Δημιουργία εργαλείου υποστήριξης λήψης αποφάσεων για την εφαρμογή της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας σε πόλεις και δήμους

Κατσή, Ελπινίκη

Development of a decision support tool for the implementation of the European Green Deal in cities and municipalities

Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία

Author

Κατσή, Ελπινίκη

Date

2024-07-16

Advisor

Papapostolou, Christiana

Katsi_201813.pdf (5.958Mb)

Keywords

Κλιματική αλλαγή ; Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία ; Βιώσιμη αστική ανάπτυξη ; Διαχείριση στερεών αποβλήτων ; ΟΤΑ ; Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης ; Δήμος Πειραιά ; Κυκλική οικονομία ; Ενεργός συμμετοχή πολιτών ; Πόροι ; Εργαλεία λήψης αποφάσεων

Abstract

Οι σύγχρονες κοινωνίες προωθούν ένα καταναλωτικό πολιτισμό όπου η κατανάλωση αγαθών και υπηρεσιών θεωρείται δείκτης ευημερίας και επιτυχίας. Η αύξηση της κατανάλωσης σε συνδυασμό με την αύξηση του παγκόσμιου πληθυσμού, την οικονομική και τεχνολογική ανάπτυξη και τη παγκοσμιοποίηση, οδηγεί σε μια διαρκώς αυξανόμενη ζήτηση για φυσικούς πόρους, ενέργεια και πρώτες ύλες, δημιουργώντας παράλληλα σοβαρά περιβαλλοντικά ζητήματα μεταξύ των οποίων την αύξηση των ποσοτήτων των παραγόμενων αποβλήτων, τη ρύπανση του εδάφους, την αύξηση των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου, την υπερκατανάλωση ενέργειας, κ.α. Παράλληλα η αυξανόμενη αυτή ζήτηση φυσικών πόρων μας φέρνει αντιμέτωπους με προσκλήσεις αναφορικά με το κλίμα και το περιβάλλον οι οποίες έχουν αντίκτυπο τόσο στην οικονομία όσο και την κοινωνία, ενώ η πλειοψηφία τους έχει Αστική διάσταση. Η επιστημονική κοινότητα προειδοποιεί ότι αν δεν ληφθούν άμεσα μέτρα για τη μείωση των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου, οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής θα γίνουν ακόμη πιο σοβαρές στο μέλλον. Για το λόγο αυτό η Ευρωπαϊκή Ένωση έθεσε έναν πολύ σημαντικό στόχο. Να καταστεί κλιματικά ουδέτερη έως το 2050, θεσπίζοντας πολλά χρηματοδοτικά και πολιτικά εργαλεία με επίκεντρο αυτών την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, έναν οδικό χάρτη για τη μετάβαση στην κλιματική ουδετερότητα, εξασφαλίζοντας παράλληλα τις απαραίτητες επενδύσεις για τη μετάβαση σε ένα παραγωγικό μοντέλο μηδενικών ρύπων. Η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία σε συνδυασμό με τους χρηματοδοτικούς και υποστηρικτικούς μηχανισμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης μπορεί να προσφέρει σημαντικές αναπτυξιακές προοπτικές στους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης οι οποίοι είναι αντιμέτωποι με την πρόσκληση της βιωσιμότητας. Μέσω της παρούσας εργασίας διερευνάται στο κατά πόσο η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία μπορεί να ενισχύσει την ικανότητα των πόλεων να μεταβούν σε ένα βιώσιμο και ανθεκτικό μέλλον και αν επαληθευτεί αυτό, πώς μπορεί να δημιουργηθεί ένα εργαλείο υποστήριξης λήψης αποφάσεων για την εφαρμογή της σε τοπικό επίπεδο. Επιπρόσθετα μελετάται στο κατά πόσο μπορεί να εφαρμοστεί ένα τέτοιο εργαλείο λήψης αποφάσεων μέσα στο υπάρχον θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας ενός Δήμου. Για το λόγο αυτό πραγματοποιείται μια μελέτη περίπτωσης για το Δήμο Πειραιά αναπτύσσοντας το εργαλείο λήψης αποφάσεων για τον τομέα διαχείρισης των απορριμμάτων του, ενώ στο τέλος το εργαλείο βελτιώνεται λαμβάνοντας υπόψη την αξιολόγησή του από στελέχη του Δήμου.

Abstract

Modern societies promote a consumer culture where the consumption of goods and services is seen as an indicator of prosperity and success. The increase in consumption, combined with the growth of the world population, economic and technological development and globalization, leads to an ever-increasing demand for natural resources, energy and raw materials, while creating serious environmental issues, including increasing amounts of waste produced, soil pollution, increasing greenhouse gas emissions, overconsumption of energy, etc. At the same time, this growing demand for natural resources confronts us with challenges regarding climate and the environment that have an impact on both the economy and society, the majority of which have an urban dimension. The scientific community warns that unless immediate action is taken to reduce greenhouse gas emissions, the impacts of climate change will become even more severe in the future. That is why the European Union has set a very important target. To become climate neutral by 2050, by putting in place various financial and political instruments, at the heart of which is the European Green Deal, a roadmap for the transition to climate neutrality, while ensuring the necessary investments for the transition to a zero-emission production model. The European Green Deal in combination with the financial and support mechanisms of the European Union can offer significant development prospects for local authorities facing the sustainability challenge. Through this dissertation we explore whether the European Green Deal can enhance the capacity of cities to transition to a sustainable and resilient future and if this is verified, how a decision support tool can be created to support decision making for its implementation at the local level. In addition, it is studied whether such a decision-making tool can be implemented within the existing institutional framework of a municipality. For this reason, a case study is carried out for the Municipality of Piraeus, developing the decision-making tool for its waste management sector, while at the end the tool is improved taking into account its evaluation by the Municipality's executives.