Ευρωπαϊκό πλαίσιο ψηφιακών ικανοτήτων για εκπαιδευτικούς (DigCompEdu) και ελληνικό σχολείο: μελετώντας τις αντιλήψεις των εκπαιδευτικών για τις ψηφιακές ικανότητες, σε δημοτικό σχολείο της Ανατολικής Αττικής
European digital competence framework for teachers (DigCompEdu) and a Greek school: studying teachers' perceptions of digital competences in a primary school in Eastern Attica
Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία
Author
Ιγγλέζου, Νίκη
Κυρίμης, Αδαμάντιος
Date
2024-05Advisor
Psaromiligkos, Ioannis (Yannis)Keywords
DigCompEdu ; Ψηφιακή ικανότητα ; Ευρωπαϊκό πλαίσιο ; Εκπαιδευτικοί ; Δημοτικό σχολείοAbstract
Η παρούσα έρευνα εστιάζει στη μελέτη και διερεύνηση των απόψεων όλων των συντελεστών της εκπαιδευτικής διαδικασίας στο πλαίσιο του δημοτικού σχολείου, σχετικά με τις ψηφιακές ικανότητές τους στον 21ο αιώνα. Υπό το πρίσμα των ευρωπαϊκών πλαισίων, βασιζόμενοι στο υπάρχον ευρωπαϊκό θεωρητικό πλαίσιο για τους εκπαιδευτικούς (DigiCompEdu), χρησιμοποιήθηκαν κυρίως τα εργαλεία της παρατήρησης αλλά και του ερωτηματολογίου SELFIE της ευρωπαϊκής ένωσης (ΕΕ), με στόχο τη μελέτη των απόψεων και των στάσεων των εκπαιδευτικών της σχολικής μονάδας αναφορικά με το φάσμα των ψηφιακών τους ικανοτήτων. Πρόκειται για ποιοτικού τύπου έρευνα, μια μελέτη περίπτωσης σε ένα σχολείο της Ανατολικής Αττικής, η οποία έχει ως στόχο την έρευνα σε βάθος και την εξαγωγή συμπερασμάτων που θα προσφέρουν νέα δεδομένα προς αξιοποίηση. Η έρευνα έχει ως βάση το ευρωπαϊκό πλαίσιο για τις ψηφιακές ικανότητες των εκπαιδευτικών (DigCompEdu) που παρουσιάστηκε το 2017 ως ένα μέσο βελτίωσης των ψηφιακών ικανοτήτων της εκπαιδευτικής κοινότητας, κάτι που προέκυψε ως ανάγκη μέσα σε ένα διαρκή ψηφιακό μετασχηματισμό των κρατών μελών της ΕΕ. Η προσέγγιση της έρευνας είναι ποιοτική, καθότι επιδιώχθηκε να δούμε από την μεριά των εκπαιδευτικών, τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβάνονται όλες τις διαφορετικές παραμέτρους αυτού του πλαισίου. Για τη συλλογή των ερευνητικών δεδομένων χρησιμοποιήθηκαν ως εργαλεία αφενός το ερευνητικό εργαλείο SELFIE που βασίζεται στο DigCompEdu και αφετέρου η συμμετοχική παρατήρηση που πραγματοποιήθηκε κατά τη διάρκεια ενός σχολικού έτους. Τα δεδομένα που συγκεντρώθηκαν από τα δύο εργαλεία συνδυάστηκαν σε μια θεματική ανάλυση με σκοπό να απαντηθούν τα κύρια ερευνητικά ερωτήματα ως προς τους εκπαιδευτικούς, που ήταν το πώς θεωρούν τα εμπόδια που θα τους δυσκολέψουν στη χρήση της τεχνολογίας στην εργασία τους, πως θα τους χρησιμεύσουν οι δραστηριότητες συνεχούς επαγγελματικής εξέλιξης (ΣΕΕ) στον επαγγελματικό τους βίο και τέλος πως αισθάνονται απέναντι στη χρήση της τεχνολογίας και πως θεωρούν ότι μπορούν να διαχειριστούν με αυτοπεποίθηση την χρήση των ψηφιακών ικανοτήτων τους μέσα στην τάξη. Τα συμπεράσματα που προέκυψαν από την ανάλυση των παρατηρήσεων και των απαντήσεων στο ερωτηματολόγιο ήταν αρχικά ότι οι εκπαιδευτικοί εμποδίζονται στην αναγνώριση της σημασίας και ακόμα περισσότερο εφαρμογής των ψηφιακών ικανοτήτων στο πλαίσιο του εκπαιδευτικού τους έργου. Κατά δεύτερο λόγο ότι δεν υπάρχει επαρκής επιμόρφωση στις ψηφιακές δεξιότητες για την επαγγελματική τους εξέλιξη. Τέλος οι εκπαιδευτικοί δεν επιδεικνύουν την απαιτούμενη αυτοπεποίθηση για την πλήρη υιοθέτηση του ευρωπαϊκού πλαισίου ψηφιακών ικανοτήτων στον εργασιακό χώρο του σχολείου. Με αυτά τα πορίσματα στο τέλος της ερευνητικής εργασίας θεωρούμε πως γίνεται αντιληπτό πως η έρευνα βοήθησε στην διαλεύκανση των παραπάνω ζητημάτων και έδωσε σημεία προσοχής προς την κατεύθυνση μελλοντικών διορθωτικών ενεργειών από την πολιτεία αλλά και τον ίδιο τον
εκπαιδευτικό κόσμο για την βελτίωσή τους.
Abstract
The present research focuses on the study and investigation of the views of all actors in the educational process in the context of primary school, regarding their digital competences in the 21st century. In the light of the European frameworks, based on the existing European theoretical framework for teachers (DigiCompEdu), mainly the tools of observation and the SELFIE questionnaire of the European Union (EU) were used to study the views and attitudes of teachers in the school unit regarding the range of their digital competences. This is a qualitative type of research, a case study in a school in East Attica, which aims to conduct in-depth research and to draw conclusions that will offer new data for use.The research is based on the European framework for teachers' digital competences (DigCompEdu) presented in 2017 as a means to improve the digital competences of the educational community, which emerged as a need in the context of a continuous digital transformation of the EU Member States. The research approach is qualitative, as it sought to see from the teachers' perspective, how they perceive all the different parameters of this framework. The tools used to collect the research data were, on the one hand, the SELFIE research tool based on DigCompEdu and, on the other hand, participant observation carried out during a school year.The data collected from the two tools were combined in a thematic analysis in order to answer the main research questions regarding the teachers, which were how they perceive the barriers to their use of technology in their work, how they perceive the continuous professional
development (CPD) activities to be useful in their professional life and finally how they feel towards the use of technology and how they feel they can confidently manage the use of their digital skills within.The conclusions that emerged from the analysis of the observations and responses to the questionnaire were firstly that teachers are hindered in recognising the importance and even
more so in applying digital competences within their educational work. Secondly that there is not enough training in digital skills for their professional development. Finally, teachers do not demonstrate the necessary confidence to fully adopt the European framework of digital competences in the school workplace. With these findings at the end of the research paper, we believe that it is understood that the research helped to clarify the above issues and provided points of attention towards future corrective actions by the state and the educational world itself to improve them.