Η πολιτική οικονομία της Κοινής Αλιευτικής Πολιτικής στην Ελλάδα

Abstract

Στην παρούσα εργασία έγινε συλλογή δεδομένων για τις θέσεις των βασικών παικτών αρνησικυρίας στην Ελληνική αλιευτική πολιτική. Συγκεκριμένα συλλέχθηκαν δεδομένα από τις ομιλίες των βουλευτών στις κοινοβουλευτικές επιτροπές, αποτελέσματα από τις ψηφοφορίες στην ολομέλεια, από τη δικαιοσύνη, τις ομάδες συμφερόντων, την ΕΛΣΤΑΤ και οικονομικά στοιχεία από διάφορους διοικητικούς φορείς της Ελληνικής δημόσιας διοίκησης. Τα παραπάνω στοιχεία αναλύθηκαν και συζητήθηκαν υπό το θεωρητικό πρίσμα του νεοθεσμισμού προκειμένου να διερευνηθεί κατά πόσο οι μεταρρυθμίσεις που προτείνει η κοινή αλιευτική πολιτική αξιοποιούνται από την πλευρά της Ελλάδας προς την κατεύθυνση της παραγωγής μεταρρυθμιστικής πολιτικής και των διαρθρωτικών προσαρμογών. Την τελευταία δεκαετία έχουν θεσπιστεί πολλές μεταρρυθμίσεις που σχετίζονται άμεσα με την αλιευτική πολιτική και την υδατοκαλλιέργεια. Οι μεταρρυθμίσεις αυτές καθυστέρησαν λόγω διαφόρων πολιτικών διεργασιών (μη σαφή μεταρρύθμιση, συστηματικά αρνητική αντιπολίτευση και άλλοι λόγοι). Άλλες ήταν σαφείς διήρκησαν στο χρόνο και άλλες τροποποιήθηκαν με νέες μεταρρυθμίσεις. Είναι πιθανόν να μπορούσαν να υλοποιηθούν περισσότερες μεταρρυθμίσεις τις χρονικές στιγμές που απρόβλεπτα γεγονότα δημιούργησαν παράθυρα ευκαιρίας αλλά αυτές δε φαίνεται να συνέβησαν. Τα δικαστήρια διόρθωσαν τις αποκλίσεις της διοίκησης και ο ρόλος τους φάνηκε αυξημένος ορισμένες χρονικές περιόδους. Οι ομάδες πίεσης στην Ελληνική αλιεία δεν φάνηκε να υποστηρίζουν επαρκώς το ρόλο τους. Η παρουσία τους είχε κυρίως ενημερωτικό χαρακτήρα και εμφανίστηκαν διαιρεμένες κατά την παρουσία τους στις κοινοβουλευτικές επιτροπές. Τα θεωρητικά αναλυτικά πλαίσια των παικτών αρνησικυρίας του Τσεμπελή και των τριών ρευμάτων του Kingdon βοήθησαν στην ερμηνεία των πολιτικών διεργασιών που συνέβησαν την τελευταία δεκαετία στην Ελλάδα. Όταν αυξήθηκε ο αριθμός των παικτών αρνησικυρίας ή όταν μειώθηκε η εσωτερική συνοχή τους παρατηρήθηκε διατήρηση του status quo και οι μεταρρυθμίσεις δεν προχώρησαν. Η πολιτική αντιπαράθεση δε φαίνεται να βοήθησε στην αντιμετώπιση των προβλημάτων της αλιείας. Μόλις τα τελευταία έτη και σε πολύ μικρό βαθμό προωθήθηκαν εναλλακτικές όπως είναι ο αλιευτικός τουρισμός ώστε να ενισχυθεί το εισόδημα των αλιέων χωρίς αυτοί να διαλύσουν τα σκάφη τους. Οι Ελληνικές κυβερνήσεις δεν είχαν πάντα διαθέσιμες εναλλακτικές λύσεις σε γνωστά προβλήματα της αλιείας ενώ νέα προβλήματα προέκυψαν στην πορεία κατά το στάδιο υλοποίησης και αναγκάστηκαν να υιοθετήσουν εναλλακτικές λύσεις για να τα αντιμετωπίσουν. Νέα προβλήματα που προέκυψαν από ξαφνικά συμβάντα (εισροές μεταναστών, περιβαλλοντικές καταστροφές, παύση εργασιών λόγω πανδημίας) έγιναν πιεστικά για τη κυβέρνηση οπότε είναι πιθανόν να συμπεριλήφθηκαν στην ατζέντα χωρίς να είχαν προβλεφθεί. Οι λύσεις που προτάθηκαν από τους ειδικούς, επιλέχθηκαν σε ορισμένες περιπτώσεις από την κυβέρνηση και εντάχθηκαν στην ατζέντα και σε άλλες περιπτώσεις υλοποιήθηκαν από την κυβέρνηση.