Η επίδραση της ετερόπλευρης άσκησης στη δυσκίνητη ωμοπλάτη αθλητών με δραστηριότητες πάνω από το ύψος του ώμου

Abstract

Εισαγωγή: Οι αθλητές πετοσφαίρισης εμφανίζουν τα υψηλότερα ποσοστά Δυσκίνητης Ωμοπλάτης (30%) διότι το μεγαλύτερο μέρος των δραστηριοτήτων τους πραγματοποιείται πάνω από το ύψος του ώμου. Οι λειτουργικές απαιτήσεις της πετοσφαίρισης κατά τις ριπτικές δραστηριότητες είναι ιδιαίτερα υψηλού επιπέδου, ως προς την κινητική επιστράτευση της συνεργασίας της ωμοπλάτης με την κινητική αλυσίδα ολοκλήρου του σώματος. Οι ασκήσεις επιστράτευσης της κινητικής αλυσίδας (Kinetic Chain Approach-KCA) που εμπλέκουν τα κάτω και άνω άκρα έχουν παρουσιάσει μεγάλο ερευνητικό ενδιαφέρον, καθώς υποστηρίζεται πως βελτιώνουν τον κινητικό έλεγχο και την κινηματική της ωμοπλάτης, βελτιώνοντας την συμμετρία της και ενισχύοντας την απόδοση των αθλητών σε ριπτικές δραστηριότητες. Επίσης, η Ετερόπλευρη Άσκηση (ΕΑ) με την συνδυαστική χρήση του mirror therapy ως συμπληρωματικού μοντέλου παρέμβασης, μπορεί να ενισχύσει τα αποτελέσματα των ασκήσεων επιστράτευσης της κινητικής αλυσίδας. Ο στόχος της συγκεκριμένης μελέτης ήταν να εξεταστεί η επίδραση της ετερόπλευρης άσκησης με την συνδυαστική χρήση καθρέπτη (Mirror Cross Education-MCE) ανάμεσα σε τρεις ομάδες (δύο πειραματικές και μια ελέγχου) επαγγελματιών πετοσφαίρισης με Δυσκίνητη Ωμοπλάτη (ΔΩ), α) στην συμμετρία των ωμοπλατών, β) στην δυναμική ισορροπία του άνω και κάτω κορμού μέσω λειτουργικών δοκιμασιών ισορροπίας και γ) στην ριπτική απόδοση. Μέθοδος: Τριάντα εννέα (39) ασυμπτωματικοί επαγγελματίες αθλητές πετοσφαίρισης ηλικίας 18-30 ετών (21,94±3,6) διαχωρίστηκαν τυχαία σε 3 ομάδες 13 αθλητών, 2 πειραματικές και 1 ελέγχου. Οι αθλητές βρίσκονταν σε αγωνιστική περίοδο και ακολουθούσαν όλοι το ίδιο προπονητικό πρόγραμμα. Η πρώτη πειραματική ομάδα, η Mirror-Cross-Education (MCE), ακολουθήσε ένα πρόγραμμα άσκησης με επιστράτευση της κινητικής αλυσίδας (άνω-κάτω κορμού) και συνδυαστικά ΕΑ με την χρήση καθρεφτών, στην οποία οι καθρέφτες επέτρεπαν στους αθλητές να λαμβάνουν οπτική ανατροφοδότηση από την αντίθετη μη-δυσκίνητη ωμοπλάτη κατά την εκτέλεση των ασκήσεων. Η δεύτερη πειραματική ομάδα, η Kinetic-Chain-Approach (KCA), ακολουθήσε το πρόγραμμα επιστράτευσης της κινητικής αλυσίδας χωρίς την συνδυαστική χρήση καθρεφτών, ενώ η τρίτη ομάδα ορίστηκε ως η ομάδα ελέγχου. Οι αθλητές στην ομάδα ελέγχου συνέχισαν κανονικά τις προπονητικές τους δραστηριότητες χωρίς κάποια επιπλέον παρέμβαση. Οι αθλητές αξιολογήθηκαν σε δύο φάσεις, πριν και μετά το πέρας των 6 εβδομάδων, όπου και διήρκησαν οι πειραματικές παρεμβάσεις. Συγκεκριμένα αξιολογήθηκαν, οι ασσυμετρίες των ωμοπλατών σε cm με τη χρήση ειδικού εργαλείου (calliper) και η ισορροπία του άνω και κάτω κορμού με το Υ-Balance και το Upper-Quarter Y-Balance. Πριν και μετά την έναρξη των ασκήσεων παρέμβασης, μετρήθηκε η ριπτική ακρίβεια, η ταχύτητα και η δύναμη ρίψης με συνδυαστική μέτρηση των δυνάμεων αντίδρασης (Ground Reaction Force-GRF) κατά την ριπτική δοκιμασία του πίσω κάτω άκρου (drive leg) για την αξιολόγηση της απόδοσης της κινητικής αλυσίδας. Η στατιστική ανάλυση πραγματοποιήθηκε με την χρήση του Two-way Mixed ANOVA ως προς τον χρόνο (σύγκριση πριν και μετά την παρέμβαση), μεταξύ των 3 ομάδων (KCA, MCE, ομάδα ελέγχου) και των αλληλεπιδράσεων τους (χρόνος Χ ομάδα) για κάθε εξαρτημένη μεταβλητή. Το επίπεδο στατιστικής σημαντικότητας ορίστηκε στο 5% (p = 0.05). Αποτελέσματα: Τα αποτελέσματα εμφάνισαν στατιστικά σημαντικές διαφορές, βελτιώνοντάς τη συμμετρία των ωμοπλατών μετά την παρέμβαση (KCA και MCE) και στις δύο πειραματικές ομάδες (p=0.001). Τα αποτελέσματα των Y-Balance και Upper Quarter Y-Balance έδειξαν στατιστικά σημαντική βελτίωση και στις δύο πειραματικές ομάδες μετά τις 6 εβδομάδες παρέμβασης (p<0.05), ενώ στην ομάδα ελέγχου δεν υπήρξε στατιστικά σημαντική βελτίωση (p>0.05). Μετά τις 6 εβδομάδες παρέμβασης, οι ομάδες MCE και KCA εμφάνισαν στατιστικά σημαντική βελτίωση στην ριπτική ακρίβεια (p<0.01) και την ριπτική ταχύτητα (p<0.01) σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου (p>0.05). Η ριπτική δύναμη αυξήθηκε στατιστικά σημαντικά στην ομάδα MCE (p=0.01) μετά τις 6 εβδομάδες παρέμβασης, όπου συγκριτικά με τις ομάδες KCA και την ομάδα ελέγχου παρέμειναν χωρίς στατιστικά σημαντική αύξηση (p>0.05). Οι GRF παρέμειναν χωρίς στατιστικά σημαντική αύξηση (p>0.05) πριν και μετά την παρέμβαση σε όλες τις ομάδες. Συμπεράσματα: Συνεπώς, η συγκεκριμένη μελέτη έδειξε στατιστικά σημαντικά αποτελέσματα στην ενίσχυση της λειτουργίας της κινητικής αλυσίδας(άνω-κάτω κορμού) από την παρέμβαση με MCE και KCA, βελτιώνοντας την ριπτική απόδοση, την συμμετρία των ωμοπλατών και την λειτουργική ισορροπία των αθλητών πετοσφαίρισης. Μελλοντικές μελέτες προτείνεται να εξετάσουν την επίδραση του MCE στον κίνδυνο τραυματισμού με προοπτικές μελέτες παρακολούθησης σε αθλητές με δραστηριότητες πάνω από το ύψος του ώμου.