«Ιεροσολυμίτικο» από τη Βυζαντινή συλλογή του Μουσείου Μπενάκη. Συντήρηση και προετοιμασία του έργου για την επετειακή έκθεση «ΜΙΚΡΑ ΑΣΙΑ: Λάμψη - Καταστροφή - Ξεριζωμός - Δημιουργία»

Abstract

Η παρούσα πτυχιακή εργασία αφορά την συντήρηση του ζωγραφικού έργου σε ύφασμα με θέμα «Ιεροσολυμίτικο» από τη Βυζαντινή συλλογή του Μουσείου Μπενάκη. Συντήρηση και προετοιμασία του έργου για την επετειακή έκθεση «ΜΙΚΡΑ ΑΣΙΑ: Λάμψη - Καταστροφή - Ξεριζωμός - Δημιουργία». Τα Ιεροσολυμίτικα είναι θρησκευτικής αξίας έργα σε ύφασμα με αναμνηστικό χαρακτήρα από προσκύνημα στα Ιεροσόλυμα, η παραγωγή αυτών ανθίζει το 18ο αιώνα και εξασθενεί έως τον 20ο αιώνα, γεγονός που τα καθιστά δυσεύρετα. Η τεχνολογία κατασκευής των έργων αυτών και η μέθοδος αποθήκευσής τους οφείλονται συνδυαστικά για την εκτενή παθολογία που παρουσιάζουν. Για τις ανάγκες της συντήρησης του έργου μελετήθηκαν και τεκμηριώθηκαν η παθολογία και η τεχνολογία του έργου με την φωτογραφική αποτύπωση στο Vis- UV. Η IR φωτογράφιση επέτρεψε την παραλαβή πληροφοριών σχετικά με την εσωτερική δομή του ζωγραφικού στρώματος. Η παρατήρηση των δειγμάτων στο οπτικό πολωτικό μικροσκόπιο επέτρεψε την αναγνώριση του υλικού του καμβά ως βαμβακερό, ενώ η HPLC ανάλυση επέτρεψε την αναγνώριση του συνδετικού υλικού του ζωγραφικού στρώματος και της προετοιμασίας ως κρόκο αυγού σε ανάμειξη με ζωική κόλλα. Η SEM-EDS ανάλυση επέτρεψε την αναγνώριση της χημικής σύστασης των χρωστικών, με την οποία αναγνωρίστηκαν οι χρωστικές όπως μαύρο των οστών, κίτρινο του ψευδαργύρου, κίτρινο του χρώμιο-βαρίου, κίτρινη σανδαράχη, κίτρινο του χρωμίου, ψημένη όμπρα, κόκκινο του μολύβδου ή μίνιο, emerald green, ουλτραμαρίν, λευκό του μολύβδου και λευκό του ψευδαργύρου. Η FTIR ανάλυση έδωσε πληροφορίες σχετικά με το βερνίκι σανδαράχης που χρησιμοποιήθηκε. Η συντήρηση του έργου περιλάμβανε την στερέωση ζωγραφικού στρώματος, καθαρισμό, επιπεδοποίηση του υφασμάτινου φορέα, φοδράρισμα και αισθητική αποκατάσταση με στόχο τη σταθεροποίηση και ανάδειξη του έργου για την επετειακή έκθεση του Μουσείου Μπενάκη.