Η σχέση ιατρού-ασθενούς ως προσδιοριστικός παράγοντας της αποτελεσματικότητας της θεραπευτικής πράξης. Μελέτη περίπτωσης: ασθενείς με χρόνιες ρευματικές παθήσεις

Abstract

ΣΚΟΠΟΣ: Η αποτελεσματική επικοινωνία μεταξύ ασθενών με χρόνια ρευματικά νοσήματα και των γιατρών τους, αποτελεί ένα βασικό εργαλείο για την επίτευξη του καλύτερου θεραπευτικού αποτελέσματος. Σκοπός της παρούσας μελέτης είναι η καταγραφή για πρώτη φορά στην Ελλάδα αντιλήψεων ασθενών με ρευματικά νοσήματα για την σχέση ιατρού-ασθενή, για την επίδραση της στην ποιότητα ζωής τους καθώς και την αναζήτηση παραμέτρων που πιθανόν την επηρεάζουν. Απώτερος στόχος η μελλοντική ανάπτυξη ενός προτύπου περίθαλψης επικεντρωμένου στις ανάγκες των Ελλήνων ρευματοπαθών και βασισμένου σε μια σχέση εμπιστοσύνης και συνεργασίας με τον θεράποντα ρευματολόγο για την σωστή θεραπευτική αντιμετώπιση τους. ΜΕΘΟΔΟΣ: Η έρευνα χωρίστηκε σε ποσοτική και ποιοτική ανάλυση. Αρχικά 204 ασθενείς, που επιλέχθηκαν με τη χρήση του διαστρωματοποιημένου τυχαίου δείγματος, συμπλήρωσαν το ερωτηματολόγιο DOPRAQ-16 (Doctor-Patient Relationship Assessment Question-naire-16), το ερωτηματολόγιο SF-36 (Short Form 36) και το ερωτηματολόγιο HAQ (Health Assessment Questionnaire). Ακολούθησε στατιστική ανάλυση χωρισμένη σε δύο ενότητες : στην περιγραφική στατιστική ανάλυση των βασικών δημογραφικών και κοινωνικών χαρακτηριστικών των συμμετεχόντων στην έρευνα και στην επαγωγική στατιστική ανάλυση και στη θεωρία ελέγχου των υποθέσεων. Στη συνέχεια συμπληρώθηκαν 15 ερωτηματολόγια με την μέθοδο της δομημένης συνέντευξης στα πλαίσια της ποιοτικής έρευνας. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ: Η στατιστική ανάλυση της ποσοτικής έρευνας κατέληξε στο συμπέρασμα ότι χαμηλότερα επίπεδα αρνητικών συναισθημάτων οδηγούν σε καλύτερα επίπεδα φυσικών/σωματικών λειτουργιών στους ασθενείς με ρευματικά νοσήματα. Επιπλέον, διαπιστώθηκε ότι οι ασθενείς των οποίων η διάρκεια σχέσης με το γιατρό είναι πάνω από δέκα έτη, έχουν καλύτερη ποιότητα υγείας στη διάσταση του σωματικού ρόλου και της κοινωνικής λειτουργικότητας, συγκριτικά με τους ασθενείς με μικρότερη διάρκεια σχέσης (με μεγαλύτερη διαφοροποίηση τα 2-5 έτη). Το συμπέρασμα αυτό ενισχύθηκε από την ποιοτική έρευνα, όπου έγινε μια περαιτέρω ανάλυση των αποτελεσμάτων χωρίζοντας τους ασθενείς σε επιπλέον υποκατηγορίες: διάρκεια σχέσης με το γιατρό (2-5] έτη και διάρκεια σχέσης με το γιατρό (5-7] έτη σε σύγκριση πάντα με τους ασθενείς με διάρκεια σχέσης με το γιατρό (10 και άνω] έτη και επιβεβαιώθηκε ότι η μακροχρόνια σχέση του ρευματοπαθούς με το θεράποντα ρευματολόγο επηρεάζει θετικά τη γενική κατάσταση της υγείας του, την ποιότητα ζωής του, τα συμπτώματα της νόσου του και την επίπτωση στις καθημερινές του δραστηριότητες με αποτέλεσμα να δημιουργείται ένα θετικό υπόβαθρο για τη δράση του φαρμάκου και να αποτελεί έναν ουσιαστικό παράγοντα επιτυχίας της θεραπείας. Τέλος, από την παρούσα έρευνα βρέθηκε ότι οι δημογραφικοί παράγοντες (φύλο, ηλικία, οικογενειακή κατάσταση, επίπεδο εκπαίδευσης, διάρκεια ασθένειας) έχουν επίδραση στην σχέση ιατρού-ασθενή και στην ποιότητα υγείας των ασθενών. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ: Μια ολοκληρωμένη σχέση με το γιατρό οικοδομείται σιγά σιγά με το πέρασμα των ετών και θα πρέπει να αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της καθημερινής ιατρικής πρακτικής, ώστε να επιτυγχάνεται το καλύτερο θεραπευτικό αποτέλεσμα και η καλύτερη ποιότητα ζωής του χρόνια πάσχοντος ασθενή από ρευματικό νόσημα. Ο ρόλος του θεράποντος ρευματολόγου είναι ιδιαίτερα σημαντικός στο να βοηθήσει τον ασθενή να δεχτεί τη διάγνωση, να συμμορφωθεί με τις ιατρικές οδηγίες, να διαχειριστεί τα αρνητικά του συναισθήματα και να βάλει στόχους για το μέλλον.