Πρωτεϊνική αστάθεια οίνων: παράγοντες που την επηρεάζουν και τρόποι αντιμετώπισης
Wine protein instability: affecting factors and methods of resolution
Πτυχιακή εργασία
Author
Καλούση, Ξένια
Στεργιοπούλου, Ελισάβετ
Date
2024-03-04Advisor
Ευαγγέλου, ΑλεξάνδραKeywords
Διαύγαση ; Θόλωμα ; Κολλάρισμα ; Μπεντονίτης ; Πρωτεϊνικό θόλωμαAbstract
Η παρούσα πτυχιακή εργασία αναλύει σε βάθος το φαινόμενο της πρωτεϊνικής αστάθειας
των οίνων, και κατ΄επέκταση του πρωτεϊνικού θολώματος, τον τρόπο με τον οποίο αυτό
δημιουργείται, πώς γίνεται οπτικά αντιληπτό και τους παράγοντες που καθορίζουν τον
βαθμό του. Επίσης τονίζονται και οι λόγοι που το φαινόμενο αυτό απαντάται με
μεγαλύτερη συχνότητα στους λευκούς οίνους από ότι στους ερυθρούς οίνους, το είδος των
πρωτεϊνών καθώς και οι βιολογικές αντιδράσεις που το διέπουν. Στο κομμάτι της
οινοπαραγωγής, το φαινόμενο αυτό επηρεάζει πρωτίστως τις κατεργασίες της διήθησης,
οπότε δίνεται έμφαση για την έγκαιρη αντιμετώπισή του στο μεταζυμωτικό στάδιο. Στην
οινική βιομηχανία, ο συμβατικός τρόπος αντιμετώπισης του θολώματος για αρκετές
δεκαετίες μέχρι και σήμερα είναι ο μπεντονίτης. Ωστόσο, οικονομικοί, περιβαλλοντικοί
και οργανοληπτικοί παράμετροι έχουν στρέψει το ενδιαφέρον των οινοπαραγωγών σε
εναλλακτικά μέσα διαύγασης του τελικού προϊόντος. Η τεχνολογική αναβάθμιση έχει
επιτρέψει τον ακριβή προσδιορισμό των εμπλεκόμενων πρωτεϊνών, την αξιοποίηση
εναλλακτικών μέσων κατεργασίας, αλλά και την βελτιστοποίηση των ήδη υπάρχοντων
τεχνικών. Αυτές αξιολογούνται παρακάτω με κριτήριο την αποδοτικότητα, το κόστος και
τη λειτουργικότητά τους στη σύγχρονη οινοποίηση. Συνοψίζοντας, με κατάλληλη
διαχείριση των μεθόδων που αναλύονται ακολούθως, μπορεί να γίνει ορθή πρόβλεψη του
μεγέθους της πρωτεϊνικής αστάθειας, να καθοριστεί επακριβώς η ποσότητα διαυγαστικού
παράγοντα και να επιτευχθεί το βέλτιστο αποτέλεσμα ποιοτικά χωρίς να γίνει κατάχρηση
των δοθέντων πόρων.
Abstract
The current thesis analyzes in depth the phenomenon of protein instability in wines, and
consequently the protein haze, how it is created, how it is visually perceived and the factors
that determine its extent. Also highlighted are the reasons why this phenomenon occurs
more frequently in white wines than in red wines, the type of proteins as well as the
biological reactions that govern it. From the angle of wine production, this phenomenon
primarily affects the filtration processes, so emphasis is placed on its early treatment in the
post-fermentation stage. In the wine industry, the conventional way to deal with haze for
several decades to this day is bentonite. However, economic, environmental and quality
parameters have turned the interest of wine producers to alternative means of clarifying the
final product. The technological upgrade has allowed the precise determination of the
proteins involved, the utilization of alternative treatment means, but also the optimization
of the already existing techniques. These are evaluated below based on their efficiency,
cost and functionality in modern winemaking. In summary, with proper management of the
methods discussed below, the magnitude of protein instability can be correctly predicted,
the amount of clarifying agent accurately determined, and the optimal result achieved
qualitatively without exploiting the given resources.