Ο σκοτεινός τουρισμός στην Ελλάδα: Υπάρχουσα κατάσταση και προοπτικές

Κουτσούλης, Δημήτριος

Dark turism in Greece: Current situation and prospects

Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία

Author

Κουτσούλης, Δημήτριος

Date

2023-02

Advisor

Παπαγεωργίου, Αθηνά

Dark Tourism Koutsoulis D..pdf (2.215Mb)

Signature Clarification.pdf (348.3Kb)

Keywords

Τουριστική ανάπτυξη ; Πολιτιστική κληρονομιά ; Σκοτεινός τουρισμός

Abstract

Παρατηρείται τα τελευταία χρόνια, ένα έντονο ενδιαφέρον από τουρίστες για περιοχές και τοποθεσίες οι οποίες έχουν ένα ιστορικό πλαίσιο που σχετίζεται με την καταστροφή και τον θάνατο. Οι συγκεκριμένες τοποθεσίες είναι συνδεδεμένες στο φάσμα της ειδικής μορφής τουρισμού που ονομάζεται σκοτεινός τουρισμός (dark tourism). O όρος αυτός προσδιορίζει τοποθεσίες με ένα «σκοτεινό» παρελθόν, συνδέονται δηλαδή με τον θάνατο, την τραγωδία, τις καταστροφές, τα εγκλήματα, την ανθρώπινη απώλεια, την φυσική καταστροφή κ.α. Είναι μια ιδιαίτερη μορφή τουρισμού, η οποία κατά την μελέτη της χρήζει περαιτέρω έρευνας, πρωτίστως επειδή αγγίζει ιδιαίτερα και λεπτά ζητήματα. Σε ένα ευρύτερο πλαίσιο, ο σκοτεινός τουρισμός έχει άμεση σχέση με τον πολιτιστικό τουρισμό και μπορεί να βοηθήσει στην επιπλέον ανάπτυξη μιας περιοχής λόγω της ζήτησης και του ενδιαφέροντος από το τουριστικό κοινό. Ταυτόχρονα, στην Ελλάδα ο τουρισμός προχωρά με γρήγορους αριθμούς και δείχνει να αφήνει πίσω του την ζημιά που υπέστη - όπως και η υπόλοιπη παγκόσμια τουριστική κοινότητα – από την πανδημία COVID-19 και φτάνει ή και ξεπερνάει τα επίπεδα προσέλευσης τουριστών προ πανδημίας. Παρ’ όλα αυτά είναι εμφανή ορισμένα σημάδια αρνητικών επιπτώσεων σε πολιτιστικό και περιβαλλοντικό επίπεδο που χρήζουν άμεσης διερεύνησης, ώστε να βρεθούν προτάσεις και λύσεις για περαιτέρω ανάπτυξης και εξέλιξης του τουριστικού προϊόντος. Στην παρούσα διπλωματική εργασία, γίνεται προσπάθεια διερεύνησης του σκοτεινού τουρισμού στην εγχώρια τουριστική αγορά, οι τρόποι ανάπτυξής του καθώς και οι τρόποι συμβολής του στην ανάπτυξη του τουρισμού γενικότερα. Η πλούσια πολιτιστική κληρονομιά της Ελλάδας, δίνει το βήμα για επιπλέον εξέταση του ζητήματος του σκοτεινού τουρισμού, με διάφορες τοποθεσίες και μνημεία στην Αττική και την υπόλοιπη επικράτεια, οι οποίες διαθέτουν ιστορικά γεγονότα που στιγμάτισαν την ιστορία της Ελλάδας, παρέχοντας την ευκαιρία για εξέλιξη και ανάδειξη της ειδικής αυτής μορφής τουρισμού. Η κατάληξη της διπλωματικής, οδηγεί στο συμπέρασμα πως με ταυτόχρονη και προσεκτική προσέγγιση στα ηθικά και κοινωνικά ζητήματα που θίγονται στο πλαίσιο του σκοτεινού τουρισμού, δίνουν την δυνατότητα για αναβάθμιση και ανάπτυξη της πολιτιστικής κληρονομιάς της χώρας, προωθώντας και διαδίδοντας ακόμα περισσότερο τον ήδη τεράστιο πολιτιστικό πλούτο που διαθέτει.

Abstract

In recent years, there has been a strong interest from tourists in areas and locations that have a historical context related to destruction and death. These specific locations are connected to a specialized form of tourism called dark tourism. This term identifies places with a "dark" past, associated with death, tragedy, disasters, crimes, human loss, natural catastrophes, and more. It is a unique form of tourism that requires further research, primarily because it touches upon sensitive and delicate issues. In a broader context, dark tourism is closely related to cultural tourism and can contribute to the additional development of an area due to the demand and interest from the tourist public. At the same time, in Greece, tourism is progressing rapidly and seems to be leaving behind the damage it suffered - as does the rest of the global tourism community - from the COVID- 19 pandemic, reaching or even surpassing pre-pandemic tourist arrival levels. However, there are apparent signs of negative effects on cultural and environmental levels that require immediate investigation in order to find proposals and solutions for further development and evolution of the tourism product. This thesis attempts to explore dark tourism in the domestic tourism market, its development methods, and its contributions to the overall development of tourism. The rich cultural heritage of Greece provides a platform for further examination of the issue of dark tourism, with various sites and monuments in Attica and the rest of the country that possess historical events that have marked Greece's history, offering an opportunity for the evolution and promotion of this special form of tourism. The conclusion of the thesis leads to the realization that simultaneous and careful consideration of the ethical and social issues raised within the framework of dark tourism allows for the upgrade and development of the country's cultural heritage, promoting and disseminating the already immense cultural wealth it possesses.