Λειτουργικά τρόφιμα και κυκλική οικονομία - βιωσιμότητα
Functional foods and circular economy - sustainabillity
Λέξεις-κλειδιά
Λειτουργικά τρόφιμα ; Κυκλική οικονομία ; Βιωσιμότητα ; Αγροδιατροφικά παραπροϊόντα ; Απόβλητα τροφίμων ; Βιοδραστικές ενώσεις παραπροϊόντωνΠερίληψη
Η παρούσα εργασία εκπονήθηκε στo πλαίσιo του προπτυχιακού προγράμματος
σπουδών του τμήματος «Επιστήμης και Τεχνολογίας Τροφίμων» του πανεπιστημίου
Δυτικής Αττικής. Κεντρικός στόχος ήταν η κατανόηση της έννοιας των λειτουργικών
τροφίμων και η αναζήτηση του ρόλου τους στην ανθρώπινη υγεία, παράλληλα με την
εφαρμογή ενός συστήματος κυκλικής οικονομίας. Αυτό το σύστημα αποσκοπεί στην
αντικατάσταση του γραμμικού μοντέλου «take – make – dispose» με ένα βιώσιμο
πλαίσιο που προωθεί την ανακύκλωση και την αποδοτική χρήση των πόρων. Η έρευνα
επισημαίνει τις δυνατότητες εκμετάλλευσης των αγροδιατροφικών παραπροϊόντων ως
πηγή βιοδραστικών ουσιών για την παραγωγή λειτουργικών τροφίμων. Μέσα από
αυτήν την προσέγγιση, επιδιώκεται η δημιουργία ενός κλειστού κύκλου υλικών στην
παραγωγική αλυσίδα, προάγοντας έτσι την οικολογική και οικονομική βιωσιμότητα. Η
βιβλιογραφική ανάλυση διαιρέθηκε σε τρία κύρια κεφάλαια. Αρχικά, αναφέρεται η
ιστορική προσέγγιση των λειτουργικών τροφίμων, ενώ παρουσιάζονται οι βιοδραστικές
ενώσεις που περιέχουν και τα οφέλη που προσφέρουν στην υγεία. Στη συνέχεια,
αναλύεται η μέθοδος της μικροενθυλάκωσης ως τεχνική παραγωγής λειτουργικών
τροφίμων, ενώ δίνεται έμφαση στη νομοθεσία και τις διατροφικές απαιτήσεις που
αφορούν σε αυτά τα προϊόντα. Το δεύτερο κεφάλαιο αναλύει τις έννοιες της
βιωσιμότητας και της κυκλικής οικονομίας, επικεντρωνόμενο στην ανάγκη μετάβασης
προς ένα πιο βιώσιμο μοντέλο παραγωγής. Επισημαίνεται η σημασία της κυκλικής
οικονομίας ως λύσης για τη μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων και την
αποδοτική χρήση των πόρων. Το τρίτο κεφάλαιο αναδεικνύει την αξία της αξιοποίησης
των αγροδιατροφικών παραπροϊόντων για τη δημιουργία λειτουργικών τροφίμων,
προάγοντας έτσι ένα πιο βιώσιμο μοντέλο παραγωγής και κατανάλωσης. Η εφαρμογή
ενός συστήματος κυκλικής οικονομίας προωθεί την ανακύκλωση των παραπροϊόντων
και ενσωματώνει τη βιωσιμότητα σε όλα τα στάδια της παραγωγικής διαδικασίας.
Συνολικά, η έρευνα παρέχει μια προοπτική για τη μετάβαση προς ένα πιο βιώσιμο
μέλλον στον τομέα των λειτουργικών τροφίμων, με έμφαση στη διατήρηση των
φυσικών πόρων και την προστασία του περιβάλλοντος, με σεβασμό σε αυτό και τον
καταναλωτή.
Περίληψη
The present study was conducted as part of the undergraduate program in the
Department of Food Science and Technology at the University of West Attica. The main
objective was to understand the concept of functional foods and explore their role in
human health, alongside the implementation of a circular economy system. This
system aims to replace the linear model of "take – make – dispose" with a sustainable
framework that promotes resource recycling and efficient resource use. The research
highlights the potential exploitation of agri-food by-products as a source of bioactive
compounds for the production of functional foods. Through this approach, the creation
of a closed-loop materials cycle in the production chain is pursued, thus promoting
ecological and economic sustainability. The literature review was divided into three
main chapters. Initially, the historical approach to functional foods is mentioned, while
presenting the bioactive compounds they contain and the benefits they offer to health.
Subsequently, the method of microencapsulation is analyzed as a technique for
producing functional foods, with an emphasis on legislation and nutritional
requirements regarding these products. The second chapter analyzes the concepts of
sustainability and circular economy, focusing on the need to transition to a more
sustainable production model. The importance of the circular economy as a solution to
reduce environmental impacts and efficiently use resources is emphasized. The third
chapter highlights the value of utilizing agri-food by-products to create functional foods,
thus promoting a more sustainable production and consumption model. The
implementation of a circular economy system promotes the recycling of by-products
and incorporates sustainability at all stages of the production process. Overall, the
research provides a perspective for transitioning to a more sustainable future in the
field of functional foods, emphasizing the conservation of natural resources and
environmental protection, with respect for both the environment and the consumer.