Αξιολόγηση της Eγκυρότητας και Aξιοπιστίας της Eλληνικής Έκδοσης του Ερωτηματολόγιου Μελέτης Συμπεριφορών για το Διαβήτη (Diabetes Attitude Survey, DAS-3)

Μπότσαρη, Μαρία

Examination of Validity and Reliability of the Greek Version of the Diabetes Attitude Survey (DAS-3)

Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία

Author

Μπότσαρη, Μαρία

Date

2024-03-06

Advisor

Μαντζώρου, Μαριάννα

Βotsari_20023 (3) (2).pdf (1.676Mb)

Keywords

Φοιτητές Νοσηλευτικής ; Γνώσεις ; Στάσεις ; Σακχαρώδης διαβήτης

Abstract

Εισαγωγή: Η αποτελεσματικότητα της αυτοδιαχείρισης και της έγκυρης αντιμετώπισης των ατόμων με ΣΔ εξαρτάται από τις γνώσεις και στάσεις των επαγγελματιών υγείας και ιδιαίτερα των νοσηλευτών που έχουν πρωταρχικής σημασίας ρόλο μέσα στην διεπιστημονική ομάδα. Ως εκ τούτου, τα επίπεδα γνώσεων και οι στάσεις των νοσηλευτών πρέπει να αξιολογoύνται συνεχώς με αξιόπιστα και έγκυρα εργαλεία, ώστε πιθανές γνωσιακές ελλείψεις και προβληματικές στάσεις να μπορούν να αναθεωρηθούν και να υιοθετηθούν στοχευμένες δεξιότητες. Σκοπός: Σκοπός της παρούσας διπλωματικής εργασίας ήταν η μετάφραση και o έλεγχος της εγκυρότητας και αξιοπιστίας του Ερωτηματολογίου Μελέτης Συμπεριφορών για το Διαβήτη (Diabetes Attitude Survey, DAS-3). Υλικό και Μέθοδος: Στη μελέτη χρησιμοποιήθηκε δειγματοληψία ευκολίας. Ο μελετώμενος πληθυσμός αποτελούνταν από προπτυχιακούς φοιτητές νοσηλευτικής του έκτου και όγδοου εξαμήνου του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής. Η μελέτη πραγματοποιήθηκε μέσω ηλεκτρονικής μορφής google αλλά και με συλλογή δεδομένων μέσω έντυπης μορφής. Συνολικά συμμετείχαν 278 προπτυχιακοί νοσηλευτές εκ των οποίων 260 ήταν γυναίκες και 58 άνδρες. Οι συμμετέχοντες από το 8ο εξάμηνο ήταν 131 φοιτητές και από το 6ο εξάμηνο ήταν 147 άτομα. Για τη συλλογή των δεδομένων χρησιμοποιήθηκαν τρία ερευνητικά εργαλεία, ένα ερωτηματολόγιο με κοινωνικό-δημογραφικά και κλινικά δεδομένα των φοιτητών, το εργαλείο Diabetes Knowledge Test (DKT) και το ερωτηματολόγιο Μελέτης Συμπεριφορών για το Διαβήτη (Diabetes Attitude Survey, DAS-3). Αποτελέσματα: Το ερωτηματολόγιο Diabetes Attitude Scales DAS-3 εμφάνισε αρκετά καλή εσωτερική συνέπεια και συνολικά η αξιοπιστία του DAS-3 ήταν αρκετά καλή. Για τη διευρεύνηση της εγκυρότητας του ερωτηματολογίου DAS-3 στην ελληνική έκδοση πραγματοποιήθηκε διερευνητική ανάλυση παραγόντων και στη συνέχεια επιβεβαιωτική ανάλυση παραγόντων. Το δείγμα ήταν το συνολικό δείγμα της μελέτης, δηλαδή 278 άτομα.εκ των οποίων 147 φοιτητές ήταν του 6ου εξαμήνου και οι 131 φοιτητές του 8ου εξαμήνου. Η μέση ηλικία των συμμετεχόντων ήταν 23,7 έτη και οι περισσότεροι ήταν γυναίκες (80,7%), είχαν ελληνική υπηκοότητα (93,5%), ήταν άγαμοι (89,9%), προέρχονταν από πόλη (70,5%), είχαν διδαχθεί μαθήματα σχετικά με 90 τον σακχαρώδη διαβήτη (96,8%) και δεν είχαν διαβήτη (96,4%). Η ανάλυση παραγόντων ανέδειξε 4 παράγοντες για την ελληνική έκδοση του ερωτηματολογίου DAS 3, ενώ αφαιρέθηκαν δυο παράγοντες που είχαν συντελεστή Cronbach’s alpha μικρότερο από 0,6 που είναι το ελάχιστα αποδεκτό όριο. Με το πρώτο παράγοντα να αφορά την αξία του αυστηρού ελέγχου της γλυκόζης με Cronbach's alpha 0,86, ο δεύτερος παράγοντας που αφορά την ανάγκη για εξειδικευμένη εκπαίδευση με Cronbach's alpha 0,63, ο τρίτος παράγοντας που περιέχεται η ψυχοκοινωνική επίδραση του διαβήτη με Cronbach's alpha 0,68 και τέλος ο τέταρτος παράγοντας που αφορά τον σεβασμό στην αυτονομία του ασθενή με Cronbach's alpha 0,65. Το συνολικό Cronbach's alpha που βρέθηκε για το ερωτηματολόγιο DAS-3 είναι 0,75. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της πολυμεταβλητής γραμμικής παλινδρόμησης, οι φοιτητές που είχαν περισσότερες γνώσεις για τον διαβήτη και για την χρήση της ινσουλίνης έδειξαν μικρό ενδιαφέρον για την αξία του αυστηρού ελέγχου της γλυκόζης και για τον σεβασμό στην αυτονομία του ασθενή. Συνολικά οι φοιτητές της νοσηλευτικής επέδειξαν μέτριο επίπεδο γνώσεων αναφορικά με το ΣΔ. Συμπεράσματα: Στη συγκεκριμένη μελέτη διαπιστώθηκε μέτριο επίπεδο γνώσεων των φοιτητών της νοσηλευτικής για τη νόσο του διαβήτη. Το προπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών πρέπει να εξασφαλίζει επαρκή, θεμελιώδης, εξειδικευμένη γνώση μέσω διδασκαλίας περισσότερων εκπαιδευτικών ωρών, κλινικής άσκησης και αντιμετώπισης στη κοινότητα. Η καλή αξιοπιστία του ερωματολογίου DAS-3 που ανευρέθηκε μπορεί να συμβάλει στην αξιολόγηση των στάσεων των επαγγελματιών υγείας προς τον σακχαρώδη διαβήτη αποτελώντας μελλοντικά κίνητρο για βελτίωση των εκπαιδευτικών προγραμμάτων.

Abstract

Introduction: The effectiveness of self-management and the valid treatment of people with DM depends on the knowledge and attitudes of health professionals, especially nurses who have a primary role in the multidisciplinary team. Therefore, knowledge levels and attitudes of nurses must be continuously assessed with reliable and valid tools, so that possible knowledge deficits and problematic attitudes can be reconsidered and targeted skills adopted. Aim: The purpose of this thesis is to translate and test the validity and reliability of the Diabetes Attitude Survey (DAS-3). Material and Method: Convenience sampling was used in the study. The studied population consisted of undergraduate nursing students of the sixth and eighth semesters of the University of Western Attica. The study was carried out through electronic google forms and also with the collection of data through a printed form. A total of 278 undergraduate nurses participated, 260 of which were women and 58 were men. The participants attending the 8th semester were 131and the 6th semester were 147 people. Three research tools were used to collect the data, a questionnaire with socio-demographic and clinical data of the students, the Diabetes Knowledge Test (DKT) tool and the Diabetes Attitude Survey (DAS-3). Results: The Diabetes Attitude Survey DAS-3 questionnaire showed fairly good internal consistency and overall the reliability of the DAS-3 was quite good. To investigate the validity of the Greek version of the DAS-3 questionnaire , an exploratory factor analysis and then a confirmatory factor analysis were performed. The average age of the participants was 23.7 years and most were female (80.7%), had Greek citizenship (93.5%), were single (89.9%), came from a city (70.5%) , had been taught lessons about diabetes mellitus (96.8%) and did not have diabetes (96.4%). The factor analysis revealed 4 factors for the Greek version of the DAS 3 questionnaire, while two factors were removed that had a Cronbach's alpha coefficient lower than 0.6, which is the minimum acceptable limit. The first factor regarding the value of strict glucose control with Cronbach's alpha 0.86, the second factor regarding the need for specialized training with Cronbach's alpha 0.63, the third factor containing psychosocial effect of diabetes with Cronbach's alpha 0.68 and finally the fourth factor concerning respect for 92 patient autonomy with Cronbach's alpha 0.65. The overall Cronbach's alpha found for the DAS-3 questionnaire is 0.75. . Overall, nursing students demonstrated a moderate level of knowledge. According to the results of the multivariate linear regression, students who had more knowledge about diabetes and the use of insulin showed low interest in the value of strict glucose control and respect for patient autonomy Conclusions: In this particular study, nursing students presented a moderate level of knowledge about the disease of diabetes. The undergraduate curriculum should ensure adequate, fundamental, specialized knowledge through increasing educational hours, clinical practice and community exposure. The quite good reliability of the DAS-3 questionnaire contributes to the evaluation of the attitudes of health professionals towards diabetes, becoming a future motivation for improving educational programs.