Ο ρόλος της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στην αρτηριακή υπέρταση σε εφήβους: Συστηματική ανασκόπηση

Abstract

Εισαγωγή: Η αρτηριακή υπέρταση αποτελεί έναν σημαντικό παράγοντα κινδύνου για θανατηφόρα και μη καρδιαγγειακά νοσήματα, τα οποία σχετίζονται με αυξημένη νοσηρότητα και θνησιμότητα σε παγκόσμιο επίπεδο, σε όλες τις ηλικιακές ομάδες καθώς και σε εφήβους. Τις τελευταίες δεκαετίες, επιδημιολογικές έρευνες έχουν δείξει ότι η αρτηριακή πίεση και η συχνότητα εμφάνισης υπέρτασης σε εφήβους παρουσιάζουν αυξητική τάση, η οποία αποδίδεται στην έλλειψη άσκησης, στην εφηβική παχυσαρκία, καθώς και σε μακροχρόνια ή βραχυχρόνια έκθεση σε ατμοσφαιρικούς ρύπους. Οι ερευνητές, μεταξύ των άλλων παραγόντων κινδύνου για την εμφάνιση καρδιαγγειακών νοσημάτων σε εφήβους, εστιάζουν την προσοχή τους, στο μηχανισμό με τον οποίο η ατμοσφαιρική ρύπανση επιδρά στο ενδοθήλιο των αγγείων, προκαλώντας οξεία φλεγμονή, αλλοιωμένη αιμόσταση και αύξηση των επιπέδων αρτηριακής πίεσης, η οποία εξελίσσεται σε υπέρταση στην ενήλικη ζωή. Σκοπός: Είναι η διερεύνηση της σχέσης ατμοσφαιρικής ρύπανσης και αρτηριακής υπέρτασης σε εφήβους, όπως αυτή προκύπτει μέσα από επιδημιολογικές και πειραματικές μελέτες. Μεθοδολογία: Για την παρούσα μελέτη πραγματοποιήθηκε συστηματική ανασκόπηση της πρόσφατης αρθρογραφίας, ακολουθούμενη από τη λίστα ελέγχου PRISMA. Οι μελέτες επιλέχθηκαν από 3 διαφορετικές επιστημονικές βάσεις δεδομένων, όπως: Science Direct, Scopus, Medline/PubMed, αναζητώντας επιλεγμένες λέξεις κλειδιά όπως: αρτηριακή υπέρταση, ατμοσφαιρική ρύπανση, καρδιαγγειακές παθήσεις, έφηβοι. Όλες οι λέξεις κλειδιά συνδυάστηκαν με τους λογικούς τελεστές (boolean operators) AND, OR, NOT, με τις ακόλουθες λέξεις: ατμοσφαιρικά σωματίδια, παράγοντες κινδύνου, όζον, διοξείδιο του αζώτου, διοξείδιο του θείου, αναπνευστικό σύστημα, αρτηριακή πίεση αίματος. Η αναζήτηση πραγματοποιήθηκε χωρίς χρονικό περιορισμό καθώς είναι μικρός ο αριθμός των μελετών που ερευνούν το ρόλο της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στην αρτηριακή υπέρταση των εφήβων και εμφάνιση καρδιαγγειακών νοσημάτων στην ενήλικη ζωή. Αποτελέσματα: Από την παρούσα βιβλιογραφική ανασκόπηση προκύπτει ότι υπάρχουν ενδείξεις που υποστηρίζουν τη θετική συσχέτιση μεταξύ βραχυπρόθεσμης ή μακροπρόθεσμης έκθεσης σε ορισμένους ατμοσφαιρικούς ρύπους του περιβάλλοντος και στην επίδρασή τους στην αρτηριακή υπέρταση των εφήβων. Συμπεράσματα: Από τα ευρήματα της συστηματικής ανασκόπησης καταδεικνύεται η αναγκαιότητα για τη λήψη προληπτικών μέτρων και τη μείωση των ατμοσφαιρικών ρύπων σε παγκόσμιο επίπεδο, έτσι ώστε να διασφαλιστεί η υγεία των εφήβων, ως μελλοντικοί ενήλικες. Λέξεις-κλειδιά: αρτηριακή υπέρταση, ατμοσφαιρική ρύπανση, καρδιαγγειακά νοσήματα, έφηβοι