Εφαρμογές τεχνικών καταγραφής και ανάλυσης κινήσεων κέρσορα στη μελέτη μεθόδων απεικόνισης υψομετρικών πληροφοριών
Application of mouse tracking techniques in the examination of different elevation visualization methods
Keywords
Σύγκριση 2D & 3D απεικονίσεων ; Καταγραφή κινήσεων κέρσορα ; Οπτική προσοχή ; Οπτική αναζήτηση ; Χρηστικότητα χαρτών ; Υψομετρική πληροφορία ; Στατιστικοί θερμικοί χάρτεςAbstract
Η παρούσα διπλωματική εργασία αφορά στη μελέτη χρηστικότητας χαρτογραφικών
απεικονίσεων με τη χρήση της μεθόδου καταγραφής κινήσεων κέρσορα. Αντικείμενο της
συγκεκριμένης μελέτης αποτελεί η σύγκριση χαρτογραφικών υποβάθρων, τα οποία αποδίδουν την
υψομετρική πληροφορία μέσω απεικονίσεων δύο ή τριών διαστάσεων. Πιο συγκεκριμένα, ο
βασικός στόχος αφορά στη διερεύνηση της αποδοτικότητας και της αποτελεσματικότητας
εναλλακτικών μεθόδων απεικόνισης υψομετρικών πληροφοριών. Στο πλαίσιο της εργασίας
εκπονήθηκε πειραματική μελέτη η οποία βασίστηκε σε πέντε τύπους απεικόνισης της
υψομετρικής πληροφορίας καθώς και σε σημεία στόχους τα οποία αξιοποιήθηκαν στα ερευνητικά
ερωτήματα εύρεσης σημείων με το υψηλότερο ή χαμηλότερο υψόμετρο. Τα χαρτογραφικά
υπόβαθρα της μελέτης αποτελούνταν από ισοϋψείς καμπύλες με 400m και 800m ισοδιάσταση,
υψομετρικά μοντέλα σκίασης και ζωνών καθώς και από μία τρισδιάστατη απεικόνιση. Για κάθε
υπόβαθρο υπήρχε συνδυασμός σημείων για τα οποία τέθηκαν τα δύο ερευνητικά ερωτήματα. Το
πλήθος των απεικονίσεων που αξιοποιήθηκαν ήταν 160 χάρτες, 80 αναφερόμενοι στο ερώτημα
εύρεσης για το χαμηλότερο σημείο και 80 για το υψηλότερο, ενώ το δείγμα των συμμετεχόντων
που πραγματοποίησε την εξ αποστάσεως υλοποίηση του πειράματος αποτελούνταν από 30 άτομα.
Το παραπάνω πείραμα, υλοποιήθηκε με τη χρήση της εργαλειοθήκης ΜatMouse (Krassanakis &
Kesidis, 2020) η οποία λειτουργεί σε περιβάλλον MATLAB. Για κάθε συμμετέχοντα,
δημιουργήθηκε διαφορετική λίστα εικόνων στην οποία υποβλήθηκε στο πείραμα προκειμένου να
διασφαλιστεί η τυχαιότητα. Επιπλέον, για κάθε έναν από τους συμμετέχοντες του πειράματος
καταγράφηκαν οι χώρο χρονικές συντεταγμένες των σημείων της κίνησης του κέρσορα τους
καθώς και του τελικού στόχου κατά την επεξεργασία των 160 εικόνων. Οι μετρήσεις αυτές
επεξεργάστηκαν και απομονώθηκαν μόνο οι ωφέλιμες που αφορούσαν δηλαδή τα 160
χαρτογραφικά υπόβαθρα. Επιπρόσθετα, έγινε έλεγχος της ορθότητας των απαντήσεων με κριτήριο
απόστασης της τελικής στόχευσης από τους πραγματικούς στόχους με ακρίβεια στα 30 pixels.
Τελικά, οι καταγεγραμμένοι χρόνοι των ορθών απαντήσεων αναλύθηκαν και έδωσαν
στατιστικούς δείκτες καθώς και στατιστικούς θερμικούς χάρτες τόνων του γκρι.
Συνοπτικά, τα αποτελέσματα των χρόνων αντίδρασης έδωσαν το συμπέρασμα ότι η
αποδοτικότερη απεικόνιση αντιστοιχεί στις υψομετρικές ζώνες που δημιουργούνται με τη χρήση
χρωματικής διαβαθμισμένης παλέτας και για τις δύο ερευνητικές εργασίες. Αντίθετα, οι
απεικονίσεις των ισοϋψών καμπυλών φάνηκε ότι ήταν οι λιγότερο αποδοτικές. Το αποτέλεσμα
αυτό επιβεβαιώνεται και από τους στατιστικούς θερμικούς χάρτες τόνων του γκρι. Τέλος, η
εύρεση σημείων με το χαμηλότερο υψόμετρο συνοδεύονται από αποκρίσεις με μεγαλύτερα
ποσοστά ορθότητας.
Abstract
The present diploma thesis is related to the study of the usability of cartographic
representations using the mouse tracking method. The subject of this study involves the
comparison of cartographic backgrounds, which represent elevation information through two or
three-dimensional visualizations. More specifically, the main objective is to explore the efficiency
and effectiveness of alternative methods for representing elevation information. Within the scope
of the work, an experimental study was conducted based on five types of elevation representations
as well as target points used in the research questions concerning the identification of points with
the highest or lowest elevation. The cartographic backgrounds of the study consisted of contour
lines with 400 m and 800 m elevation, shaded relief and contour models, as well as a three dimensional representation. For each background, a combination of points was selected for the
two research questions. A total of 160 maps were utilized, 80 referring to the question of finding
the lowest point and 80 for the highest point, while the sample of participants who remotely
conducted the experiment consisted of 30 individuals.
The experiment was conducted using the MatMouse toolbox (Krassanakis & Kesidis, 2020), which
operates in the MATLAB environment. For each participant, a different image list was created and
submitted to the experiment to ensure randomization. Additionally, for each participant in the
experiment, the spatial-temporal coordinates of cursor movement points and the final target were
recorded during the processing of the 160 images. These measurements were processed, isolating
only the relevant ones concerning the 160 cartographic backgrounds. Furthermore, the correctness
of the responses was verified based on the distance criterion of the final target from the actual
targets with an accuracy of 30 pixels. Finally, the recorded response times of correct answers were
analyzed, providing statistical indicators as well as statistical heat maps of grayscale values.
In summary, the results of the reaction times concluded that the most efficient representation
corresponds to the elevation zones created using a color gradient palette for both research tasks.
Conversely, representations of contour lines appeared to be less efficient. This result is confirmed
by the statistical heat maps of gray tones. Finally, the identification of points with the lowest
elevation is accompanied by responses with higher accuracy rates.