Τεχνικές και υλικά επιχρύσωσης ζωγραφικών έργων σε ξύλινους φορείς: οδηγίες σε εγχειρίδια ζωγραφικής

Κορτζή, Δήμητρα; Νικολαΐδου, Παρασκευή

Techiques and materials for gilding on panel painting: instructions in painting manuals

Πτυχιακή εργασία

Author

Κορτζή, Δήμητρα

Νικολαΐδου, Παρασκευή

Date

2024-10-11

Advisor

Μαστροθεόδωρος, Γεώργιος

ΚΟΡΤΖΗ_16023_ΝΙΚΟΛΑΪΔΟΥ_16032.pdf (5.678Mb)

Keywords

Επιχρύσωση ; Τεχνικές ; Υλικά ; Εγχειρίδια ζωγραφικής ; Ξύλινοι φορείς

Abstract

Η παρούσα πτυχιακή εργασία εξετάζει τις τεχνικές και τα υλικά που χρησιμοποιούνται στην επιχρύσωση ζωγραφικών έργων σε ξύλινους φορείς, όπως καταγράφονται σε ιστορικά εγχειρίδια ζωγραφικής. Σκοπός της είναι η ανάλυση και η συγκριτική μελέτη των διαφορετικών προσεγγίσεων στην επιχρύσωση, προκειμένου να επιτευχθεί μια εις βάθος κατανόηση αυτής της καλλιτεχνικής παράδοσης. Η εργασία ξεκινά με μια ιστορική αναδρομή στην τέχνη της επιχρύσωσης, εστιάζοντας στις αλλαγές που υπήρξαν στις τεχνικές και τα υλικά κατά τη διάρκεια των αιώνων. Στη συνέχεια, αναλύονται οι κυριότερες τεχνικές επιχρύσωσης, οι οποίες κατηγοριοποιούνται σε δύο βασικές ομάδες: την επιχρύσωση με υδατικό πρόστυμμα και με πρόστυμμα λαδιού. Παρουσιάζονται οι διαδικασίες προετοιμασίας των ξύλινων επιφανειών και η εφαρμογή των φύλλων χρυσού, καθώς και οι διαφορές στις τεχνικές που επηρεάζουν την αντοχή και την οπτική του τελικού προϊόντος. Μέσα από την ανάλυση ιστορικών εγχειριδίων, συγκεντρώνονται αυθεντικές συνταγές και τεχνικές επιχρύσωσης. Αυτά τα εγχειρίδια προσφέρουν πολύτιμες πληροφορίες για τα υλικά και τις διαδικασίες της κάθε εποχής, συμβάλλοντας στη γνώση της παραδοσιακής τέχνης της επιχρύσωσης. Η εργασία περιλαμβάνει συγκρίσεις μεταξύ των διάφορων εγχειριδίων και τεχνικών, εστιάζοντας στην ανάδειξη των διαφορετικών προσεγγίσεων στην επιχρύσωση ανά περιοχή και εποχή. Περιλαμβάνει επίσης, μεταφράσεις αυτών των συνταγών και τη δημιουργία γλωσσαρίου για την καλύτερη κατανόηση των όρων. Αυτή η διαδικασία αποσκοπεί στην πλήρη κατανόηση της τεχνικής της επιχρύσωσης και στην αναγνώριση των πολιτιστικών επιρροών που διαμόρφωσαν τις μεθόδους και τα υλικά. Τέλος, οι εργαστηριακές αναλύσεις για την επαλήθευση των χρησιμοποιούμενων υλικών και μεθόδων συμπληρώνουν αυτή τη συγκριτική μελέτη, προσφέροντας πολύτιμες πληροφορίες για την εξέλιξη των τεχνικών και την εφαρμογή τους στα έργα τέχνης.

Abstract

This thesis examines the techniques and materials used in the gilding of paintings on wooden supports, as documented in historical painting manuals. Its aim is to analyze and compare the different approaches to gilding, achieving an in-depth understanding of this artistic tradition. The work begins with a historical overview of gilding, focusing on the changes in techniques and materials over the centuries. It then analyzes the main gilding techniques, categorized into two primary groups: water and oil gilding. The preparation processes for wooden surfaces and the application of gold leaf are presented, along with the differences in techniques affecting the durability and appearance of the final product. Through the analysis of historical manuals, authentic gilding recipes and techniques are compiled, providing valuable information about the materials and processes of each era, contributing to the knowledge of traditional gilding art. The thesis includes comparisons among various manuals and techniques, highlighting different gilding approaches by region and period. It also features translations of these recipes and the creation of a glossary for better understanding of terms. This process aims for a comprehensive understanding of gilding techniques and recognition of the cultural influences shaping methods and materials. Finally, laboratory analyses to verify the materials and methods used complement this comparative study, offering valuable insights into the evolution of techniques and their application in artworks.