Διαχείριση μη συμμορφούμενων τροφίμων για την προστασία του καταναλωτή

Μηλιώτη, Ναταλία

Management of non-compliant food for consumer protection

Πτυχιακή εργασία

Author

Μηλιώτη, Ναταλία

Date

2024-10-10

Advisor

Τσόγκα, Αρετή

Διπλωματική Ν. Μηλιώτη.pdf (1.025Mb)

Keywords

Μη συμμόρφωση ; Τροφικά αλλεργιογόνα ; Ασφάλεια τροφίμων ; Διαχείριση τροφίμων ; ΕΦΕΤ ; Μη ασφαλή τρόφιμα ; Non-compliance ; Food allergens ; Food safety ; Food management ; Unsafe foods ; Hellenic food authority

Abstract

Η επίτευξη της ποιότητας και της ασφάλειας των τροφίμων που διακινούνται στην αγορά, και η αποτελεσματική διαχείριση των τροφίμων που δεν συμμορφώνονται με τα όσα ορίζουν οι νομοθεσίες, είναι ένα κρίσιμο ζήτημα για την προστασία της δημόσιας υγείας. Τα μη συμμορφούμενα τρόφιμα θέτουν σημαντικούς κινδύνους για την ανθρώπινη υγεία, συμπεριλαμβανομένων των τροφιμογενών ασθενειών και των αλλεργικών αντιδράσεων, ενώ ταυτόχρονα διακυβεύουν την ακεραιότητα του εθνικού και διεθνούς εμπορίου. Η παρούσα διπλωματική εργασία εξετάζει τις διάφορες κατηγορίες μη συμμορφούμενων τροφίμων, εστιάζοντας στα αλλεργιογόνα τρόφιμα, και παρουσιάζει τους τρόπους διαχείρισής τους, με τελικό σκοπό την προστασία του καταναλωτή και της δημόσιας υγείας. Αρχικά, γίνεται αναφορά στις ισχύουσες νομοθεσίες που χαράζουν τις κατευθυντήριες γραμμές πάνω σε θέματα που αφορούν τα τρόφιμα. Έπειτα, εξετάζεται σε βάθος ο νόμος 4235/2014, όπως και ο Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 178/2002, με σκοπό την καταγραφή των πέντε διαφορετικών κατηγοριών μη συμμορφούμενων τροφίμων. Γίνεται σαφές το γεγονός ότι μια μη συμμόρφωση μπορεί να προέλθει από πολλούς διαφορετικούς παράγοντες, κάτι το οποίο τονίζει την σημασία της προσεκτικής τήρησης των απαιτήσεων που θέτουν οι νομοθεσίες. Μια περίπτωση μη συμμόρφωσης, είναι η παράληψη της προειδοποίησης για ενδεχόμενη παρουσία τροφικών αλλεργιογόνων στην επισήμανση ενός τροφίμου. Ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού παρουσιάζει αλλεργικές αντιδράσεις σε ένα ή περισσότερα τροφικά αλλεργιογόνα, οι οποίες σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να γίνουν απειλητικές για την ζωή των αλλεργικών ατόμων. Παράλληλα, ένας σημαντικός αριθμός διαφορετικών τροφών μπορούν να προκαλέσουν αλλεργικές αντιδράσεις. Για τους λόγους αυτούς, η σωστή και επαρκής ενημέρωση του καταναλωτή για τυχόν αλλεργιογόνα συστατικά μέσα στο τρόφιμο είναι εξαιρετικά σημαντική. Ο εντοπισμός και η διαχείριση των μη συμμορφώσεων, αφορά εξίσου τις επιχειρήσεις που παράγουν και διαχειρίζονται τα τρόφιμα, τις αρμόδιες αρχές της κάθε χώρας, και τους καταναλωτές. Οι νομοθεσίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της Ελλάδας και των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής ορίζουν τις ενέργειες που πρέπει να λαμβάνει ο καταναλωτής, οι αρμόδιες αρχές, και οι επιχειρήσεις τροφίμων, κατά τον εντοπισμό μιας μη συμμόρφωσης, αλλά και για την πρόληψη αυτών. Στην Ελλάδα, η αρμόδια αρχή για τον έλεγχο της ποιότητας και της ασφάλειας των τροφίμων είναι ο ΕΦΕΤ (Ενιαίος Φορέας Ελέγχου Τροφίμων). Ο ΕΦΕΤ προασπίζει την συμμόρφωση των τροφίμων με γνώμονα την εθνική και ενωσιακή νομοθεσία, και παράλληλα μεριμνά για την πλήρη ενημέρωση των καταναλωτών σε θέματα της αρμοδιότητάς του. Η προστασία της δημόσιας υγείας και της αποτελεσματικής διαχείρισης των μη συμμορφούμενων τροφίμων, πηγάζει από την συνεισφορά και συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων φορέων.

Abstract

Achieving quality and safety for food products circulating in the market, as well as effectively managing foods that do not comply with regulatory standards, is a critical requirement for public health protection. Non-compliant foods pose significant risks to human health, including foodborne illnesses and allergic reactions, while also threatening the integrity of national and international trade. This thesis examines the categories of non-compliant foods, focusing on allergenic foods, and presents management methods with the ultimate goal of protecting consumers and public health. There are various legislations that set guidelines on food-related issues. By thoroughly analysing Law 4235/2014 and Regulation (EC) No 178/2002, five different categories of non-compliant foods have been identified. It becomes clear that non-compliance can arise from many different factors, highlighting the importance of carefully adhering to the requirements set by the legislations. One example of non compliance is the omission of a warning for the potential presence of food allergens on a product’s label. A large portion of the population exhibits allergic reactions to one or more food allergens, which in some cases can become life-threatening. At the same time, a significant number of different foods can cause allergic reactions. For these reasons, correct and adequate consumer information about possible allergenic ingredients in food is extremely important. The identification and management of non-compliances equally concern the businesses that produce and handle food, the authorities responsible for food safety in each country, and the consumers. The legislation of the European Union, Greece, and the United States of America defines the actions that should be taken by consumers, authorities, and food businesses upon detecting a non-compliance, as well as preventive measures. In Greece, the authority responsible for monitoring food quality and safety is EFET (Hellenic Food Authority). EFET safeguards food compliance based on national and EU legislation and also ensures complete consumer information on issues under its jurisdiction. The protection of public health and the effective management of non-compliant foods stem from the contribution and collaboration of all involved parties.