Διατροφικές συνήθειες, πίεση για το βάρος και εμφάνιση διαταραγμένων διατροφικών συμπεριφορών σε έφηβες αθλήτριες της γυμναστικής στην Ελλάδα
Eating habits, weight pressures and disordered eating attitudes of adolescent female athletes of gymnastics in Greece
Keywords
Εφηβεία ; Αθλήτριες ; Γυμναστική ; Μεσογειακή διατροφή ; Σωματικό βάρος ; Διατροφικές συνήθειες ; Mediterranean diet ; Eating habits ; Gymnastics ; Athletes ; Adolescent ; Body weightAbstract
Οι έφηβες αθλήτριες της γυμναστικής είναι μια ευαίσθητη ομάδα πληθυσμού καθώς οι διατροφικές τους ανάγκες είναι υψηλές λόγω των απαιτήσεων της ανάπτυξής και των προπονήσεών τους ενώ η πίεση για τη διατήρηση χαμηλού βάρους που θεωρείται σημαντικό για την εκτέλεση των ασκήσεων είναι πιθανό να οδηγήσει σε εμφάνιση διαταραγμένων διατροφικών συνηθειών. Η παρούσα συγχρονική μελέτη είχε ως σκοπό την αξιολόγηση των διατροφικών συνηθειών, των διαταραγμένων διατροφικών συμπεριφορών και των πιέσεων που βιώνουν για το βάρος τους οι έφηβες αθλήτριες ηλικίας 11-18 ετών που συμμετέχουν σε αθλήματα της γυμναστικής στην Ελλάδα. Στη μελέτη έλαβαν μέρος 274 αθλήτριες, οι οποίες συμπλήρωσαν το ερωτηματολόγιο προσκόλλησης στη Μεσογειακή Διατροφή (KIDMED), το Ερωτηματολόγιο Στάσεων Διατροφής (Εating Αttitudes Τest, EAT-26) και το Ερωτηματολόγιο Πίεσης για το Βάρος στον Γυναικείο Αθλητισμό (Weight Pressures in Sports-Female - WPS-F). Η στατιστική ανάλυση πραγματοποιήθηκε με το στατιστικό πρόγραμμα IBM SPSS Statistics v.22.0. To 34,8% των αθλητριών παρουσίασε υψηλή προσκόλληση στη Μεσογειακή Διατροφή (KIDMED≥8), η οποία σχετίστηκε με χαμηλότερο ΔΜΣ, όπως και η καθημερινή κατανάλωση δεύτερου φρούτου, η συχνή κατανάλωση ξηρών καρπών, η μη παράλειψη του πρωινού και η μη κατανάλωση πρόχειρου φαγητού συχνότερα από 1φορά/εβδ. Το 12,4% των αθλητριών είχε σκορ ΕΑΤ26 ≥ 20, που είναι ενδεικτικό διαταραγμένων διατροφικών συμπεριφορών. Σύμφωνα με την ανάλυση One-way ANOVA, οι αθλήτριες ρυθμικής, οι αθλήτριες που προπονούνται 5 ή περισσότερες φορές την εβδομάδα, που έχουν συμμετάσχει ή διακριθεί σε διεθνείς αγώνες, που είναι ελλιποβαρείς και που ζυγίζονται καθημερινά ή μέρα παρά μέρα έχουν στατιστικά σημαντικά υψηλότερο σκορ στο ΕΑΤ26. Οι αθλήτριες με διαταραγμένες διατροφικές συμπεριφορές βιώνουν στατιστικά σημαντικά υψηλότερα επίπεδα πίεσης για το βάρος τους, ενώ η ανάλυση παλινδρόμησης έδειξε ότι η αύξηση του σκορ πίεσης για την εμφάνιση/απόδοση κατά μία μονάδα προβλέπει την αύξηση του σκορ ΕΑΤ26 κατά 2,98 βαθμούς. Τα αποτελέσματα θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν για την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση όσων ασχολούνται με τα αθλήματα της γυμναστικής. Απαραίτητες είναι μελλοντικές έρευνες για την επιβεβαίωση των εν λόγω αποτελεσμάτων και την εξέταση επιπλέον παραγόντων που επηρεάζουν τη διατροφική συμπεριφορά των έφηβων αθλητών και αθλητριών της γυμναστικής στη χώρα μας.
Abstract
Adolescent female gymnasts are a vulnerable group of the population as their nutritional needs are high due to their growth and training demands, while the pressure to maintain low body weight, that is considered important for their performance, may lead to disordered eating attitudes. The aim of this cross-sectional study was to evaluate the eating habits, disordered eating attitudes and weight pressures of adolescent female athletes aged 11-18 years participating in all disciplines of Gymnastics in Greece. 274 female gymnasts completed the Adherence to the Mediterranean Diet Questionnaire (KIDMED), the Eating Attitudes Test Questionnaire (EAT26), and the Weight Pressures in Sports – Female Questionnaire (WPS-F). Statistical Analysis was performed using IBM SPSS Statistics v.22.0. 34,8% of the total sample exhibited high adherence to the Mediterranean Diet (KIDMED≥8), that was associated to lower BMI. Eating a second portion of fruit daily, eating nuts 2-3 times/week, eating breakfast and eating fast-food less that once/week were also associated to lower BMI. In addition, 12,4% of the gymnasts had a total score greater than 20 in EAT26, showing disordered eating attitudes. One-way ANOVA revealed that rhythmic gymnasts, gymnasts who are training 5 or more times a week, who have participated or excelled in international competitions, who are underweight and who are weighing themselves daily or day after day have significantly higher scores on EAT26. Athletes with disordered eating attitudes experience significantly higher levels of weight pressures, while multiple regression analysis revealed that one unit increase in the performance / appearance weight pressures subscale predicts a 2,98 increase in the EAT26 total score. The results of the present study could be used to inform and aware all those involved in the sport of gymnastics. Future surveys are needed in order to confirm the results and to evaluate more factors that influence the eating behaviors of adolescent male and female gymnasts in Greece.