Αλληλεπίδραση γονιδίων και διατροφικών παραγόντων σε διάφορες παθήσεις
Interaction of genes and nutritional factors in various diseases
Keywords
Διατροφή ; Διατροφογεντική ; Διατροφογενωμική ; Ασθένειες ; ΓονίδιαAbstract
Η διατροφή κατέχει εξέχουσα θέση στη ζωή του ανθρώπου αφού συμβάλλει στην
επιβίωση, την ευεξία αλλά και στην καλή ποιότητα ζωής του. Αποτελεί αναπόσπαστο
κομμάτι της καθημερινότητάς των ανθρώπων και η διαμόρφωση μιας συγκεκριμένης
διατροφής επηρεάζεται από πληθώρα παραγόντων. Ωστόσο παρά τα πλεονεκτήματα
που μπορεί να προσφέρει η διατροφή στη ζωή μας, είναι εξίσου πιθανό να αποβεί
ιδιαίτερα επικίνδυνη όταν δεν υιοθετείται με έναν σωστό τρόπο. Η πρόσληψη τροφών
φτωχών σε θρεπτικά συστατικά καθώς και η κατανάλωση αλόγιστων ποσοτήτων
ενδέχεται να φέρει τα αντίθετα από τα επιθυμητά αποτελέσματα.
Παρόλα αυτά, τα τελευταία χρόνια έχουν έρθει στο προσκήνιο μερικές νέες έννοιες,
άμεσα συνδεδεμένες με τη σχέση της διατροφής και της υγείας. Αυτές δεν είναι άλλες
από τη διατροφογενωμική και τη διατροφογενετική. Αυτές οι δύο επιστήμες μελετούν
το ρόλο των γονιδίων αλλά και την αλληλεπίδραση τους σε σχέση με ένα
εξατομικευμένο διαιτολόγιο. Επιπρόσθετα, ασχολούνται με τι αποτελέσματα θα φέρει
η ανωτέρω αλληλεπίδραση τόσο στην πρόληψη όσο και στην αντιμετώπιση διαφόρων
παθήσεων. Στην παρούσα πτυχιακή εργασία, αναλύονται, αρχικά, ποικίλοι όροι οι
οποίοι θα βοηθήσουν στην κατανόηση των σημαντικών αυτών επιστημών. Στη
συνέχεια, γίνεται παρουσίαση συγκεκριμένων ασθενειών ( σακχαρώδης διαβήτης
τύπου 2, νόσος Alzheimer, νόσος Parkinson, πλευρική αμυοτροφική σκλήρυνση και
άνοια με σώματα Lewy) και ανάλυση των συμπτωμάτων τους καθώς και των
επιδημιολογικών δεδομένων που τις χαρακτηρίζουν. Περιγράφεται η συμβολή της
σωστής διατροφής στην πρόληψη και αντιμετώπιση τους μέσω συγκεκριμένων
τροφών με ισχυρή αντιοξειδωτική και αντιφλεγμονώδη δράση. Επιπλέον,
προτείνονται ειδικά διατροφικά πρότυπα που αποδεικνύονται ως τα πλέον βοηθητικά
σε σχέση με τις νόσους που περιεγράφηκαν. Ακολούθως, πραγματοποιείται
εμβάθυνση στον τρόπο με τον οποίο διεξάγονται και λειτουργούν η διατροφογενωμική
και η διατροφογενετική αλλά και οι διαφορές που τις χαρακτηρίζουν. Η εργασία εστιάζει
στον αντίκτυπο των δύο επιστημονικών πεδίων σε συγκεκριμένα νοσήματα όπως ο
διαβήτης τύπου 2, οι δυσανεξίες και η κοιλιοκάκη, η έλλειψη ενζύμου G6PD και
διάφορα μεταβολικά σύνδρομα. Τέλος, αναλύεται η επίδραση ενός ειδικού τύπου
διατροφής σε μονογονιδιακές ασθένειες καθώς και σε ολόκληρο το γονιδίωμα του
ανθρώπου.
Abstract
Nutrition holds a prominent place in human life as it contributes to survival, wellbeing, and a good quality of life. It is an integral part of people's daily routines, and the formation of a specific diet is influenced by a multitude of factors. However,
despite the benefits that nutrition can offer to our lives, it can also be equally
dangerous when not adopted correctly. The consumption of foods poor in nutrients
and the consumption of excessive quantities may lead to undesirable outcomes.
Nevertheless, in recent years, some new concepts have come to the forefront, directly
related to the relationship between nutrition and health. These are none other than
nutrigenomics and nutrigenetics. These two sciences study the role of genes and their
interaction with an individualized diet. Additionally, they deal with the effects of this
interaction on the prevention and treatment of various diseases.
In this thesis, various terms that will help in understanding these important sciences
are initially analyzed. Then, specific diseases (Type 2 diabetes, Alzheimer's disease,
Parkinson's disease, amyotrophic lateral sclerosis, and Lewy body dementia) are
presented, along with an analysis of their symptoms and the epidemiological data that
characterize them. The contribution of proper nutrition to their prevention and
treatment through specific foods with strong antioxidant and anti-inflammatory
properties is described. Furthermore, specific dietary patterns that have been proven
to be most helpful in relation to the described diseases are recommended.
Subsequently, an in-depth examination of how nutrigenomics and nutrigenetics are
conducted and operate, as well as the differences that characterize them, is carried out.
The thesis focuses on the impact of these two scientific fields on specific conditions
such as Type 2 diabetes, intolerances, and celiac disease, G6PD enzyme deficiency,
and various metabolic syndromes. Finally, the effect of a special type of diet on
monogenic diseases as well as on the entire human genomes analyzed.