Σχεδιασμός συμπεριληπτικών εκπαιδευτικών προγραμμάτων στα μουσεία ένδυσης
Designing inclusive educational programs for costume museums

Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία
Author
Μαλούχου, Μαρία
Τσουκάτου, Δήμητρα
Date
2025-04-11Keywords
Νέες τεχνολογίες ; Συμπερίληψη ; Βιωματικά εκπαιδευτικά προγράμματα ; Ένδυμα/Ενδυμασία ; New technologies ; Inclusion ; Experiential educational programs ; Clothing/ApparelAbstract
Η παρούσα εργασία πραγματεύεται την ύπαρξη συμπεριληπτικών, εκπαιδευτικών προγραμμάτων σε μουσεία ενδυμασίας. Μελετώντας τις σχεδιαστικές ανάγκες για δημιουργία προγραμμάτων στα μουσεία που συντηρούν συλλογές ενδυμάτων στην Ελλάδα. Συνδυαστικά με βιβλιογραφική έρευνα αντίστοιχων εκπαιδευτικών προτάσεων στην Ελλάδα και το εξωτερικό.
Σκοπός της εργασίας είναι η αύξηση του βαθμού συμπερίληψης ατόμων με ειδικές ανάγκες στα δρώμενα των μουσειακών χώρων και βελτίωση της βιωματικής εμπειρίας των επισκεπτών.
Η βιβλιογραφική αυτή ανασκόπηση έχει στόχο τη συλλογή πληροφοριών από τα μουσεία που διαχειρίζονται συλλογές ενδυμάτων με δυο βασικές κατευθύνσεις, τα εκπαιδευτικά προγράμματα που είναι ήδη διαθέσιμα στους χώρους των μουσείων και την προσβασιμότητα στο μουσειακό χώρο ατόμων με ειδικές ανάγκες. Μελέτη και ανάλυση των παραπάνω δεδομένων για την αξιολόγηση της υφιστάμενης εκπαιδευτικής κατάστασης και για το βαθμό συμπερίληψης ατόμων με αναπηρία. Σε συνδυασμό με βιβλιογραφική έρευνα στις τάσεις των εκπαιδευτικών προγραμμάτων για τη συμπερίληψη στο εξωτερικό θα συνδυαστούν για να σχεδιαστούν εκπαιδευτικά προγράμματα με χρήση νέων τεχνολογιών και βιωματικών δραστηριοτήτων.
Τα αποτελέσματα της βιβλιογραφικής έρευνας δείχνουν ότι τα εκπαιδευτικά προγράμματα που είναι ήδη διαθέσιμα έχουν σε μεγάλο βαθμό παραδοσιακή δομή, με προσπάθεια αξιοποίησης νέων τεχνολογιών και διαδραστικών μεθόδων. Επιπλέον, η προσβασιμότητα των ατόμων με αναπηρία εξακολουθεί να είναι περιορισμένη τόσο σε φυσικό επίπεδο όσο και στο περιεχόμενο των προγραμμάτων εκτός αν είναι σχεδιασμένα με το συγκεκριμένο σκοπό.
Από τη συγκριτική ανάλυση με αντίστοιχες πρακτικές του εξωτερικού, προκύπτει ότι η ενσωμάτωση ψηφιακών τεχνολογιών, όπως η εικονική και επαυξημένη πραγματικότητα, καθώς και η ανάπτυξη διαδραστικών εργαστηρίων, μπορούν να ενισχύσουν τη συμπερίληψη και τη συμμετοχή όλων των επισκεπτών. Η εφαρμογή πολυαισθητηριακών δραστηριοτήτων και η παροχή εξατομικευμένων εμπειριών μπορούν να καταστήσουν τα μουσεία ενδυμασίας πιο προσβάσιμα και ελκυστικά για ευρύτερες ομάδες κοινού.
Συμπερασματικά, για να επιτευχθεί η ουσιαστική συμπερίληψη στα μουσεία ενδυμασίας, απαιτείται μια ολοκληρωμένη προσέγγιση που να περιλαμβάνει την αναθεώρηση των υφιστάμενων προγραμμάτων, την αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών και την ανάπτυξη πολιτικών που διασφαλίζουν την ισότιμη πρόσβαση όλων των ατόμων. Μέσω της εφαρμογής καινοτόμων εκπαιδευτικών προγραμμάτων, τα μουσεία μπορούν να μετατραπούν σε πιο συμπεριληπτικούς και δυναμικούς χώρους μάθησης και πολιτιστικής εμπειρίας.
Abstract
This study examines the existence of inclusive educational programs in costume museums. By studying the design needs for creating programs in museums that maintain costume collections in Greece, it combines bibliographic research on similar educational proposals in Greece and abroad.
The purpose of this study is to increase the degree of inclusion of individuals with special needs in museum activities and to improve the visitors' experiential engagement. This bibliographic review aims to collect information from museums managing costume collections with two main directions: the educational programs already available in mu-seums and the accessibility of individuals with special needs to museum spaces. The study and analysis of these data aim to evaluate the existing educational conditions and the level of inclusion of people with disabilities. In combination with bibliographic research on trends in inclusive educational programs abroad, proposals were formulated for designing educational programs using new technologies and experiential activities.
The research findings indicate that, although there are some inclusion initiatives in costume museums in Greece, they are often fragmented and do not follow a unified strategy. The educational programs currently available largely follow a traditional structure, with a noticeable effort to use new technologies and interactive methods. Additionally, the accessibility of people with disabilities remains restricted, both physically and in the content of the programs unless they are specifically designed for that purpose.
Comparative analysis with corresponding practices abroad suggests that integrating digital technologies, such as virtual and augmented reality, as well as developing interactive workshops, can enhance inclusion and participation for all visitors. The implementation of multi-sensory activities and the provision of personalized experiences can make costume museums more accessible and appealing to a broader audience.
In conclusion, achieving substantial inclusion in costume museums requires a comprehensive approach that includes revising existing programs, utilizing new technologies, and developing policies that ensure equal access for all individuals. Through the implementation of innovative educational programs, museums can become more inclusive and dynamic spaces for learning and cultural experience.
Number of pages
103Faculty
Σχολή Επιστημών Υγείας & ΠρόνοιαςΣχολή Διοικητικών, Οικονομικών & Κοινωνικών Επιστημών
Academic Department
Τμήμα Βιοϊατρικών ΕπιστημώνΤμήμα Αγωγής και Φροντίδας στην Πρώιμη Παιδική Ηλικία