Μελέτη και συντήρηση ταμειακής μηχανής μάρκας «National» από την Δημοτική Αγορά Κυψέλης
Study and conservation of a "National" brand cash register machine from the Municipal Market of Kypseli

Keywords
Ταμειακή μηχανή ; Δημοτική Αγορά Κυψέλης ; Συντήρηση ; Χαλκός ; Νικέλιο ; Σίδηρο ; Ξύλο ; Διάβρωση ; Επικαθήσεις ; Ηλεκτρονική μικροσκοπία σάρωσης (SEM) ; Φασματοσκοπία φθορισμού ακτινών Χ (XRF) ; Διαλύτες ; Χημικός καθαρισμός ; Μηχανικός καθαρισμός ; EDTA ; Φωσφορικό Οξύ ; Αισθητική αποκατάστασηAbstract
Πρόκειται για την μελέτη μέσω βιβλιογραφικής έρευνας, την ταυτοποίηση, την τεχνολογική τεκμηρίωση και παρουσίαση διαδικασιών σωστικών επεμβάσεων μηχανικής ταμειακής μάρκας “National®” από την Δημοτική Αγορά Κυψέλης με σκοπό την έκθεσή της σε μουσειακό χώρο. Το αντικείμενο αποτελείται από ποικίλα ανόργανα και οργανικά υλικά, με κυρίαρχο το κράμα χαλκού με επιμετάλλωση νικελίου, το σίδηρο και το ξύλο. Παρουσιάζει περιβαλλοντικές επικαθίσεις, φυσικές και μηχανικές φθορές και προϊόντα διάβρωσης των υλικών. Για την συλλογή πληροφοριών σχετικά με την τεχνολογία και την κατάσταση διατήρησης εφαρμόσθηκε μία μεθοδολογία εξέτασης με μακροσκοπική παρατήρηση, φωτογράφιση , αναλύσεις με τεχνικές εξέτασης όπως η Φασματοσκοπία φθορισμού ακτίνων Χ, (XRF) και με Ηλεκτρονικό μικροσκόπιο σάρωσης με μικροανάλυση (SEM-EDX) για τον στοιχειακό προσδιορισμό των κραμάτων κατασκευής και τον χαρακτηρισμό των προϊόντων διάβρωσης και με δοκιμές καθαρισμού ανά υλικό. Βάση των αποτελεσμάτων των δοκιμών και των διαγνωστικών εξετάσεων σχεδιάστηκαν και οι κατάλληλες επεμβάσεις συντήρησης που περιλαμβάνουν μηχανικό καθαρισμό με απιονισμένο νερό και διάλυμα τασιενεργού ουδέτερου σάπων 2% (Texapon™ N70) με μηχανική υποβοήθηση με ήπια εκτριβή της επιφάνειας. Για τον καθαρισμό της επιμετάλλωσης νικελίου εφαρμόσθηκε χημικός καθαρισμός με EDTA 5% w/v, ενώ για τα σιδερένια εξαρτήματα και την απομάκρυνση των προϊόντων διάβρωσης του σιδήρου χρησιμοποιήθηκε φωσφορικό οξύ 10% v/v με εφαρμογή κομπρέσας με μηχανική υποβοήθηση με ηλεκτροκίνητο τροχό τύπου Dremel®. Τέλος, δημιουργήθηκαν αντίγραφα των πλαστικών πλήκτρων για την αισθητική αποκατάσταση του αντικειμένου.
Abstract
This paper concerns the study through bibliographic research, the identification, the technological documentation and presentation of procedures of rescue interventions of mechanical cash register brand "National®" from the Municipal Market of Kypseli in order to exhibit it in a museum space. The object consists of a variety of inorganic and organic materials, dominated by copper alloy with nickel plating, iron and wood. It shows environmental deposits, physical and mechanical damage and corrosion products of the materials. To gather information on the technology and preservation status, an examination methodology was applied using macroscopic observation, photography, analyses with examination techniques such as X-ray fluorescence spectroscopy, (XRF) and Scanning Electron Microscope with Microanalysis (SEM-EDX) for elemental identification of the fabrication alloys and characterization of corrosion products, and cleaning tests per material. Based on the results of the tests and diagnostic examinations, the appropriate maintenance procedures were also designed, including mechanical cleaning with deionized water and a 2% surfactant neutral soap solution (Texapon™ N70) with mechanical assistance by gentle surface abrasion. Chemical cleaning with EDTA 5% w/v was applied to clean the nickel plating, while phosphoric acid 10% v/v was used to clean the iron components and remove the iron corrosion products by applying a compress with mechanical assistance of a Dremel® type power wheel. Finally, replicas of the plastic keys were created for the aesthetic restoration of the object.