Στίγμα και Τρίτη Ηλικία: Συστηματική Ανασκόπηση

Τσιρογιάννη, Μαρία

Stigma and Third Age: A Systematic Review

Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία

Author

Τσιρογιάννη, Μαρία

Date

2024-06-17

Advisor

Prapas, Christos

Διπλωματική Εργασία (1.034Mb)

Keywords

Στίγμα ; Στερεότυπα ; Ηλικιωμένοι ; Ηλικιακός Ρατσισμός ; Ηλικιακά Στερεότυπα ; Stereotypes ; Elderly ; Stigma

Abstract

Εισαγωγή: Η περίοδος του γήρατος έρχεται αντιμέτωπη με ποικίλες αλλαγές, ικανές να δημιουργήσουν διακρίσεις και στερεότυπα που επηρεάζουν άμεσα τη καθημερινή ζωή του ατόμου. Η παρούσα συστηματοποιημένη συστηματική ανασκόπηση εξετάζει τη σχέση του στίγματος, της περιθωριοποίησης και του αποκλεισμού που βιώνουν οι μεγαλύτεροι άνθρωποι λόγω της χρονολογικής τους ηλικίας. Μέθοδος: Πραγματοποιήθηκε αναζήτηση μελετών στις βιβλιογραφικές βάσεις δεδομένων του PubMed και Cochrane με τις λέξεις - κλειδιά «στίγμα», «στερεότυπα» «ηλικιωμένοι», και «ηλικιακός ρατσισμός» χρησιμοποιώντας τα συνδετικά «και», «ή». Για την ορθή επιλογή των μελετών χρησιμοποιήθηκαν κριτήρια επιλεξιμότητας και αποκλεισμού, ανάλογα με το έτος δημοσίευσης, τη γλώσσα, το είδος της μελέτης και την ηλικιακή ομάδα του υπό μελέτη πληθυσμού. Συνολικά συμπεριλήφθησαν 15 μελέτες οι οποίες αξιολογήθηκαν με τη χρήση ερωτηματολογίων για την ποιότητα και εγκυρότητα της παρούσας ανασκόπησης. Τέλος, δεν έγινε χρήση της γκρι βιβλιογραφίας. Αποτελέσματα: Στην πλειοψηφία των μελετών, τα άτομα που διανύουν τη τρίτη ηλικία, λόγω βιολογικών και σωματικών αλλαγών, αντιμετωπίζονται με συμπεριφορές που βασίζονται σε ηλικιακά στερεότυπα, με άμεσες επιδράσεις στη ψυχική υγεία, στην απασχόληση, αλλά και στη συμμετοχή τους στη κοινωνία γενικότερα. Οι παρεμβάσεις που λειτουργούν καταλυτικά για τη πρόληψη και εξάλειψη του ηλικιακού στίγματος, αποσκοπούν στην ευαισθητοποίηση και εκπαίδευση μέσω της διαγενεακής επαφής. Συμπεράσματα: Η γενεσιουργία του στίγματος στη τρίτη ηλικία είναι αποτέλεσμα των στερεοτυπικών αρνητικών αντιλήψεων, στάσεων και συμπεριφορών της κοινωνίας και μόνο μέσω αυτής δύναται να αντιμετωπιστεί το φαινόμενο, με στόχο να αναπτυχθεί μια ισορροπημένη θετική προοπτική. Λέξεις – κλειδιά: στίγμα, στερεότυπα, ηλικιωμένοι, ηλικιακός ρατσισμός.

Abstract

Introduction: The period of old age is faced with varied changes, capable of generating discrimination and stereotypes that directly affect the daily life of the individual. The present systematic review examines the relationship of stigma, marginalization, and exclusion experienced by older people due to their chronological age. Methods: Studies were searched in the PubMed and Cochrane bibliographic databases using the key - words “stigma”, “stereotypes” “elderly”, and “ageism” using the conjunctions “and”, “or”. Eligibility and exclusion criteria were used for the correct selection of studies, depending on the year of publication, language, type of study and age group of the study population. A total of 15 studies were included which were evaluated using questionnaires on the quality and validity of the present review. Lastly, gray literature was not used. Results: In the majority of studies, people who reach third age, due to biological and physical changes, are treated with behaviors based on age stereotypes, with direct effects on mental health, employment, and participation in society in general. Interventions that act catalytically to prevent and eliminate age stigma, aim to raise awareness and educate through intergenerational contact. Conclusion: The generation of stigma in third age is a result of stereotypical negative perceptions, attitudes and behaviors of society and only through this can the phenomenon be addressed, with the aim of developing a balanced positive perspective. Keywords: stigma, stereotypes, elderly, ageism.