Διερεύνηση του ρόλου των κοινωνικο-γνωστικών μοντέλων στην προώθηση προληπτικών συμπεριφορών COVID-19 μεταξύ των ληπτών μοσχευμάτων του κερατοειδούς: Βιβλιογραφική Ανασκόπηση
Exploring the role of social cognition models in promoting preventive behaviours for COVID-19 among cornea transplant recipients: Α literature review
Μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία
Συγγραφέας
Δροσοπούλου, Αμαλία
Ημερομηνία
2025-04-28Επιβλέπων
Koulierakis, GeorgeΛέξεις-κλειδιά
COVID-19 ; Κοινωνικά γνωστικά μοντέλα ; Μεταμόσχευση κερατοειδούς ; Δημόσια υγεία ; Προσκόλληση στον εμβολιασμό ; Social cognitive models ; Preventive behaviors ; Vaccination adherence ; Public Health ; Προληπτικές συμπεριφορέςΠερίληψη
Η παρούσα διπλωματική εργασία διερευνά την εφαρμογή των κοινωνικο- γνωστικών μοντέλων - συγκεκριμένα του Μοντέλου Πεποιθήσεων για την Υγεία (Health BeliefModel - HBM), της Θεωρίας Προγραμματισμένης Συμπεριφοράς (Theory of PlannedBehavior - TPB) και της Κοινωνικής-Γνωστικής Θεωρίας (Social CognitiveTheory - SCT) - για την προώθηση προληπτικών συμπεριφορών κατά της COVID-19 σε ευάλωτους πληθυσμούς, όπως οι λήπτες μοσχευμάτων κερατοειδούς.
Η παρούσα διπλωματική εργασία βασίζεται σε ανασκοπική μελέτη τύπου scopingreview, και τις κατευθυντήριες οδηγίες του PRISMA-ScR. Για τη συλλογή των δεδομένων, πραγματοποιήθηκε αναζήτηση σε ηλεκτρονικές βάσεις δεδομένων, συμπεριλαμβανομένων των PubMed, Scopus, Web of Science και GoogleScholar. Από την αρχική αναζήτηση, εντοπίστηκαν περίπου 250 μελέτες, εκ των οποίων, μετά από διαδικασία επιλογής βάσει κριτηρίων ένταξης και αποκλεισμού, διατηρήθηκαν 15 άρθρα για τελική ανάλυση.
Τα βασικά ευρήματα αποκαλύπτουν ότι στοιχεία όπως η αντιλαμβανόμενη σοβαρότητα, οι προθέσεις συμπεριφοράς, η αυτοαποτελεσματικότητα και οι περιβαλλοντικοί παράγοντες επηρεάζουν σημαντικά συμπεριφορές όπως ο εμβολιασμός, η χρήση μάσκας και η κοινωνική αποστασιοποίηση. Παρά την αποτελεσματικότητα αυτών των θεωρητικών μοντέλων, εντοπίστηκαν κενά στην υπάρχουσα βιβλιογραφία, όπως η έλλειψη διαχρονικών μελετών, η ανεπαρκής εστίαση σε λήπτες μοσχευμάτων κερατοειδούς και η περιορισμένη διερεύνηση των πολιτισμικών παραγόντων στη διαμόρφωση προληπτικών συμπεριφορών.
Οι επιπτώσεις για τη δημόσια υγεία είναι σημαντικές, καθώς τα ευρήματα υπογραμμίζουν την ανάγκη για προσαρμοσμένες παρεμβάσεις που αξιοποιούν τα κοινωνικο-γνωστικά μοντέλα, αντιμετωπίζουν συστημικά εμπόδια και ενσωματώνουν ψηφιακά εργαλεία υγείας για τη βελτίωση της προσήλωσης στα προληπτικά μέτρα. Η συγκεκριμένη ανασκόπηση αναδεικνύει τον κρίσιμο ρόλο των θεωρητικά καθοδηγούμενων παρεμβάσεων στην ενίσχυση της συμμόρφωσης με τα προληπτικά μέτρα και στη βελτίωση των εκβάσεων υγείας σε περιόδους πανδημιών και μελλοντικών υγειονομικών κρίσεων.
Περίληψη
This thesis explores the application of socio-cognitive models - namely the Health Belief Model (HBM), Theory of Planned Behavior (TPB) and Social Cognitive Theory (SCT) - to promote preventive behaviors against COVID-19 in vulnerable populations, such as corneal transplant recipients.
This thesis is based on a scoping review-type study, and the PRISMA-ScR guidelines. For data collection, electronic databases including PubMed, Scopus, Web of Science and Google Scholar were searched. From the initial search, approximately 250 studies were identified, of which, after a selection process based on inclusion and exclusion criteria, 15 articles were retained for final analysis.
Key findings reveal that items such as perceived severity, behavioural intentions, self-efficacy and environmental factors significantly influence behaviours such as vaccination, mask use and social distancing. Despite the effectiveness of these theoretical models, gaps in the existing literature were identified, such as a lack of longitudinal studies, insufficient focus on corneal transplant recipients, and limited exploration of cultural factors in shaping preventive behaviors.
The implications for public health are significant, as the findings highlight the need for tailored interventions that leverage socio-diagnostic models, address systemic barriers, and incorporate digital health tools to improve adherence to preventive measures. This review highlights the critical role of theory-driven interventions in strengthening adherence to preventive measures and improving health outcomes in times of pandemics and future health crises.
Αριθμός σελίδων
27Σχολή
Σχολή Δημόσιας ΥγείαςΑκαδημαϊκό Τμήμα
Τμήμα Πολιτικών Δημόσιας ΥγείαςΤίτλος Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών
Ηγεσία, Καινοτομία & Πολιτικές Αξίας στην ΥγείαΓλώσσα
Ελληνικά
Εκτός από όπου επισημαίνεται κάτι διαφορετικό, το τεκμήριο διανέμεται με την ακόλουθη άδεια:
Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές
Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές