Παρεμβάσεις προαγωγής υγείας σε εφήβους μέσω της προσέγγισης ‘peer to peer’

Γκονέτη, Γεωργία

Health promotion interventions for adolescents with the use of the ‘peer to peer’ approach

Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία

Author

Γκονέτη, Γεωργία

Date

2025-03-04

Advisor

Sakellari, Evanthia

Μεταπτυχιακή εργασία (758.3Kb)

Keywords

peer to peer ; Προαγωγή υγείας ; Εφηβεία ; Εφηβοι ; Παρεμβάσεις ; Adolescence ; Health promotion

Abstract

Η εφηβεία είναι σημαντική περίοδος, στην οποία εγκαθιδρύονται συμπεριφορές, που συνεχίζονται και στην ενηλικίωση. Τα προγράμματα προαγωγής υγείας στους εφήβους ωφελούν στην ανάπτυξη υγιεινών συνηθειών και την καταπολέμηση των κύριων αιτιών νοσηρότητας και θνησιμότητας σε αυτούς. Στις παρεμβάσεις τους χρησιμοποιείται συχνά η προσέγγιση ‘peer to peer’. Η παρούσα μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία έχει ως σκοπό τη συστηματική ανασκόπηση της πρόσφατης βιβλιογραφίας για την παρουσίαση προγραμμάτων προαγωγής υγείας, στα οποία συμμετέχουν έφηβοι ηλικίας 10-19 ετών, και στις παρεμβάσεις τους κάνουν χρήση της προσέγγισης ‘peer to peer’. Στη συστηματική ανασκόπηση ακολουθήθηκαν οι κατευθυντήριες οδηγίες του PRISMA 2020. Οι μελέτες, που συμπεριλήφθηκαν στην ανασκόπηση, ήταν 12. Οι μελέτες με τους ‘peer leaders’ είχαν θετικά αποτελέσματα στις ομάδες παρέμβασής τους, στους τομείς πρόληψης της παχυσαρκίας, αποτροπής της χρήσης καπνού και βελτίωσης της αυτοδιαχείρισης του άσθματος. Συνολικά από τις έξι μελέτες, που στόχευαν στην αύξηση της φυσικής δραστηριότητας των εφήβων, μόνο μία αύξησε την μέτρια προς έντονη φυσική άσκηση των συμμετεχόντων, με τη χρήση του κοινωνικού δικτύου. Οι μελέτες με τους ‘peer educators’ βελτίωσαν τις γνώσεις και απόψεις των μαθητών, που δέχτηκαν την παρέμβαση, σχετικά με την ανάπτυξη ψυχολογικής ανθεκτικότητας, τη χρήση μέσων προφύλαξης από σεξουαλικά ενεργά κορίτσια εφηβικής ηλικίας και την πρόληψη του διαβήτη τύπου ΙΙ. Συνοψίζοντας, φαίνεται ότι η χρήση της προσέγγισης ‘peer to peer’ σε προγράμματα προαγωγής υγείας, που απευθύνονται σε εφήβους, μπορεί να είναι αποτελεσματική τόσο στην τροποποίηση συνηθειών όσο και στην εκπαίδευση των εφήβων σε θέματα πρόληψης και δεξιοτήτων. Είναι αναγκαίο στον σχεδιασμό η παρέμβαση να καθορίζει με ακρίβεια τον ρόλο του συνομηλίκου και να δοθεί ιδιαίτερη σημασία σε προγράμματα για τη βελτίωση της φυσικής τους δραστηριότητας.

Abstract

Adolescence is a crucial period of life, in which behaviors are being adopted and continued in adulthood. Health promotion programs for adolescents benefit the development of healthy habits and the reduction of the main morbidity and mortality causes. In those programs, the ‘peer to peer’ approach is often used. The main purpose of this diploma thesis is the systematic review of the recent literature, for the presentation of the health promotion programs, which refer to adolescents aged 10-19 years old and they use the ‘peer to peer’ approach in their interventions. The systematic review followed the PRISMA 2020. Totally 12 studies were included in the review. The studies with the peer leaders showed positive results in their intervention groups, and they were occupied with the prevention of obesity, the tobacco use control and the improvement of the self-management of asthma. In total, from the six studies aimed at the increase of the physical activity of adolescents, only one elevates the moderate to vigorous physical activity of the participants, with the use of the social network form. The studies with the ‘peer educators’ improved the knowledge, and attitudes of the participants in the intervention groups, about the development of psychological resilience, the contraceptive use from sexually active adolescent girls and the prevention of diabetes type II. In conclusion, it appears that the use of the peer-to-peer approach in health promotion programs targeting adolescents can be effective both in modifying habits and in educating them on prevention and skill development. It is necessary for the intervention design to be very specific with the definition of the role of the peer and to place particular emphasis on programs aimed at improving their physical activity.