Η συμβολή της εξ’ αποστάσεως προγεννητικής εκπαίδευσης των ζευγαριών στην έκβαση του τοκετού, στον θηλασμό και στην προετοιμασία των γονέων σε θέματα νεογνικής φροντίδας κατά την περίοδο της πανδημίας covid – 19.

Σιδηροπούλου, Μελανή

The contribution of couples distance learning prenatal education on childbirth outcome, breastfeeding and parental preparation in neonatal care during the covid-19 pandemic.

Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία

Author

Σιδηροπούλου, Μελανή

Date

2024-01-18

Advisor

DAGLA, MARIA

Sidiropoulou_20057.pdf (2.888Mb)

Keywords

Προγεννητική εκπαίδευση ; Covid-19 ; Νεογνική φροντίδα ; Τοκετός ; Θηλασμός

Abstract

Περίληψη Εισαγωγή: Η πανδημία Covid-19 επηρέασε σε σημαντικό βαθμό τη ζωή μας ανατρέποντας τις καθιερωμένες μορφές επικοινωνίας. Ιδιαίτερα κατά τις μακρές περιόδους αναγκαστικού εγκλεισμού και απαγόρευσης συνεύρεσης, ανέκυψε το πρόβλημα της πληροφόρησης, προετοιμασίας και στήριξης των μελλοντικών γονέων. Στο σημείο αυτή την λύση έδωσε η ψηφιακή τεχνολογία με την δυνατότητα της εξ’ αποστάσεως διδασκαλίας. Σκοπός: Σκοπός της συγκεκριμένης παρέμβασης είναι η διερεύνηση και αξιολόγηση της συμβολής των εξ αποστάσεως μαθημάτων προγεννητικής προετοιμασίας, που έλαβαν ζευγάρια από τις Μαίες του Κέντρου Υγείας Ιωάννινων, σε ζητήματα που αφορούσαν την κύηση, τον τοκετό, τον μητρικό θηλασμό και την νεογνική φροντίδα κατά την περίοδο της πανδημίας. Επιμέρους στόχοι: Α) Βαθμός ικανοποίησης του ζεύγους από τα εξ αποστάσεως μαθήματα. προγεννητικής εκπαίδευσης, αλλά και της δυνατότητας που τους δινόταν για έγκυρη πληροφόρηση και προετοιμασία για την γονεϊκότητα. Β) Καταγραφή της έκβασης του τοκετού και συμπεράσματα που αφορούν τον μητρικό θηλασμό. Γ) Διερεύνηση των συναισθημάτων (θετικών- αρνητικών) ως προς το είδος του τοκετού. Δ) Συσχέτιση των δημογραφικών στοιχείων των μητέρων ως προς: την Προσαρμογή στις Αλλαγές, την Αντιμετώπιση Αρνητικών Συναισθημάτων, την Βοήθεια από τα μαθήματα στην Αντιμετώπιση Τοκετού και την Βοήθεια στην Αντιμετώπιση της Νέας Καθημερινότητας. Ε) Συσχέτιση των δημογραφικών στοιχείων των πατέρων με την Ικανοποίηση από την Παρακολούθηση Μαθημάτων και του Θετικού Αντίκτυπου από αυτά. ΣΤ) Απόψεις των γονέων για τον εμβολιασμό κατά του Covid – 19 στην κύηση και στο θηλασμό και απόψεις των μητέρων που νοσούσαν ενώ θήλαζαν. Μεθοδολογία: Πραγματοποιήθηκε μια μελέτη παρέμβασης, συγχρονική, όπου ερωτήθηκαν 93 μητέρες (στην πλειοψηφία τους πρωτοτόκες) και 37 πατέρες. Οι συμμετέχοντες παρακολούθησαν έξι με εφτά συνεδρίες και το χρονικό διάστημα συλλογής των δεδομένων μας ήταν από τον Μάιο του 2020 έως τον Αύγουστο του 2022. Η έρευνα διεξήχθη μέσω της συμπλήρωσης δύο δομημένων ερωτηματολογίων σε μητέρες και τους συντρόφους τους (Παράρτημα I, II), μετά την παρέλευση τουλάχιστον 40 ημερών από το πέρας του τοκετού και τα ερωτηματολόγια στάλθηκαν μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου λόγω των οδηγιών που υπήρχαν κατά την πανδημία Covid – 19. Για τα εξ αποστάσεως μαθήματα χρησιμοποιήθηκε το πρόγραμμα τηλεδιάσκεψης Zoom Cloud Meeting, ενώ για την κοινοποίηση εκπαιδευτικού υλικού χρησιμοποιήθηκαν προγράμματα όπως Viber, messenger ή e-mail. Η συμμετοχή των ζευγαριών ήταν εθελοντική και τα ερωτηματολόγια ανώνυμα. Η διαχείριση των πληροφοριών που συνελέγησαν έγινε σύμφωνα με τους κανόνες Ηθικής και Δεοντολογίας, όπως περιγράφονται σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Κανονισμό για την Προστασία Ευαίσθητων Προσωπικών Δεδομένων (GDPR) που ισχύει από 25.05.2018. Επίσης για την συλλογή των ερευνητικών δεδομένων, χορηγήθηκε άδεια από την 6η Υγειονομική Περιφέρεια Πελοποννήσου – Ιονίων Νήσων – Ηπείρου και Δυτικής Ελλάδας, από το τμήμα Εκπαίδευσης και έπειτα από γνωμοδότηση του Επιστημονικού Συμβουλίου ΠΦΥ (Πάτρα 28/03/2022 Α.Π. 11568), με την υποχρέωση της τήρησης των αρχών προστασίας δεδομένων και των θεμελιωδών κανόνων ηθικής, επιστημονικής και ερευνητικής δεοντολογίας, όπως και προτάθηκε η συλλογή τους να γίνει εξ αποστάσεως και όπου δεν ήταν εφικτή δια ζώσης έχοντας λάβει υπόψιν τα προβλεπόμενα μέτρα προστασίας (Παράρτημα ΙΙΙ). Αποτελέσματα: Τα κυριότερα περιγραφικά αποτελέσματα της έρευνας περιλαμβάνουν: Δημογραφικά Στοιχεία: Μέσος όρος (ΜΟ) ηλικίας γυναικών: 33,3 έτη , ΜΟ ηλικίας πρωτοτόκων: 31,9 έτη, ο δε ΜΟ ηλικίας πατέρων: 36 έτη. Κοινωνικοοικονομικά Στοιχεία: Η συντριπτική πλειονότητα κατοικεί σε αστικές περιοχές, με αυξημένες επιλογές για προγεννητική περίθαλψη και εκπαίδευση στις αστικές περιοχές. Εκπαίδευση: Σημαντική αύξηση στο ποσοστό ολοκλήρωσης τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και ιδιαίτερα των γυναικών. Στις συνήθειες των συμμετεχόντων παρατηρούνται υψηλά ποσοστά σε μητέρες που δεν καπνίζουν και πατέρες πριν, κατά τη διάρκεια, και μετά την κύηση, με σημαντική συσχέτιση μεταξύ υψηλού επιπέδου εκπαίδευσης και διακοπής του καπνίσματος κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης (Skalis G., 2021). Όσων αφορά τις διατροφικές συνήθειες, η πλειοψηφία αξιολογεί τη διατροφή τους ως μέτρια ισορροπημένη πριν, κατά τη διάρκεια, και μετά την κύηση, οι δε γυναίκες φαίνεται να ακολουθούν πιο ισορροπημένη διατροφή σε σχέση με τους άνδρες (Antonakou A., 2010), (Kafatos AG.), (Mendez MA., 2011), (Petrakos G., 2006), (Petridou E., 1992), (Sculpis K., 2004), (Sculpis K., 2006), (Tsigga M., 2011). Τέλος έχουμε υψηλά ποσοστά μη άθλησης κατά την περίοδο της πανδημίας, οφειλόμενο στα περιοριστικά μέτρα (Margie H.D., 2020). Σχετικά: 1. Με την Κύηση και τον Εμβολιασμό για τον συγκεκριμένο ιό στην κύηση, το 67,1% των μητέρων θεωρεί τον εμβολιασμό κατά την κύηση ασφαλή και περίπου 50% των πατέρων συμφωνεί με αυτόν, ενώ το άλλο 50% έχει αμφιβολίες (Malia S., 2021). Στο δε εμβολιασμό κατά τον θηλασμό: το 75,9% των μητέρων εμβολιάστηκε ή θα εμβολιαζόταν αν υπήρχε τότε το εμβόλιο. Και το 24,1% είχε αμφιβολίες για τον εμβολιασμό κατά τον θηλασμό. 2. Με την έκβαση του τοκετού, το ποσοστό Καισαρικών Τομών (ΚΤ) αυξήθηκε σημαντικά στο 58,1%, καταδεικνύοντας υψηλό ποσοστό και αναδεικνύοντας την ανάγκη για περαιτέρω εξέταση (Allotey J., 2020), (Jayanta Banerjee, 2021), (ΕΛΣΤΑΤ, 2021). Επίσης το ποσοστό χρήσης επισκληρίδιου αναισθησίας σε Φυσιολογικό Τοκετό (ΦΤ) αυξήθηκε στο 43,6%. Τέλος τα αποτελέσματα υποδεικνύουν ότι οι μητέρες που συμμετείχαν στη μελέτη βίωσαν περισσότερα θετικά συναισθήματα κατά τη διάρκεια του τοκετού, ανεξαρτήτως του είδους του τοκετού (φυσιολογικός ή καισαρική τομή). Ωστόσο, δεν παρατηρήθηκε στατιστικά σημαντική διαφορά στην ένταση των συναισθημάτων μεταξύ των δύο τύπων τοκετού. Σημειώνεται ότι λόγω του σχετικά μικρού δείγματος (70 άτομα), πρέπει οι γενικεύσεις να γίνονται με προσοχή, ενώ προτείνεται η διενέργεια περισσότερων μελετών για την επιβεβαίωση των αποτελεσμάτων. Πιο συγκεκριμένα χρησιμοποιήσαμε δύο διακριτές κλίμακες για την μέτρηση των αρνητικών και θετικών συναισθημάτων και βασιστήκαμε στον συντελεστή αξιοπιστίας Cronbach's alpha για την επαλήθευση της αξιοπιστίας των κλιμάκων. Τα ευρήματα έδειξαν πως οι δύο κλίμακες έχουν υψηλό βαθμό αξιοπιστίας (Cronbach’s alpha 0.86) και μπορούν να χρησιμοποιηθούν αποτελεσματικά για τη μέτρηση των αντίστοιχων συναισθημάτων. Έτσι, είχαμε ένα αξιόπιστο μέσο για την αξιολόγηση των συναισθημάτων των γυναικών κατά τη διάρκεια του τοκετού και μπορεί να συμβάλει στην κατανόηση των πτυχών της εμπειρίας τους. Ο μη παραμετρικός έλεγχος Mann-Whitney δεν ανέδειξε στατιστικά σημαντική διαφορά μεταξύ των θετικών συναισθημάτων, των δύο τύπων τοκετού, με το p-value να είναι 0.10 (U=315), ενώ το επίπεδο σημαντικότητας ήταν 5%. Αντίστοιχα, για τα αρνητικά συναισθήματα, ο μη παραμετρικός έλεγχος Mann-Whitney δεν επιβεβαίωσε στατιστικά σημαντική διαφορά μεταξύ των δύο τύπων τοκετού, με το p-value να είναι 0.51 (U=384.5), και πάλι στο ίδιο επίπεδο σημαντικότητας του 5%. 3. Με το μητρικό θηλασμό, το 85.9% των μητέρων θήλασαν τα νεογνά τους, υποδηλώνοντας υψηλό επίπεδο υποστήριξης του θηλασμού, εκ των οποίων το 64.6% θήλασε αποκλειστικά, ενώ το 17.7% προτίμησε μια μεικτή διατροφή. Οι μητέρες θεώρησαν τους 12 μήνες ως ιδανικό διάστημα θηλασμού και πλειοψηφία (82.8%) πιστεύει ότι θα μπορούσε να θηλάσει με ασφάλεια κατά τη νόσηση από COVID-19, λαμβάνοντας μέτρα προστασίας. Το 35.9% των μητέρων διέκοψε το θηλασμό, για διάφορους λόγους, όπως προβλήματα υγείας του μωρού ή και προσωπική επιλογή, ενώ το 64.1% συνέχισε να θηλάζει πάρα των προβλημάτων που αντιμετώπισε (Ηλιοδρομίτη, 2018). 4. Με την αποτύπωση Ικανοποίησης από τα μαθήματα από τους πατέρες, δημιουργήθηκαν δύο κλίμακες: Ικανοποίηση από την παρακολούθηση μαθημάτων (a=0.92) και Θετικός αντίκτυπος παρακολούθησης μαθημάτων (a=0.94), χρησιμοποιώντας τον Cronbach's Alpha για να μετρηθεί η αξιοπιστία των κλιμάκων. Επίσης με χρήση του συντελεστή συσχέτισης Spearman’s rho παρατηρήθηκε μέτρια θετική συσχέτιση (στατιστικά σημαντική σε επίπεδο σημαντικότητας 1%) μεταξύ της ικανοποίησης και του θετικού αντίκτυπου της παρακολούθησης μαθημάτων(r=0.44, P<0.001). Με την χρήση του μη παραμετρικού στατιστικού ελέγχου Kruskal-Wallis δεν διαπιστώθηκε στατιστικά σημαντική διαφορά στα επίπεδα ικανοποίησης και τον αντίκτυπο των μαθημάτων ως προς την οικογενειακή κατάσταση (Ικανοποίηση από την παρακολούθηση μαθημάτων, Τιμή στατιστικού 5.37, P-τιμή 0.15 και Θετικός αντίκτυπος παρακολούθησης μαθημάτων Τιμή στατιστικού 3.13, P-τιμή 0.37). και τον τόπο διαμονής (Ικανοποίηση από την παρακολούθηση μαθημάτων, Τιμή στατιστικού 2.92, P-τιμή 0.23 και Θετικός αντίκτυπος παρακολούθησης μαθημάτων Τιμή στατιστικού 0.002, P-τιμή 0.99). Επίσης στις συσχετίσεις μεταξύ των κλιμάκων Μορφωτικό επίπεδο – επάγγελμα και ικανοποίησης – θετικός αντίκτυπος έχουμε τα εξής αποτελέσματα: Α). Ικανοποίηση από την παρακολούθηση μαθημάτων (Τιμή στατιστικού 6.78, P-τιμή 0.03). Πιο αναλυτικά η ικανοποίηση φαίνεται να είναι μεγαλύτερη ελαφρώς στους αποφοίτους Τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Β). Θετικός αντίκτυπος παρακολούθησης μαθημάτων (Τιμή στατιστικού 8.36, P-τιμή 0.02). Πιο αναλυτικά η ικανοποίηση φαίνεται να είναι χαμηλότερη στους αποφοίτους Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Γ). Στατιστικά σημαντική διαφορά διαπιστώθηκε στα επίπεδα της κλίμακας που προσμετρά τον θετικό αντίκτυπο παρακολούθησης των μαθήματων ως προς τον παράγοντα Επάγγελμα. (Τιμή στατιστικού 8.69, P-τιμή 0.03). Οι συμμετέχοντες που ανήκουν στην κατηγορία «Άνεργοι» έχουν μεγαλύτερη διάμεσο από τις υπόλοιπες κατηγορίες. Ωστόσο, απαιτείται προσοχή λόγω του μικρού δείγματος. Δ). Με την χρήση του στατιστικού ελέγχου Kruskal-Wallis δεν διαπιστώθηκε στατιστικά σημαντική διαφορά στη βαθμολογία των τριών κλιμάκων ως προς τον παράγοντα «Οικογενειακή Κατάσταση» (Ικανότητα στήριξης συντρόφου σε πρακτικό επίπεδο: Τιμή Στατιστικού 1.63, P-value 0.44, Ικανότητα στήριξης συντρόφου σε ψυχοσυναισθηματικό επίπεδο: Τιμή Στατιστικού 0.79, P-value 0.67, Αποτίμηση παροχής βοήθειας και στήριξης από την παρακολούθηση μαθημάτων: Τιμή Στατιστικού 0.37, P-value 0.54). Το ίδιο ισχύει για τον παράγοντα «Επίπεδο Μόρφωσης» (Ικανότητα στήριξης συντρόφου σε πρακτικό επίπεδο: Τιμή Στατιστικού 2.51, P-value 0.28, Ικανότητα στήριξης συντρόφου σε ψυχοσυναισθηματικό επίπεδο: Τιμή Στατιστικού 2.90, P-value 0.39, Αποτίμηση παροχής βοήθειας και στήριξης από την παρακολούθηση μαθημάτων: Τιμή Στατιστικού 1.99, P-value 0.54) τον παράγοντα «Επάγγελμα» (Ικανότητα στήριξης συντρόφου σε πρακτικό επίπεδο: Τιμή Στατιστικού 0.53, P-value 0.76, Ικανότητα στήριξης συντρόφου σε ψυχοσυναισθηματικό επίπεδο: Τιμή Στατιστικού 0.56, P-value 0.75, Αποτίμηση παροχής βοήθειας και στήριξης από την παρακολούθηση μαθημάτων: Τιμή Στατιστικού 0.77, P-value 0.68), τον παράγοντα «Τόπος Διαμονής» (Ικανότητα στήριξης συντρόφου σε πρακτικό επίπεδο: Τιμή Στατιστικού 0.23, P-value 0.89, Ικανότητα στήριξης συντρόφου σε ψυχοσυναισθηματικό επίπεδο: Τιμή Στατιστικού 0.79, P-value 0.71, Αποτίμηση παροχής βοήθειας και στήριξης από την παρακολούθηση μαθημάτων: Τιμή Στατιστικού 0.69, P-value 0.71). 5. Για την αποτύπωση Ικανοποίησης από τα μαθήματα από τις μητέρες αξιολογείται η ποιότητα των μαθημάτων προετοιμασίας OnLine, χρησιμοποιώντας τον δείκτη Cronbach’s Alpha. Εδώ παρατίθενται τα αποτελέσματα για κάθε υποκλίμακα: Προσαρμογή στις Αλλαγές: a= 0.89, Σημαντικότητα (p-value): <0.001. Αντιμετώπιση Αρνητικών Συναισθημάτων, a= 0.94, Σημαντικότητα (p-value): <0.001. Βοήθεια στην Αντιμετώπιση Τοκετού: a= 0.94, Σημαντικότητα (p-value): <0.001 και Βοήθεια στην Αντιμετώπιση της Νέας Καθημερινότητας: a= 0.85 και Σημαντικότητα (p-value): <0.001. Στη συνέχεια, ο πίνακας 33 παρουσιάζει τις συσχετίσεις μεταξύ των κλιμάκων. Τα αποτελέσματα δείχνουν στατιστικά σημαντικές συσχετίσεις μεταξύ όλων των υποκλιμάκων (p-value <0.001). Τέλος, ο μη παραμετρικός στατιστικός έλεγχος Kruskal-Wallis δεν έδειξε στατιστικά σημαντικές διαφορές στα επίπεδα του παράγοντα "Οικογενειακή Κατάσταση" σε καμία από τις τέσσερις κλίμακες (Προσαρμογή στις αλλαγές: Τιμή στατιστικού 6.31, P-τιμή 0.18, Αντιμετώπιση αρνητικών συναισθημάτων: Τιμή στατιστικού 4.24, P-τιμή 0.37, Βοήθεια στην αντιμετώπιση τοκετού: Τιμή στατιστικού 4.27, P-τιμή 0.37, Βοήθεια στην αντιμετώπιση της νέας καθημερινότητας: Τιμή στατιστικού 1.76, P-τιμή 0.78). Ομοίως, δεν διαπιστώθηκε στατιστικά σημαντική διαφορά ως προς τα επίπεδα του παράγοντα «Επίπεδο Μόρφωσης» σε καμία από τις τέσσερις κλίμακες. (Προσαρμογή στις αλλαγές: Τιμή στατιστικού 4.52, P-τιμή 0.10, Αντιμετώπιση αρνητικών συναισθημάτων: Τιμή στατιστικού 1.31, P-τιμή 0.52, Βοήθεια στην αντιμετώπιση τοκετού: Τιμή στατιστικού 1.63, P-τιμή 0.44, Βοήθεια στην αντιμετώπιση της νέας καθημερινότητας: Τιμή στατιστικού 2.21, P-τιμή 0.33) και ως προς το επάγγελμα (Προσαρμογή στις αλλαγές: Τιμή στατιστικού 4.52, P-τιμή 0.74, Αντιμετώπιση αρνητικών συναισθημάτων: Τιμή στατιστικού 1.31, P-τιμή 0.13, Βοήθεια στην αντιμετώπιση τοκετού: Τιμή στατιστικού 1.63, P-τιμή 0.66, Βοήθεια στην αντιμετώπιση της νέας καθημερινότητας: Τιμή στατιστικού 2.21, P-τιμή 0.31). Συμπεράσματα: Από την παρέμβαση που διεξήχθη φαίνεται πως τα μαθήματα είχαν κατά βάση θετικό αντίκτυπο και κατά συνέπεια θετική συμβολή. Από τα περιγραφικά αποτελέσματα φαίνεται ότι οι συμβουλές και η υποστήριξη που έλαβαν από τις Μαίες του Κέντρου Υγείας, τους έδωσαν αυτονομία και τους έκαναν να αισθάνονται μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, του τοκετού του θηλασμού και της φροντίδας του νεογνού τους. Πιο αναλυτικά εξάγονται τα εξής συμπεράσματα: Από τα δημογραφικά αποτελέσματα παρατηρείται συνεχής αύξηση του ορίου ηλικίας που γεννάν το πρώτο τους παιδί (EUROSTAT 2021) και πρέπει να λάβουμε υπόψη ότι υπάρχουν ποικίλες και υποκειμενικές παράμετροι που επηρεάζουν τις αποφάσεις για την δημιουργία οικογένειας και το είδος αυτής (μονογονεϊκές οικογένειες, σύμφωνο συμβίωσης). Οι στατιστικές αναλύσεις που αναφέραμε προσφέρουν σημαντική πληροφόρηση για την κοινωνική πραγματικότητα και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι γονείς κατά την περίοδο της εγκυμοσύνης και της γέννησης. Αξιοσημείωτο είναι επίσης ότι η συντριπτική πλειονότητα των γονέων κατοικεί σε αστικές περιοχές. Αυτό μπορεί να αντικατοπτρίζει την τάση των νέων ζευγαριών να μετακινούνται στις πόλεις για λόγους εργασίας ή κοινωνικής ζωής. Επιπλέον, οι αστικές περιοχές συχνά παρέχουν περισσότερες επιλογές για προγεννητική περίθαλψη, γυναικολογική φροντίδα και εκπαίδευση για τη γέννηση. Αν κοιτάξουμε τις συνολικές ποσοστώσεις που αφορούν την εκπαίδευση, παρατηρούμε ότι συνολικά, φαίνεται ότι υπάρχει μια σημαντική αύξηση του ποσοστού των μητέρων και των πατέρων που έχουν ολοκληρώσει την τριτοβάθμια εκπαίδευση σε σύγκριση με το ποσοστό εκείνων που έχουν ολοκληρώσει μόνο τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Αυτό μπορεί να αντικατοπτρίζει τις αυξημένες ευκαιρίες για τριτοβάθμια εκπαίδευση και τις επιδόσεις που έχουν κατακτήσει οι γυναίκες σε μορφωτικό επίπεδο. Τα συμπεράσματα σχετικά με τις συνήθειες των συμμετεχόντων δείχνουν ότι είναι ενημερωμένοι και ευαισθητοποιημένοι σχετικά με την υγεία, επιδεικνύοντας υψηλά ποσοστά μη καπνίσματος και μέτρια έως πολύ ισορροπημένη διατροφή. Ωστόσο, υπάρχουν ακόμη περιθώρια για βελτίωση, ιδίως σε σχέση με την άθληση και τη διατροφή κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Σχετικά με τον εμβολιασμό κατά του Covid – 19 κατά την κύηση και τον θηλασμό, τα ποσοστά και οι αντιφάσεις στις απόψεις των γονέων υπογραμμίζουν τη σημασία της ενημέρωσης και παροχής αξιόπιστων πληροφοριών σχετικά με τον αυτόν, προκειμένου να διασφαλιστεί η ασφάλεια και η υγεία των μητέρων και των βρεφών. Ως προς την έκβαση του τοκετού, υπήρχε αυξημένη παρεμβατικότητα και μάλιστα λόγω της πανδημίας μεγαλύτερη από την ήδη υπάρχουσα, άσχετα από το είδος του τοκετού (Allotey J, 2020). Εν μέρει αναδεικνύεται η ανάγκη για βελτιωμένη υγειονομική διαχείριση και υποδομή για ασφαλή μαιευτική φροντίδα. Η αύξηση στη χρήση Επισκληρίδιου Αναισθησίας (ΦΤ), υποδηλώνει πιθανές αλλαγές στις προτιμήσεις των ασθενών ή ευκολότερη πρόσβαση στη μέθοδο και στα Δημόσια Νοσοκομεία. Επίσης οι μητέρες που συμμετείχαν βίωσαν περισσότερα θετικά συναισθήματα κατά τη διάρκεια του τοκετού, ανεξαρτήτως του είδους του τοκετού, χωρίς ωστόσο σημαντική διαφορά στην ένταση των συναισθημάτων μεταξύ των δύο τύπων τοκετού, αναδεικνύοντας τη σημασία επιπλέον μελετών λόγω του περιορισμένου δείγματος. Ως προς τον μητρικό θηλασμό, η στάση των νέων μητέρων είναι θετική, με υψηλά ποσοστά εκκίνησης και υποστήριξης του αποκλειστικού θηλασμού. Παρά την πρόκληση που αντιμετώπισαν οι νέες μητέρες κατά την πανδημία του COVID-19, διατήρησαν θετική στάση και επωφελήθηκαν από τη διαδικτυακή ενημέρωση. Είναι σημαντικό να συνεχιστούνε οι προσπάθειες υποστήριξης και ενημέρωσης των μητέρων για τον θηλασμό, λαμβάνοντας υπόψη τις ατομικές ανάγκες και προκλήσεις (https://epilegothilasmo.gr/wp-content/uploads/2018/03/meleti_breastfeeding_-2018_17_final). Οι διαδικτυακές εκπαιδευτικές πλατφόρμες προσφέρουν σημαντική υποστήριξη στις μητέρες κατά τη διάρκεια της μητρότητας. Η θετική εμπειρία, η αίσθηση χαράς και ηρεμίας, καθώς και η επιτυχημένη προσαρμογή στις αλλαγές, υπογραμμίζουν την αποτελεσματικότητα αυτών των προγραμμάτων. Η αυτονομία των μητέρων και η επίδραση των κοινωνικών δικτύων στην ενημέρωσή τους αναδεικνύονται ως κύριοι παράγοντες. Προτείνεται περαιτέρω έρευνα για τη βελτίωση και αντιμετώπιση πιθανών αρνητικών συναισθημάτων, αλλά γενικά, τα αποτελέσματα υποστηρίζουν την ενσωμάτωση των διαδικτυακών μαθημάτων στην προετοιμασία και υποστήριξη των μητέρων κατά τη μητρότητα. Τέλος, όσον αφορά τους συντρόφους, όσο μεγαλύτερη η ικανοποίηση που λάμβαναν από την παρακολούθηση των μαθημάτων (πχ. Γνώσεις) τόσο αυξανόταν η ικανότητα που είχανε για την στήριξη της συντρόφου τους σε πρακτικό και συναισθηματικό επίπεδο, αλλά και η αποτίμηση της γνώσης που είχανε λάβει (πχ. Θεωρεί πιο ικανό τον εαυτό του να ανταπεξέλθει). Επίσης η ανάλυση των δεδομένων ανέδειξε μια μέτρια θετική σχέση μεταξύ ικανοποίησης και θετικού αντίκτυπου από την παρακολούθηση μαθημάτων των πατέρων. Ειδικότερα όμως το μορφωτικό επίπεδο των γονέων σχετίζεται με την ικανοποίηση και τον αντίκτυπο από την παρακολούθηση μαθημάτων Σημαντικές διαφορές παρατηρήθηκαν σε μορφωτικό επίπεδο, επάγγελμα και ικανοποίηση, υποδεικνύοντας τη σημασία προσαρμοσμένων εκπαιδευτικών προσεγγίσεων για τους πατέρες. Παρ’ όλα τα παραπάνω, οι περισσότεροι θεωρούν πως τα μαθήματα υστερούν έναντι των μαθημάτων με φυσική παρουσία στο πρακτικό επίπεδο (τεχνικές αναπνοών και χαλάρωσης αλλά και στις πρακτικές θηλασμού και περιποίησης του νεογνού).

Abstract

Abstract Introduction: The Covid-19 pandemic has had a significant impact on our lives by upending established forms of communication. Particularly during the long periods of forced confinement and restrictions on social interaction, the problem of informing, preparing, and supporting future parents arose. The solution to this problem was provided by digital technology with its potential for distance learning. The purpose of this intervention is to investigate and assess the contribution of distance learning antenatal education courses received by couples from the Midwives of the Health Center of Ioannina. The courses cover issues related to pregnancy, childbirth, breastfeeding, and neonatal care during the pandemic period. Specific Objectives: A) Degree of satisfaction of the couple from the distance learning antenatal education courses, as well as of the opportunity given to them for valid information and preparation for parenthood. B) Recording the outcome of childbirth and conclusions regarding breastfeeding. C) Exploration of emotions (positive-negative) regarding the type of childbirth. D) Correlation of mothers' demographic data with Adaptation to Changes, Coping with Negative Emotions, Assistance from Courses in Coping with Childbirth, and Assistance in Coping with the New Everyday Life. Ε) Correlation of fathers' demographic data with Satisfaction from Course Attendance and Positive Impact from them. F) Parents' opinions on vaccination against Covid-19 during pregnancy and breastfeeding, and opinions of mothers who were ill while breastfeeding. Methodology: A cross-sectional intervention study was conducted, involving interviews with 93 mothers (primarily first-time mothers) and 37 fathers. Participants attended six to seven sessions, and our data collection period was from May 2020 to August 2022. Structured questionnaires (Appendix I, II) were administered to mothers and their partners, at least 40 days after the conclusion of childbirth. Questionnaires were sent via email due to the guidelines in place during the Covid – 19 pandemic. Distance courses were conducted using the Zoom Cloud Meeting video conference program, and educational materials were shared through platforms such as Viber, Messenger, or email. Couples participated voluntarily, and the questionnaires were anonymous.. Collected information was handled in compliance with ethical standards and the European General Data Protection Regulation (GDPR) effective from 25.05.2018. Permission for data collection was granted by the 6th Health Region of Peloponnese - Ionian Islands - Epirus and Western Greece, the Education department, and following the opinion of the Scientific Council of PHY (Patra 28/03/2022 A.P. 11568). The collection was conducted remotely, considering prescribed protection measures (see Appendix III), with an obligation to adhere to data protection principles and fundamental rules of ethical, scientific, and research ethics. Results: The main results of the research include: Demographic Data: Mean age of women: 33.3 years, mean age of first-born children: 31.9 years, and mean age of fathers: 36 years. Socioeconomics: The vast majority of the participants reside in urban areas, where there are increased options for prenatal care and education. Education: Significant increase in the completion rate of tertiary education, especially among women. Concerning the participants' habits, high rates of non-smoking were observed among mothers and fathers before, during, and after pregnancy, with a significant association between a high level of education and smoking cessation during pregnancy. Concerning eating habits, the majority evaluates their diet as moderately balanced before, during, and after pregnancy, and women appear to follow a more balanced diet than men. Finally, there were high rates of participants not engaging in physical exercise during the pandemic period due to the restrictive measures. Regarding Pregnancy and Vaccination: 67.1% of mothers consider vaccination during pregnancy safe, and approximately 50% of fathers agree with vaccination, while the remaining 50% express doubts. Concerning Breastfeeding and Vaccination: 75.9% of mothers were vaccinated or planned to be vaccinated while breastfeeding. Additionally, 24.1% had doubts about vaccination during breastfeeding. Regarding the delivery outcome, the rate of Cesarean Sections (CS) significantly increased to 58.1%, indicating a high rate and underscoring the need for further investigation. Additionally, the use of epidural anesthesia in Natural Childbirth (FT) increased to 43.6%. In conclusion, the results indicate that mothers who participated in the study experienced more positive emotions during childbirth, irrespective of the type of delivery (natural or cesarean section). However, no statistically significant difference was observed in the intensity of emotions between the two types of childbirth. It is important to note that, due to the relatively small sample size (70 people), generalizations must be made with caution. Further studies are recommended to confirm the results. More specifically, we used two distinct scales to measure negative and positive emotions and relied on the Cronbach's alpha reliability coefficient to verify the reliability of the scales. The findings showed that the two scales exhibit a high degree of reliability (Cronbach's alpha 0.86) and can effectively measure the respective emotions. Thus, we established a reliable means of assessing women's emotions during labor, which may contribute to understanding various aspects of their experience. The non-parametric Mann-Whitney test did not reveal a statistically significant difference between the positive emotions of the two types of childbirth, with a p-value of 0.10 (U=315), while the level of significance was 5%. Accordingly, for negative emotions, the non-parametric Mann-Whitney test did not confirm a statistically significant difference between the two types of delivery, with a p-value of 0.51 (U=384.5), again at the same 5% significance level. In terms of breastfeeding outcomes: 85.9% of mothers breastfed their newborns, indicating strong breastfeeding support, with 64.6% exclusively breastfeeding and 17.7% opting for a mixed diet. Mothers considered 12 months as the ideal period for breastfeeding, with the majority (82.8%) believing they could safely breastfeed while sick with COVID-19, taking protective measures.. 35.9% of mothers stopped breastfeeding, for various reasons, such as health problems of the baby or personal choice, while 64.1% continued to breastfeed despite the problems they faced. To assess Fathers' Course Satisfaction, two scales were created: Course Attendance Satisfaction (α=0.92) and Course Attendance Positive Impact (α=0.94), utilizing Cronbach's Alpha to measure the reliability. Additionally, employing the Spearman's rho correlation coefficient, we observed a moderate positive correlation (statistically significant at the 1% significance level) between satisfaction and the positive impact of attending courses (r=0.44, P<0.001). Applying the non-parametric Kruskal-Wallis statistical test, we found no statistically significant difference in the levels of satisfaction and the impact of the courses concerning Marital status (Satisfaction with course attendance, Stat value 5.37, P-value 0.15, and Positive impact of course attendance, Stat value 3.13, P-value 0.37). The place of residence (Satisfaction with course attendance, Stat value 2.92, P-value 0.23 and Positive impact of course attendance Stat value 0.002, P-value 0.99). Correlations between Educational level and occupation with satisfaction scales. Satisfaction with course attendance (Statistical value 6.78, P-value 0.03). In more detail, satisfaction appears to be slightly higher among Tertiary education graduates. Positive impact of course attendance (Statistical value 8.36, P-value 0.02). In more detail, satisfaction appears to be lower among Secondary education graduates. A statistically significant difference was found in the levels of the scale that measures the positive impact of attending the courses in terms of the Occupation factor. (Statistic value 8.69, P-value 0.03). Participants belonging to the "Unemployed" category have a higher median than the other categories. However, caution is warranted due to the small sample size. Using the Kruskal-Wallis statistical test, no statistically significant difference was found in the scores of the three scales regarding the 'Marital Status' factor (Ability to support a partner on a practical level: Statistical Value 1.63, P-value 0.44; Ability to support a partner on a psycho-emotional level: Statistical Value 0.79, P-value 0.67; Valuation of help and support from course attendance: Statistical Value 0.37, P-value 0.54). The same applies to the 'Education Level' factor (Ability to support a partner on a practical level: Statistical Value 2.51, P-value 0.28; Ability to support a partner on a psycho-emotional level: Statistical Value 2.90, P-value 0.39; Evaluation of the provision of help and support by attending courses: Statistical Value 1.99, P-value 0.54); the 'Occupation' factor (ability to support a partner on a practical level: Statistical value 0.53, P-value 0.76; Ability to support a partner on a psycho-emotional level: Statistical value 0.56, P-value 0.75; Evaluation of help and support from attending courses: Statistical Value 0.77, P-value 0.68); the 'Place of Residence' factor (Ability to support a partner on a practical level: Statistical Value 0.23, P-value 0.89; Ability to support a partner on a psycho-emotional level: Statistical value 0.79, P-value 0.71; Valuation of help and support from course attendance: Statistical value 0.69, P-value 0.71). To assess mothers' satisfaction with the courses, the quality of the online preparation courses is evaluated using the Cronbach's Alpha index. Here are the results for each subscale: Adaptation to Change: a= 0.89, Significance (p-value): <0.001. Dealing with Negative Emotions, a= 0.94, Significance (p-value): <0.001. Help in Coping with Childbirth: a= 0.94, Significance (p-value): <0.001 and Help in Coping with the New Routine: a= 0.85 and Significance (p-value): <0.001. Table 33 presents the correlations between the scales. The results indicate statistically significant correlations between all subscales (p-value <0.001). Finally, the non-parametric Kruskal-Wallis statistical test showed no statistically significant differences in the levels of the 'Marital Status' factor in any of the four scales (Adapting to changes: Statistic value 6.31, P-value 0.18; Coping with negative emotions: Statistic value 4.24, P-value 0.37; Help coping with childbirth: Statistic value 4.27, P-value 0.37; Help coping with the new everyday life: Statistic value 1.76, P-value 0.78). Likewise, no statistically significant difference was found in the levels of the 'Level of Education' factor in any of the four scales (Adjustment to change: Statistic value 4.52, P-value 0.10; Coping with negative emotions: Statistic value 1.31, P-value 0.52; Help in coping with childbirth: Statistic value 1.63, P-value 0.44; Help in coping with the new everyday life: Statistic value 2.21, P-value 0.33) and by occupation (Adapting to changes: Statistic value 4.52, P-value 0.74; Coping with negative emotions: Statistic value 1.31, P-value 0.13; Assisting with childbirth: Statistic value 1.63, P-value 0.66; Help in coping with the new everyday life: Statistic value 2.21, P-value 0.31). Conclusions: From the intervention carried out it appears that the courses had basically a positive impact and consequently a positive contribution. From the descriptive results it appears that the advice and support they received from the Midwives of the Health Center gave them autonomy and made them feel more confident during pregnancy, childbirth, breastfeeding and caring for their newborn. In more detail, the following conclusions are drawn: From the demographic results, there is a continuous increase in the age limit at which they give birth to their first child (EUROSTAT 2021), and we must take into account that there are various and subjective parameters that influence the decisions to create a family and its type (single-parent families, cohabitation agreement). The statistical analyses we mentioned provide important information about the social reality and the challenges parents face during pregnancy and birth. It is also noteworthy that most parents live in urban areas. This may reflect the tendency of young couples to move to cities for work or social life. Additionally, urban areas often offer more options for prenatal care, gynecological care, and birth education. If we examine the overall educational distribution, it becomes apparent that there is a significant increase in the percentage of mothers and fathers with tertiary education compared to those with only secondary education. This may reflect increased opportunities for higher education and women's educational attainment. Findings about the participants' habits show that they are knowledgeable and health-conscious, exhibiting high rates of non-smoking and a moderately balanced diet. However, there is still room for improvement, especially in relation to exercise and nutrition during pregnancy. Regarding vaccination against Covid–19 during pregnancy and breastfeeding, the rates and contradictions in the views of parents highlight the importance of being informed and providing reliable information to ensure the safety and health of mothers and infants. Regarding the outcome of childbirth, there was increased intervention, and in fact, due to the pandemic, it was greater than the already existing one, regardless of the type of childbirth (Allotey J, 2020). This partly highlights the need for improved health management and infrastructure for safe obstetric care. The increase in the use of Epidural Anesthesia (ED) indicates possible changes in patient preferences or easier access to the method in public hospitals. Our results suggest that participating mothers experienced more positive emotions during childbirth, regardless of the type of childbirth. However, there was no significant difference in the intensity of emotions between the two types of childbirth, emphasizing the importance of additional studies due to the limited sample. Regarding breastfeeding, the attitude of new mothers is positive, with high rates of initiation and support of exclusive breastfeeding. Despite the challenge new mothers faced during the COVID-19 pandemic, they maintained a positive attitude and benefited from online information. It is important to continue efforts to support and inform mothers about breastfeeding, taking into account individual needs and challenges (https://epilegothilasmo.gr/wp-content/uploads/2018/03/meleti_breastfeeding_-2018_17_final). Online educational platforms offer significant support to mothers during motherhood. The positive experiences, feelings of joy and calmness, as well as successful adaptation to the changes, underline the effectiveness of these programs. Mothers' autonomy and the influence of social networks in informing them emerge as main factors. Further research is suggested to improve and address possible negative emotions, but overall, the results support the integration of online courses in the preparation and support of mothers during motherhood. Finally, concerning partners, the greater the satisfaction they received from attending the courses (e.g., Knowledge), the greater their ability to support their partner on a practical and emotional level, but also the appreciation of the knowledge they had received (e.g., He considers himself more able to cope). Additionally, the data analysis revealed a moderate positive relationship between satisfaction and the positive impact from attending fathers' classes. The most significant advantage of online parenting preparation courses is that they are accessible to anyone with internet access, regardless of their geographical location or working hours. In addition, online parental preparation courses could provide safety for those involved and limit the spread of the virus, as well as reduce anxiety and stress through the knowledge provided. Despite all the above, most people consider that online courses are inferior to courses with physical presence, especially in practical aspects such as breathing and relaxation techniques, as well as breastfeeding and newborn care practices. Significant differences were observed in educational level, occupation, and satisfaction, indicating the importance of tailored educational approaches for fathers. Despite all of the above, most people consider that online courses lag behind courses with physical presence, especially at the practical level (breathing and relaxation techniques, as well as breastfeeding and newborn care practices).