔ απασχολεί μεγάλο τμήμα του παγκόσμιου πληθυσμού, με αυξημένη νοσηρότητα και θνησιμότητα, και οι αριθμοί αυξάνονται διαρκώς, οδηγώντας σε μεγαλύτερες δαπάνες για την υγεία. Σύμφωνα με την IDF, το 2019 περίπου 463 εκατομμύρια ενήλικες, ηλικίας 20-79 ετών, είχαν ΣΔ και το νούμερο αυτό αναμένεται να αυξηθεί σε 700 εκατομμύρια έως το 2045. Σκοπός και Στόχοι: Ο σκοπός αυτής της έρευνας είναι να αξιολογηθεί η αποτελεσματικότητα της παρέμβασης ενός προγράμματος αγωγής υγείας στο γλυκαιμικό έλεγχο των ατόμων που νοσούν από ΣΔτ2. Επιμέρους στόχοι της έρευνας είναι η εκτίμηση της μεταβολής της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης (HbA1c), του Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ), του σωματικού βάρους (ΣΒ), της αρτηριακής πίεσης (ΑΠ), της περιφέρεια μέσης (ΠΜ), του λιπιδαιμικού προφίλ και η διερεύνηση πιθανής ύπαρξης συσχέτισης μεταξύ των δημογραφικών στοιχείων και του Σ.Δ. Μεθοδολογία: Η μελέτη διεξήχθη στη 2η Τοπική Ομάδα Υγείας (Τ.ΟΜ.Υ.) του δήμου Ν. Φιλαδέλφειας- Ν. Χαλκηδόνας, του Ν. Αττικής. Το δείγμα αποτελείται συνολικά από 113 άτομα που ήταν εγγεγραμμένοι πολίτες της Τ.ΟΜ.Υ. και χωρίστηκε σε δύο ομάδες. Το 54.9% των συμμετεχόντων (Ν=62) αποτέλεσαν την ομάδα παρέμβασης, η οποία δέχθηκε το πρόγραμμα αγωγής υγείας, και το υπόλοιπο 45.1% (Ν=51) αποτέλεσαν την ομάδα ελέγχου. Η έρευνα διήρκησε από το Σεπτέμβριο του 2019 έως τον Ιούνιο του 2020. Το εκπαιδευτικό υλικό που χρησιμοποιήθηκε ήταν οι χάρτες συζήτησης, οι οποίοι ουσιαστικά αποτελούν τα εργαλεία εκπαίδευσης του προγράμματος «μαθαίνοντας το διαβήτη». Για τη συλλογή των δεδομένων της έρευνας χρησιμοποιήθηκε ανώνυμο ερωτηματολόγιο, το οποίο συμπληρώθηκε μέσω προσωπικής συνέντευξης, όπου καταγράφηκαν τα κοινωνικοδημογραφικά στοιχεία, το ατομικό ιατρικό ιστορικό, οι βιοχημικοί δείκτες, οι μετρήσεις ΑΠ και οι σωματομετρήσεις των συμμετεχόντων. Για τη στατιστική ανάλυση και την παρουσίαση των αποτελεσμάτων χρησιμοποιήθηκε το στατιστικό πακέτο SPSS v. 20.0. Αποτελέσματα: Τα άτομα της ομάδας παρέμβασης είχαν στατιστικά σημαντική μείωση της HbA1c (P<0,001). Επίσης, παρατηρήθηκε σημαντική μείωση στην ομάδα παρέμβασης της συστολικής και διαστολικής ΑΠ, του ΣΒ, του ΔΜΣ και της ΠΜ. Δεν παρατηρήθηκε μεταξύ των δύο ομάδων κάποια διαφορά στο λιπιδαιμικό τους προφίλ. Τέλος, από τους δημογραφικούς παράγοντες των συμμετεχόντων, μόνο το φύλο βρέθηκε να σχετίζεται ανεξάρτητα και να προβλέπει τη μεταβολή του ΣΒ, ενώ το φύλο και ο αριθμός των παιδιών βρέθηκαν να σχετίζονται και να προβλέπουν μεταβολή του ΔΜΣ και της ΠΜ. Συμπεράσματα: Η αγωγή υγείας αποτελεί ένα σημαντικό και αποτελεσματικό εργαλείο που συμβάλλει στη βελτίωση του γλυκαιμικού ελέγχου μέσω της μείωσης της HbA1C, του ΔΜΣ, του ΣΒ, της ΠΜ και της ΑΠ.

Abstract

Introduction: According to the International Diabetes Federation (IDF), Diabetes Mellitus (DM) is one of the greatest global emergencies in the 21st century. DM affects a large proportion of the world's population, with increased morbidity and mortality, and the numbers are constantly increasing, leading to higher health expenditures. According to the IDF, in 2019 about 463 million adults, aged 20-79, had DM and this number is expected to increase to 700 million by 2045. Objective: The object of this study is to evaluate the effectiveness of the intervention of a health education training program in the glycemic control of people with type 2 DM. Other objectives of the study are to assess the change in glycosylated hemoglobin (HbA1c), body mass index (BMI), body weight (BW), blood pressure (BP), waist circumference (WC), lipid profile and investigation of a possible correlation between the demographic data and DM. Methods: This intervention study was conducted in the 2nd Local Health Group of N. Philadelphia - N. Chalkidona, N. Attica. The sample consists of 113 people who were registered citizens of the Local Group and was divided into two groups. The 54.9% of the participants (N = 62) constituted the intervention group, which received the health education program, and the remaining 45.1% (N = 51) the control group. The research lasted from September 2019 to June 2020. The educational material used was the discussion maps, which are essentially the educational tools of the "learning diabetes" program. An anonymous questionnaire was used to collect the research data, which recorded the socio-demographic data, the individual medical history, the biochemical indicators, the BP measurements and the body measurements of the participants. The statistical package SPSS v. 20.0 was used for statistical analysis and presentation of results. Results: Subjects in the intervention group had a statistically significant decrease in HbA1c (P <0.001). In addition, there was a significant reduction in the intervention group of systolic and diastolic BP, BW, BMI and WC. No difference in their lipid profile was observed between the two groups. Finally, of the demographic factors of the participants, only gender was found to be independently related and predict the change of BW, while gender and the number of children were found to be related and predict change of BMI and WC. Conclusion: Health education is an important and effective tool that contributes in improving glycemic control by reducing HbA1C, BMI, BW, WC and systolic and diastolic BP.