Πλευρές της κυκλικής οικονομίας στον κατασκευαστικό κλάδο στην Ελλάδα και τα περιθώρια εξέλιξής της.

Κατσαβού, Παναγιώτα

Aspects of circular economy in the construction industry in Greece and the scope for its development.

Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία

Author

Κατσαβού, Παναγιώτα

Date

2024-06-28

Advisor

Σίνου, Μαρία

Μεταπτυχιακή Διπλωματική Εργασία (3.611Mb)

Keywords

Κυκλική οικονομία ; Διαχείριση αποβλήτων ; Στρατηγική κυκλικής οικονομίας

Abstract

Η Ελλάδα, όπως και πολλά άλλα έθνη, βρίσκεται αντιμέτωπη με κλιμακούμενες περιβαλλοντικές ανησυχίες λόγω του κυρίαρχου γραμμικού μοντέλου. Η κυκλική οικονομία κερδίζει έδαφος στην Ελλάδα, με την Ευρωπαϊκή Ένωση να προωθεί τις δυνατότητές της για βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη, ευκαιρίες απασχόλησης και περιβαλλοντικό μετριασμό. Η Ελλάδα έχει δημιουργήσει μια εθνική στρατηγική για την κυκλική οικονομία, εστιάζοντας σε νομοθετικές αλλαγές, στη διαχείριση των αποβλήτων και σε κυκλικές διαδικασίες σε βιομηχανίες όπως η κλωστοϋφαντουργία και οι κατασκευές. Η επιτάχυνση της κυκλικής οικονομίας απαιτεί μια πολύπλευρη στρατηγική, η οποία περιλαμβάνει περιφερειακές και δημοτικές πρωτοβουλίες, βιώσιμο σχεδιασμό προϊόντων, λήψη αποφάσεων από τους καταναλωτές και τους δημόσιους προμηθευτές, καθώς και έρευνα, καινοτομία και χρηματοδότηση. Ο κατασκευαστικός τομέας στην Ελλάδα διαθέτει σημαντικό δυναμικό για την ανάπτυξη της κυκλικής οικονομίας. Η υιοθέτηση κυκλικών πρακτικών δεν προσφέρει μόνο περιβαλλοντικά οφέλη, αλλά και παρουσιάζει στις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον τομέα αυτό νέες οικονομικές προοπτικές και ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα. Η υιοθέτηση της κυκλικής οικονομίας στον κατασκευαστικό τομέα από την Ελλάδα αποτελεί μια ενδιαφέρουσα μελέτη περίπτωσης, καθώς τα έθνη παγκοσμίως προσπαθούν να στραφούν προς τη βιώσιμη ανάπτυξη. Με την αξιοποίηση της ξεχωριστής πολιτιστικής της κληρονομιάς, των άφθονων πόρων και του αναδυόμενου οικοσυστήματος πράσινης καινοτομίας, η Ελλάδα έχει τη δυνατότητα να αποτελέσει πρότυπο για άλλες χώρες που στοχεύουν στην υιοθέτηση των αρχών της κυκλικής οικονομίας. Αντί να προσπαθεί να σταματήσει την ανάπτυξη, η κυκλική οικονομία προσπαθεί να κάνει τα πράγματα να λειτουργούν σε αρμονία με τη φύση, ώστε η ανάπτυξη να μπορεί να συνεχιστεί απρόσκοπτα. Μεγάλες ποσότητες πόρων απαιτούνται για τη διατήρηση του δομημένου περιβάλλοντος, την ανάπτυξή του και την επέκτασή του, καθιστώντας το δομημένο περιβάλλον τον τομέα που θέτει τις μεγαλύτερες απαιτήσεις στο φυσικό περιβάλλον. Οι αρχιτέκτονες με έναν καλό σχεδιασμό μπορούν να διορθώσουν οποιοδήποτε πρόβλημα. Για την καλύτερη εξυπηρέτηση των στόχων της κυκλικής οικονομίας, ο κυκλικός σχεδιασμός έχει τη δυνατότητα να αλλάξει τη διαδικασία σχεδιασμού των κτιρίων. Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση για το 2023, της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC), η ανθρώπινη δραστηριότητα συνεχίζει να επιβαρύνει το περιβάλλον και να ωθεί όλο και περισσότερο στην κλιματική αλλαγή. Ο κατασκευαστικός κλάδος σύμφωνα με αρκετές έρευνες, αποτελεί μία σημαντικά υπολογίσιμη επιβαρυντική ανθρώπινη δραστηριότητα. Με αυτή τη διπλωματική έρευνα επιδιώκεται μία εμβάθυνση στο θέμα της διαχείρισης των υλικών στον χώρο κατασκευής στην χώρα μας. Θα αναπτυχθεί ο όρος της κυκλικής οικονομίας, πως ξεκίνησε και πόσο έχει εξελιχθεί αυτή η έννοια τα τελευταία χρόνια με γνώμονα τις κλιμακούμενες περιβαλλοντικές αλλαγές. Γίνεται επίσης αναφορά στο πώς και σε ποιο βαθμό, έχει εντάξει ο κατασκευαστικός κλάδος στην Ελλάδα τον όρο της κυκλικής οικονομίας στην πράξη. Ποια είναι στην ουσία, η «δύναμη» της επανάχρησης και ανακύκλωσης κατασκευαστικών υλικών και ποια τα οφέλη της. Στοχεύετε λοιπόν, η αποτύπωση της τρέχουσας κατάστασης του φαινομένου και ανάδειξης τρόπων υποστήριξης και αντιμετώπισης κακοδιαχείρισης. Η μεθοδολογία που θα ακολουθηθεί θα είναι βάσει τη συγκριτική μελέτη και έρευνα καθώς και τη χρήση ερωτηματολογίου.

Abstract

Greece, like many other nations, is facing escalating environmental concerns due to the dominant linear model. The circular economy is gaining momentum in Greece, with the European Union promoting its potential for sustainable economic growth, employment opportunities and environmental mitigation. Greece has created a national strategy for the circular economy, focusing on legislative changes, waste management and circular processes in industries such as textiles and construction. Accelerating the circular economy requires a multi-faceted strategy, including regional and municipal initiatives, sustainable product design, consumer and public supplier decision-making, as well as research, innovation and financing. The construction sector in Greece has significant potential for the development of the circular economy. The adoption of circular practices not only offers environmental benefits, but also presents companies operating in this sector with new economic prospects and competitive advantages. The adoption of circular economy in the construction sector in Greece is an interesting case study as nations worldwide are trying to shift towards sustainable development. By leveraging its distinct cultural heritage, abundant resources and emerging green innovation ecosystem, Greece has the potential to be a model for other countries aiming to adopt circular economy principles. Instead of trying to stop development, the circular economy attempts to make things operate in harmony with nature so that growth may continue unabated. Large quantities of resources are needed to sustain the built environment, its growth, and its extension, making the built environment the sector that places the most demand on the natural environment. Architects with a good design can fix any problem. To better serve the goals of the circular economy, circular design has the potential to alter the design process for buildings. According to the 2023 annual report of the Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC), human activity continues to burden the environment and increasingly drive climate change. The construction industry, according to several studies, is a significantly burdensome human activity. With this diploma thesis, a deepening of the issue of materials management in the construction area in our country is sought. The term circular economy will be developed, how it started and how much this concept has evolved in recent years in view of the escalating environmental changes. Reference is also made to how and to what extent, the construction industry in Greece has incorporated the term of circular economy in practice. What is, in essence, the "power" of reusing and recycling construction materials and which are its benefits. So it is sought to capture the current state of the phenomenon and highlight ways to support and deal with mismanagement. The methodology to be followed will be based on comparative study and research as well as the use of a questionnaire.