Αξιολόγηση της κατάθλιψης, της λειτουργικότητας και της συμμόρφωσης ασθενών υποβαλλόμενων σε αιμοκάθαρση.

Φωταράκη, Ζωή-Μαρία

Assessment of depression, functionality and adherence in hemodialysis patients.

Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία

Author

Φωταράκη, Ζωή-Μαρία

Date

2021-07-08

Advisor

Alikari, Victoria

ΦΩΤΑΡΑΚΗ ΖΩΗ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ (1) (2).pdf (745.5Kb)

Keywords

Κατάθλιψη ; Zung ; Αιμοκάθαρση ; Λειτουργικότητα ; Συμμόρφωση

Abstract

Εισαγωγή: Οι ασθενείς που υποβάλλονται σε αιμοκάθαρση παρουσιάζουν συνήθως χαμηλά επίπεδα συμμόρφωσης και λειτουργικότητας. Αυτό έχει ως επίπτωση τη ψυχολογική επιβάρυνση των ασθενών δημιουργώντας κατάθλιψη. Σκοπός: της παρούσας έρευνας ήταν η διερεύνηση των παραγόντων που σχετίζονται με την κατάθλιψη σε ασθενείς υποβαλλόμενους σε αιμοκάθαρση, καθώς και η συσχέτιση της κατάθλιψης με την λειτουργικότητα των ασθενών και τη συμμόρφωση στις θεραπευτικές οδηγίες. Υλικό και μέθοδος: Το δείγμα της μελέτης αποτέλεσαν 100 ασθενείς που υποβάλλονταν σε αιμοκάθαρση σε μονάδα τεχνητού νεφρού ιδιωτικού νοσοκομείου του νομού Αττικής κατά τη χρονική περίοδο Δεκεμβρίου- Φεβρουαρίου 2021. Η συλλογή δεδομένων πραγματοποιήθηκε με τη μέθοδο της συνέντευξης χρησιμοποιώντας τα εξής ερωτηματολόγια: «Self- rating Depression Scale (SDS) – Zung» για την αξιολόγηση της κατάθλιψης, «Κλίμακα Barthel (Βarthel Ιnventory)» για την αξιολόγηση της λειτουργικότητας των ασθενών και «Greek Simplified Medication Adherence Questionnaire for hemodialysis patients» για την αξιολόγηση της συμμόρφωσης των ασθενών. Το επίπεδο στατιστικής σημαντικότητας ορίστηκε στο p<0.05. Αποτελέσματα: Το 50% των ασθενών σκοράρουν κάτω από 38 (διάμεσος) στην κατάθλιψη Zung και αντίστοιχα η μέση τιμή κυμάνθηκε στο 37.8. Επιπλέον το 25% των ασθενών είχαν σκορ κάτω από 34. Οι τιμές αυτές σε σχέση με το πιθανό εύρος των σκορ (20-80) υποδηλώνουν μέτρια προς χαμηλά επίπεδα κατάθλιψης των ασθενών. Το 77% των ασθενών είχε υψηλά επίπεδα συμμόρφωσης στις θεραπευτικές οδηγίες (σκορ 7 με πιθανό εύρος 0-8) και το 77% να είχε ελαφριά εξάρτηση, το 17% μέτρια εξάρτηση και το 6% σοβαρή εξάρτηση, όσον αφορά στην λειτουργικότητα τους. Στατιστικώς σημαντικά μεγαλύτερο σκορ κατάθλιψης είχαν οι γυναίκες (p=0.026), οι ασθενείς άνω των 50 (p=0.014), καθώς και οι ασθενείς με σοβαρή ή μέτρια εξάρτηση (p=0.016). Δεν παρατηρήθηκε στατιστικώς σημαντική συσχέτιση της συμμόρφωσης με την κατάθλιψη των ασθενών (p=0.836). ). Η λειτουργικότητα δεν βρέθηκε να επιδρά στην κατάθλιψη των ασθενών (p=0.155). Συμπεράσματα: Όσον αφορά τη λειτουργικότητα των ασθενών παρατηρήθηκε υψηλή ανεξαρτησία ως προς τη σίτιση και στην κίνηση τους. Όσον αφορά τη συμμόρφωση, η μελέτη έδειξε υψηλά επίπεδα συμμόρφωσης καθώς οι περισσότεροι δεν είχαν συντομεύσει τη συνεδρία τους και ακολουθούσαν τους περιορισμούς στη διατροφή και στη λήψη υγρών. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν μέτρια προς χαμηλά επίπεδα κατάθλιψης των ασθενών. Οι γυναίκες, τα άτομα άνω των 70 ετών και οι ασθενείς με σοβαρή ή μέτρια εξάρτηση παρουσίασαν υψηλότερα επίπεδα κατάθλιψης. Η λειτουργικότητα δεν βρέθηκε να επιδρά στην κατάθλιψη των ασθενών. Δεν παρατηρήθηκε στατιστικώς σημαντική συσχέτιση της συμμόρφωσης με την κατάθλιψη των ασθενών.

Abstract

Introduction: Patients undergoing hemodialysis usually have low levels of adherence and functional capacity. This has an impact on the psychological burden of patients creating depression. Aim: The aim of this study was to investigate the factors associated with depression in dialysis patients, and the association of depression with patient functionality and adherence to treatment guidelines. Material and Methods: The study sample consisted of 100 patients undergoing dialysis in a hemodialysis unit of a private hospital in the region of Attica during the period December-February 2021. Data collection was performed by the interview method using the following questionnaires: the "Self-rating Depression Scale (SDS) - Zung" to assess depression, "Barthel Scale (Barthel Inventory)" to assess patients' functionality and "Greek Simplified Medication Adherence Questionnaire for hemodialysis patients" to assess patients' adherence. The level of statistical significance was set at p<0.05. Results: A percent of 50% of the patients scored below 38 (median) on Zung depression and respectively the mean score ranged at 37.8; in addition, 25% of the patients had scores below 34. These values in relation to the possible range of scores (20-80) suggest moderate to low levels of depression in patients. A percent of 77% of patients had high levels of adherence to treatment guidelines (score of 7 with a possible range of 0-8) while 77% had mild dependence, 17% moderate dependence and 6% severe dependence in terms of functionality. Statistically significant higher depression scores were found in women (p=0.026), patients over 50 years old (p=0.014), and patients with severe or moderate dependence (p=0.016). There was no statistically significant association between adherence and patient depression (p=0.836) Functionality was not found to have an effect on patients' depression (p=0.155). Conclusions: Regarding the patients' functionality, high independence was observed in terms of feeding and movement. Regarding adherence, the study showed high levels of adherence as most of them had not shortened their session and followed the dietary and fluid restrictions. According to the results, the study revealed moderate to low levels of depression among patients. Women, people over 70 years of age and patients with severe or moderate dependence showed higher levels of depression. Functionality was not found to have an effect on patients' depression. No statistically significant association of adherence with patient depression was observed.