Κόπωση, πνευματικότητα και αντιλήψεις για τη νόσο σε ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2: Συσχετισμοί και αλληλεπιδράσεις

Βασιλάκη, Μαρία

Fatigue, Spirituality, and Illness Perceptions in Patients with Type 2 Diabetes Mellitus: Correlations and Interactions

Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία

Author

Βασιλάκη, Μαρία

Date

2023-10-30

Advisor

Alikari, Victoria

Διπλωματική Εργασία (1.676Mb)

Υπεύθυνη Δήλωση Συγγραφέα (308.5Kb)

Keywords

Κόπωση ; Πνευματικότητα ; Σακχαρώδης Διαβήτης Τύπου 2 ; Αντιλήψεις Για Τη Νόσο

Abstract

ΠΕΡΙΛΗΨΗ Εισαγωγή: Ο ΣΔ μπορεί να προκαλέσει κόπωση, αλλά και η κόπωση μπορεί να επηρεάσει την αυτοδιαχείριση του σακχαρώδη διαβήτη. Έτσι επηρεάζεται αρνητικά η λειτουργικότητα των ατόμων. Σκοπός: Σκοπός ήταν η διερεύνηση της επίδρασης της πνευματικότητας και των αντιλήψεων των ασθενών για τη νόσο στην κόπωση ασθενών με ΣΔτ2. Μεθοδολογία: Πρόκειται για μία συγχρονική, περιγραφική μελέτη. Εφαρμόσθηκε δειγματοληψία ευκολίας. Το δείγμα της μελέτης αποτέλεσαν ασθενείς με ΣΔτ2 (ινσουλινοθεραπευόμενοι ή μη), που νοσηλεύονταν σε μεγάλο δημόσιο Νοσοκομείο. Η κόπωση αξιολογήθηκε με την κλίμακα The FatigueAssessmentScale, η οποία αξιολογεί τη σωματική και την ψυχική κόπωση. Η πνευματικότητα αξιολογήθηκε με την κλίμακα FACIT–Sp12, η οποία διερευνά τρεις υποκλίμακες: το Νόημα στη ζωή, τη Γαλήνη και την Πίστη. Οι αντιλήψεις για την ασθένεια αξιολογήθηκαν με το ερωτηματολόγιο RevisedIllnessPerceptionQuestionnaire. Η στατιστική ανάλυση των δεδομένων έγινε με το SPSS v.26.0. Αποτελέσματα: Στη μελέτη συμπεριλήφθηκαν 100 ασθενείς με ΣΔτ2 ηλικίας 52,18±15,53 έτη. Ο μέσος χρόνος από τη διάγνωση του ΣΔτ2 ήταν τα 8,87± 9,08 έτη. Η μέση βαθμολογία στην κλίμακα πνευματικότητας ήταν 31,9±7,7 και 10,6±2,2 στη διάσταση Νόημα, 9,2±2,7 στη διάσταση «Γαλήνη» και 10,7±3,6 στη διάσταση «Πίστη». Σύμφωνα με το ερωτηματολόγιο αντίληψης της νόσου, οι ασθενείς είχαν μέτρια επίπεδα στις διαστάσεις «Συνέπειες και Συναισθηματικές Αναπαραστάσεις» (25,5±5,3), υψηλά επίπεδα στη διάσταση «Διάρκεια Νόσου» (24,7±5,6), μέτρια επίπεδα στη διάσταση «Έλεγχος της Θεραπείας στην ‘Εκβαση της Νόσου» (14,6±2,6), καλά επίπεδα στη διάσταση «Προσωπικός Έλεγχος της Νόσου» (20,6±3,4), καλά επίπεδα στη διάσταση «Κατανόηση της Νόσου» (15,5±3,3) και μέτρια επίπεδα στη διάσταση «Κυκλική Πορεία της Νόσου» (8,1±1,5). Η υποκλίμακα για τη «Σωματική Κόπωση» είχε μεγαλύτερη βαθμολογία (19,7±5,5) από την υποκλίμακα για την «Πνευματική Κόπωση» (7,3±2,6). Οι μεταβλητές «Έγγαμος» (β = -0,24), «ηλικία 54-87 ετών» (β =-0,18), και η βαθμολογία στην υποκλίμακα της FACIT «Νόημα» (β = -0,26) ήταν αρνητικοί προβλεπτικοί παράγοντες της συνολικής κόπωσης. Οι μεταβλητές «Υπέρταση» (β = 0,19) και οι βαθμολογίες στις υποκλίμακες της IPQ-R « Συνέπειες και Συναισθηματικές Αναπαραστάσεις» (β = 0,23), «Κυκλική Πορεία της Νόσου» (β = 0,16), «Εσωτερικοί Παράγοντες» (β = 0,28) και «Συμπεριφορικοί Παράγοντες» (β=0,17) ήταν θετικοί προβλεπτικοί παράγοντες της κόπωσης. Συμπεράσματα: Οι συμμετέχοντες είχαν μέτρια κόπωση συνολικά, ενώ βρέθηκε να έχουν υψηλότερα επίπεδα σωματικής και χαμηλότερα επίπεδα πνευματικής κόπωσης. Οι ασθενείς με ΣΔτ2 είχαν ικανοποιητικά επίπεδα πνευματικότητας και μέτρια επίπεδα αντιλήψεων για τη νόσο τους. Η πνευματικότητα βρέθηκε ότι λειτουργεί προστατευτικά στην κόπωση των ασθενών με ΣΔτ2. Οι συναισθηματικές αναπαραστάσεις, οι εσωτερικοί και Εξωτερικοί Παράγοντες φαίνεται να επιδρούν αρνητικά στα επίπεδα της κόπωσης. Λέξεις κλειδιά: κόπωση, πνευματικότητα, σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2, αντιλήψεις για τη νόσο

Abstract

ABSTRACT Introduction: Diabetes mellitus (DM) can cause fatigue, but also fatigue can affect the self-management of diabetes mellitus. Therefore, functioning of individuals is negatively affected. Purpose: The purpose of the study was to investigate the impact of spirituality and illness perceptions on fatigue among patients with type 2 DM (Τ2DΜ). Methodology: This is a cross-sectional, descriptive study. A convenience sample was applied. The study sample consisted of patients with type 2 DM (insulin-treated or no), who were hospitalized in a large public hospital. Fatigue was assessed with The Fatigue Assessment Scale, which assesses physical and mental fatigue. Spirituality was assessed with the FACIT–Sp12 scale and explores three subscales, meaning in life, peace, and a sense of support and empowerment derived from faith. Illness perceptions were assessed via the Revised Illness Perception Questionnaire. Data was statistically analysed with SPSS v.26.0. Results: In total, 100 patients with Type 2 DM (T2DM) aged 52,18±15,53 years were included in the study. The average duration of diagnosis of T2DM was 8,87 ± 9,08 years. The mean score on the spirituality scale was 31,9±7,7 and 10,6±2,2 on the meaning dimension, 9,2±2,7 on the peace dimension and 10,7±3,6 on the faith dimension. According to the illness perception questionnaire, patients had moderate levels in dimensions “Consequences and Emotional Representations” (25,5±5,3), high levels in “Duration of Illness (24,7±5,6), moderate levels in “Control of Treatment on the Outcome of the Disease” (14, 6±2,6), good levels in “Personal Control of the Disease” (20,6±3,4), good levels in “Illness Coherence” (15,5±3,3) and moderate levels in “Cyclic Course of the Disease” (8,1±1,5). The physical fatigue subscale had a higher score (19,7±5,5) than the mental fatigue subscale (7,3±2,6). The variables “Married” (β = -0,24), “Age 54-87 years” (β = -0,18), and the score on the FACIT subscale "Meaning" (β = -0,26) were negative predictors of overall fatigue. The variables “Hypertension” (β = 0,19) and scores on the subscales of the IPQ-R “Consequences and Emotional Representations” (β = 0,23), “Cyclic Course of the Disease” (β = 0,16), “Internal Factors” (β = 0,28) and “Behavioral Factors” (β=0,17) were positive predictors of fatigue. Conclusions: Participants had moderate total fatigue, while they were found to have higher levels of physical and lower levels of mental fatigue. Patients had satisfactory levels of spirituality and a moderate levels of illness perceptions. Spirituality was found to have a protective effect on patients’ fatigue with T2DM. Emotional representations, internal and external factors seemed to have a negative effect on fatigue levels. Key words: fatigue, spirituality, type 2 diabetes, perceptions of the disease