Φλεγμονώδεις κυτταροκίνες στον Σακχαρώδη Διαβήτη Κύησης

Χιώνη, Αναστασία

Inflammatory cytokines in Gestational Diabetes Mellitus

Πτυχιακή εργασία

Author

Χιώνη, Αναστασία

Date

2024-09-12

Advisor

Gourounti, Kleanthi

ΠΤΥΧΙΑΚΗ - Αντιγραφή (10)ΧΙΩΝΗs.pdf (1.584Mb)

Υπεύθυνη Δήλωση.pdf (88.01Kb)

Keywords

Crp ; Gestational diabetes ; Il10 ; Ινσουλίνη ; Αντίσταση στην ινσουλίνη ; Insulin ; Insulin resistance ; Cytokines ; Inflammatory cytokines ; Κυτταροκίνες ; Σακχαρώδης διαβήτης κύησης ; Φλεγμονώδεις κυτταροκίνες ; Tnf-α

Abstract

Ο επιπολασμού του σακχαρώδη διαβήτη κύησης σημειώνει σημαντική αύξηση με την πάροδο των ετών. Αποτελώντας ένα νόσημα, το οποίο δημιουργεί πολλές επιπλοκές τόσο στην κυοφορούσα όσο και στο κυοφορούμενο έμβρυο, υψίστης σημασίας αποτελεί η έγκαιρη διάγνωση του καθώς και η πρόληψη του. Ο διαβήτης κύησης είναι μια σοβαρή παθολογική κατάσταση που επηρεάζει περίπου 1 έως 22% των εγκύων, ανάλογα με τα χαρακτηριστικά του πληθυσμού και τα κριτήρια διάγνωσης που χρησιμοποιούνται. Παγκοσμίως, ο αριθμός των περιστατικών αυτού του τύπου διαβήτη αυξάνεται συνεχώς τα τελευταία 20 χρόνια, κυρίως λόγω της επιδημίας της παχυσαρκίας και της αύξησης του μέσο όρου ηλικίας του πληθυσμού που εγκυμονεί, και αναμένεται να αυξηθεί περαιτέρω τα επόμενα χρόνια. Πέραν των αρνητικών επιπτώσεων στη μητέρα και το έμβρυο κατά την εγκυμοσύνη και τον τοκετό, ο διαβήτης κύησης συνδέεται επίσης με μακροπρόθεσμες επιπτώσεις, συμπεριλαμβανομένου του μεταβολικού συνδρόμου, του διαβήτη τύπου 2 και των καρδιαγγειακών νοσημάτων αργότερα στη ζωή. Η ακριβής αιτιολογία του σακχαρώδους διαβήτη κύησης παραμένει ακόμη ασαφής. Σε πρόσφατες έρευνες έχει παρατηρηθεί ότι υπάρχει κάποια συσχέτιση μεταξύ της ύπαρξης φλεγμονωδών κυτταροκινών και της εμφάνισης σακχαρώδη διαβήτη. Επομένως, έχουν επικεντρωθεί στο πώς το φλεγμονώδες σύστημα, καθώς και οι διαμεσολαβητές του, οι κυτταροκίνες, συμβάλλουν στην εκδήλωση του σακχαρώδους διαβήτη τύπου 2 και του σακχαρώδους διαβήτη κύησης. Έχει αναφερθεί εδώ και καιρό ότι η αύξηση της παραγωγής κυτταροκινών Th1, δηλαδή, ένα κυρίαρχο φλεγμονώδες προφίλ, ενδέχεται να απειλήσει την εγκυμοσύνη, ενώ η παραγωγή κυτταροκινών Th2, όπως η IL-4, IL-6 και IL-10, φαίνεται να προωθεί μια φυσιολογική εξέλιξη και έκβαση της εγκυμοσύνης. Η αντίσταση στην ινσουλίνη, από την άλλη πλευρά, σχετίζεται με την υπερρέκριση φλεγμονωδών κυτταροκινών, όπως ο TNF-α και η IL-6, και τη μειωμένη παραγωγή αντιφλεγμονώδων διαμεσολαβητών, όπως η IL-4 και η IL-10. Συνεπώς, ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2 θεωρείται τώρα μια χρόνια φλεγμονώδης πάθηση. Λόγω των ομοιοτήτων μεταξύ του σακχαρώδους διαβήτη τύπου 2 και του σακχαρώδους διαβήτη κύησης, πιθανολογείται ότι η φλεγμονή είναι ένας καθοριστικός παράγοντας και στην παθογένεση του ΣΔΚ. Στην παρούσα διπλωματική εργασία, εξετάστηκε η βιβλιογραφία και αναδείχθηκαν σημαντικά αποτελέσματα σχετικά με τον ρόλο των κυτταροκινών στο σακχαρώδη διαβήτη κύησης. Συγκεκριμένα, γυναίκες με σακχαρώδη διαβήτη κύησης στο δεύτερο μισό της κύησης φαίνεται να έχουν υψηλότερα επίπεδα TNF-α στο αίμα σε σύγκριση με υγιείς έγκυες στην ίδια ηλικία, ένα γεγονός που συμφωνεί με τον ρόλο του TNF-α στην εξέλιξη του σακχαρώδους διαβήτη τύπου 2. Επιπλέον, η κυτταροκίνη IL-6 φαίνεται επίσης να είναι υψηλότερη σε εγκύους με σακχαρώδη διαβήτη κύησης σε σύγκριση με υγιείς μάρτυρες. Η IL-6 σχετίζεται με την ανάπτυξη ινσουλινοαντίστασης και ανιχνεύονται υψηλά επίπεδα της σε καταστάσεις όπως η παχυσαρκία, το μεταβολικό σύνδρομο και ο διαβήτης τύπου 2. Μια άλλη κυτταροκίνη που ονομάζεται IL-1β έχει την τάση να κατευθύνει προς τη μείωση της ευαισθησίας του σώματος στην ινσουλίνη. Αυτό σημαίνει ότι ορισμένα κύτταρα του σώματος γίνονται λιγότερο ευαίσθητα στο σήμα της ινσουλίνης, η οποία είναι απαραίτητη για την απορρόφηση της γλυκόζης από το αίμα. Αυτή η μειωμένη ευαισθησία μπορεί να οδηγήσει στην εμφάνιση του διαβήτη τύπου 2 και σε αγγειακά προβλήματα. Στις περιπτώσεις του σακχαρώδους διαβήτη κύησης παρατηρείται αύξηση των επιπέδων αυτής της κυτταροκίνης σε σχέση με τις φυσιολογικές κυήσεις. Ωστόσο, υπάρχουν και αντιφλεγμονώδεις ρυθμιστικές κυτταροκίνες όπως η IL-10, η οποία φαίνεται να είναι χαμηλότερη σε εγκύους με σακχαρώδη διαβήτη κύησης σε σχέση με υγιείς εγκύους. Μια πρόσφατη ένδειξη που υποδεικνύει ότι η φλεγμονή μπορεί να είναι η κύρια αιτία του σακχαρώδους διαβήτη κύησης, αποτελεί το γεγονός πως σε εγκύους με ΣΔΚ, παρατηρούνται υψηλότερα επίπεδα CRP σε σύγκριση με εγκύους χωρίς διαβήτη. Η CRP μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως ένας αξιόπιστος και οικονομικός δείκτης για τον διαβήτη κύησης. Συνοψίζοντας, οι κυτταροκίνες παίζουν έναν κρίσιμο ρόλο στην εξέλιξη της κύησης, την υγεία και την ανάπτυξη του εμβρύου. Όταν το ήδη διαβητογόνο ενδοκρινικό περιβάλλον της εγκυμοσύνης είναι επηρεασμένο από φλεγμονώδεις διεργασίες, όπως η παχυσαρκία και το μεταβολικό σύνδρομο, αλλάζει η ισορροπία των φλεγμονωδών και αντιφλεγμονωδών παραγόντων, προκαλώντας τον σακχαρώδη διαβήτη κύησης με δυσμενείς επιπτώσεις τόσο στην κύηση όσο και στο μακροπρόθεσμο μέλλον. Περαιτέρω έρευνα είναι απαραίτητη για να κατανοήσουμε καλύτερα τον τρόπο με τον οποίο οι φλεγμονώδεις κυτταροκίνες επηρεάζουν τον σακχαρώδη διαβήτη κύησης.

Abstract

The prevalence of gestational diabetes mellitus (GDM) has significantly increased over the years. As a condition that causes numerous complications for both the pregnant woman and the fetus, early diagnosis and prevention are of utmost importance. Gestational diabetes is a serious pathological condition affecting approximately 1 to 22% of pregnant women, depending on population characteristics and diagnostic criteria used. Globally, the number of cases of this type of diabetes has been continuously rising over the past 20 years, primarily due to the obesity epidemic and the increasing average age of the pregnant population, and it is expected to rise further in the coming years. In addition to the negative impacts on the mother and fetus during pregnancy and delivery, GDM is also associated with long-term effects, including metabolic syndrome, type 2 diabetes, and cardiovascular diseases later in life. The exact etiology of gestational diabetes remains unclear. Recent research has observed some correlation between the presence of inflammatory cytokines and the onset of diabetes. Consequently, attention has been focused on how the inflammatory system, and its mediators, cytokines, contribute to the development of type 2 diabetes and gestational diabetes. It has long been reported that increased production of Th1 cytokines, representing a dominant inflammatory profile, may threaten pregnancy, while Th2 cytokines such as IL-4, IL-6, and IL-10 appear to promote a normal progression and outcome of pregnancy. On the other hand, insulin resistance is associated with the overproduction of inflammatory cytokines like TNF-α and IL-6 and reduced production of anti-inflammatory mediators like IL-4 and IL-10. Thus, type 2 diabetes is now considered a chronic inflammatory condition. Due to the similarities between type 2 diabetes and gestational diabetes, inflammation is also hypothesized to be a crucial factor in the pathogenesis of GDM. In this thesis, the literature was reviewed, highlighting significant findings about the role of cytokines in gestational diabetes. Specifically, women with GDM in the later stages of pregnancy seem to have higher levels of TNF-α in their blood compared to healthy pregnant women of the same age, which aligns with the role of TNF-α in the progression of type 2 diabetes. Additionally, the cytokine IL-6 also appears to be higher in pregnant women with GDM compared to healthy controls. IL-6 is associated with the development of insulin resistance and is found at elevated levels in conditions such as obesity, metabolic syndrome, and type 2 diabetes. Another cytokine, IL-1β, tends to reduce the body's sensitivity to insulin, meaning that some cells become less responsive to insulin's signal, which is necessary for glucose absorption from the blood. This decreased sensitivity can lead to the development of type 2 diabetes and vascular problems. In cases of GDM, elevated levels of this cytokine are observed compared to normal pregnancies. However, there are also anti-inflammatory regulatory cytokines like IL-10, which appears to be lower in pregnant women with GDM compared to healthy pregnant women. A recent indication that inflammation may be a primary cause of GDM is the observation that pregnant women with GDM have higher levels of CRP compared to those without diabetes. CRP can serve as a reliable and cost-effective marker for gestational diabetes. In summary, cytokines play a critical role in pregnancy progression, maternal health, and fetal development. When the already diabetogenic endocrine environment of pregnancy is influenced by inflammatory processes such as obesity and metabolic syndrome, the balance of inflammatory and anti-inflammatory factors is disrupted, leading to gestational diabetes with adverse effects on both pregnancy and long-term health. Further research is needed to better understand how inflammatory cytokines impact gestational diabetes.