Εργασία και υγεία μεταναστριών και γυναικών προσφύγων από την Ουκρανία στην Ελλάδα: Επιδράσεις της απασχόλησης τους στην οικιακή εργασία και παροχή φροντίδας στην καθημερινή ζωή και στην πρόσβαση τους σε υπηρεσίες ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης

Νικολάου, Μαρία

Work and health of female migrants and refugees from Ukraine in Greece: Exploring the effects of their employment on domestic work and caregiving and their access to healthcare services

Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία

Author

Νικολάου, Μαρία

Date

2024-07-26

Advisor

Fouskas, Theodoros

Μεταπτυχιακή εργασία (1.110Mb)

Keywords

Μετανάστριες ; Γυναίκες προσφύγισσες ; Οικιακή εργασία ; Φροντίδα ; Υγειονομική περίθαλψη ; Ουκρανική μετανάστευση ; Migration of Ukrainians ; Migration system ; Healthcare services ; Female refugees ; Female immigrants ; Ουκρανία ; Γυναίκες πρόσφυγες

Abstract

ΕΙΣΑΓΩΓΗ: Η ουκρανική μετανάστευση θα πρέπει να θεωρηθεί ως μέρος του μεταναστευτικού συστήματος των χωρών από το πρώην Ανατολικό Μπλοκ και επομένως ορισμένα από τα χαρακτηριστικά των ροών είναι κοινά με εκείνα από άλλες χώρες της Ανατολικής Ευρώπης. Στην περίπτωση της μετανάστευσης στην Ελλάδα, ένα κύριο χαρακτηριστικό που σχετίζεται με τη σύνθεση του μεταναστευτικού ουκρανικού πληθυσμού αφορά στην κυριαρχία των γυναικών, που τις περισσότερες φορές εντάσσονται σε χαμηλόβαθμες θέσεις κυρίως οικιακής εργασίας. Όσον αφορά το νομικό καθεστώς τους, οι περισσότερες μετανάστριες από την Ουκρανία είναι κάτοχοι αδειών παραμονής και εργασίας, με εξαίρεση ένα μικρό ποσοστό που διαμένουν χωρίς άδεια διαμονής στη χώρα. ΣΚΟΠΟΣ: Σκοπός της παρούσας μελέτης είναι να διερευνήσει τις συνθήκες εργασίας και υγείας των μεταναστριών και γυναικών προσφύγων από την Ουκρανία στην Ελλάδα και ειδικότερα ως προς τις επιπτώσεις της απασχόλησης τους στους τομείς της οικιακής εργασίας και την παροχής φροντίδας καθώς και της πρόσβασης τους σε υπηρεσίας υγείας της χώρας. Για την επίτευξη του σκοπού της παρούσας έρευνας χρησιμοποιήθηκε η μέθοδος της βιβλιογραφικής ανασκόπησης. ΜΕΘΟΔΟΣ: Στην παρούσα βιβλιογραφική ανασκόπηση περιλαμβάνονται μελέτες οι οποίες έχουν διεξαχθεί την περίοδο 2000-2023 και αναζητήθηκαν στις βάσεις δεομένων Google Scholar και Scopus. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ: Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της παρούσας ανάλυσης, συμπεραίνεται ότι οι περισσότερες γυναίκες μετανάστριες από την Ουκρανία εργάζονται ως οικιακοί βοηθοί ή παρέχουν υπηρεσίες παροχής φροντίδας σε ηλικιωμένους και παιδιά. Οι συνθήκες διαβίωσης και οι αποδοχές τους ερμηνεύονται ως φαινομενικά καλές. Όσον αφορά στις παροχές φροντίδας, ασφάλειας και υγείας, όσες διαμένουν νόμιμα στη χώρα και διαθέτουν κοινωνική ασφάλιση είναι περισσότερο ικανοποιημένες από τις παροχές που δέχονται. Η σχέση των περισσότερων με τους εργοδότες τους παρουσιάζονται ως πλασματικά καλές. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ: H ένταξη των Ουκρανών στην Ελλάδα είναι σχετικά δύσκολη, λόγω των διακρίσεων που δέχονται, αλλά παρόλα αυτά γίνεται προσπάθεια ένταξης τους, η οποία διευκολύνεται στις περιπτώσεις που γνωρίζουν ελληνικά και διαμένουν πολλά χρόνια στη χώρα. Συγκεκριμένα, οι Ουκρανές προσφύγισσες βρίσκονται αντιμέτωπες με περισσότερες και μεγαλύτερες δυσκολίες, σε σχέση με τις μετανάστριες διότι ζητήματα όπως το καθεστώς, ο αναγκαστικός εκτοπισμός και το φύλο αποτελούν παράγοντες που επηρεάζουν την ομαλή ένταξή τους. Επίσης, ο κίνδυνος εκμετάλλευσης, οι δυσμενείς συνθήκες εργασίας, και ο αποκλεισμός από τις διαθέσιμες υπηρεσίες υγείας είναι κάποιες από τις σημαντικές δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι Ουκρανές προσφύγισσες και μετανάστριες. ΛΕΞΕΙΣΚΛΕΙΔΙΑ: Ουκρανές, μετανάστριες, γυναίκες προσφύγισσες, οικιακή εργασία, φροντίδα, υγειονομική περίθαλψη

Abstract

INTRODUCTION: The migration of Ukrainians should be considered as part of the migration system of countries from the former Eastern Bloc. Therefore, some of the characteristics of the flows are shared with those from other Eastern European countries. In the case of immigration to Greece, a main characteristic related to the composition of the Ukrainian immigrant population concerns the predominance of women. Most of the time, these women join lowlevel positions, mainly in domestic work. In terms of their legal status, most immigrant women from Ukraine hold residence and work permits, with the exception of a small percentage who reside in the country irregularly. SCOPE: The aim of this study is to examine the working and health conditions of Ukrainian immigrant women and refugees in Greece. Specifically, the study focuses on the impact of their employment in domestic work and caregiving, as well as their access to healthcare services in the country. To accomplish this, the research utilized the method of literature review. METHODS: The present literature review includes studies conducted between 2000 and 2023, and the data was retrieved from Google Scholar and Scopus databases. RESULTS: Based on the results of the current analysis, it is concluded that the majority of female migrants from Ukraine are employed as domestic workers or caregivers for the elderly and children. Their living conditions and wages are often mistakenly perceived as good. In terms of care, safety, and health benefits, those who are legally residing in the country and have social security are more satisfied with the benefits they receive. The majority of them have a seemingly good relationship with their employers. CONCLUSIONS: The integration of Ukrainian in Greece is relatively difficult, due to the discrimination they receive, but despite this, an effort is made to integrate them, which is facilitated in cases where they know Greek and have lived in our country for many years. In particular, Ukrainian refugees are faced with more and greater difficulties, compared to immigrant women, because issues such as legal status, forced displacement and gender are factors that affect their integration. Also, the risk of exploitation, unfavorable working conditions, and exclusion from available health services are some of the significant difficulties faced by Ukrainian refugee and immigrant women. KEYWORDS: Ukrainian, female immigrants, female refugees; domestic work, care, healthcare