Διαπολιτισμική προσαρμογή, αξιοπιστία και εγκυρότητα της Ελληνικής έκδοσης του ερωτηματολογίου Fremantle Shoulder Awareness Questionnaire (FreSHAQ-GR) σε ασθενείς με επώδυνο ώμο

Abstract

Εισαγωγή: Ο πόνος στην περιοχή του ώμου αποτελεί μια από τις συχνότερες μυοσκελετικές παθολογίες. Τα υψηλά ποσοστά συσχέτισης του πόνου στον ώμο με την διαταραχή της ιδιοδεκτικότητας και της σωματικής αυτο-επίγνωσης/αυτο-αντίληψης οδήγησαν στην ανάγκη της στάθμισης του Fremantle Shoulder Awareness Questionnaire (FreSHAQ) στην ελληνική γλώσσα. Το FreSHAQ αποτελεί ένα πρόσφατα κατασκευασμένο εργαλείο αξιολόγησης της σωματικής αυτο-επίγνωσης σε ασθενείς με πόνο στον ώμο. Σκοπός: Η διαπολιτισμική προσαρμογή του ερωτηματολογίου FreSHAQ στα ελληνικά δεδομένα, ο έλεγχος εγκυρότητάς του μέσω παραγοντικής ανάλυσης και συσχέτισης αυτού με ερωτηματολόγια που αξιολογούν πολύπλευρα ασθενείς με πόνο στην περιοχή του ώμου και ο έλεγχος αξιοπιστίας του σε επαναλαμβανόμενη χορήγησή του, χωρίς να παρεμβληθεί κάποια θεραπευτική παρέμβαση στο ενδιάμεσο χρονικό διάστημα. Μέθοδος: Ακολουθήθηκε η διαδικασία διαπολιτισμικής προσαρμογής για την δημιουργία της ελληνικής έκδοσης του ερωτηματολογίου FreSHAQ-GR. Για τον περαιτέρω έλεγχο εγκυρότητας και αξιοπιστίας του συμμετείχε δείγμα ασθενών με πόνο διάρκειας μεγαλύτερης των 3 μηνών (χρόνια φάση) και κατανοούσαν και μιλούσαν Ελληνικά. Η συλλογή του δείγματος πραγματοποιήθηκε από ιδιωτικά φυσικοθεραπευτήρια. Έπειτα από ενημέρωση και συναίνεση για συμμετοχή τους στην παρούσα έρευνα, χορηγήθηκε το FreSHAQ-GR μαζί με τις ελληνικές εκδοχές των ερωτηματολογίων αξιολόγησης πόνου/ανικανότητας SPADI, ανικανότητας QuickDASH, την κλίμακα καταστροφολογίας PCS και την κλίμακα έντασης πόνου/εβδομάδα VAS μαζί με ερωτηματολόγιο δημογραφικών στοιχείων. Ένα μέρος του συνολικού δείγματος συμπλήρωσε το ερωτηματολόγιο ξανά μια εβδομάδα μετά με σκοπό την αξιολόγηση της αξιοπιστίας του ερωτηματολογίου. Η εσωτερική συνοχή αξιολογήθηκε με την κλίμακα Chronbach’s a. Η στατιστική ανάλυση των δεδομένων έγινε με το IBM, SPSS Statistics, v.28. Αποτελέσματα: Στην μελέτη συμμετείχαν 80 ασθενείς με πόνο στον ώμο (43 γυναίκες), ηλικίας 20-80 ετών. Το ερωτηματολόγιο FreSHAQ-GR από την παραγοντική ανάλυση φάνηκε να αποτελείται από δύο παράγοντες σχετικούς με τις έννοιες της αυτό-αντίληψης του ώμου. Επιπλέον, παρουσίασε στατιστικά σημαντικές συσχετίσεις (δείκτης Pearson’s) με την ηλικία των συμμετεχόντων (r=-0,26, p=0,02), [vii] την κλίμακα αξιολόγησης της ανικανότητας SPADI (r=0,47-0,51, p<0,001), καθώς και με τις Κλίμακα Ανικανότητας QuickDASH (r=0,41, p<0,001), την PCS (r=0,56, p<0,001) και την VAS (r=0,52, p<0,01). Η εσωτερική συνοχή (δείκτης Chronbach’s a) του ερωτηματολογίου ήταν a=0,82 για το σύνολο των ερωτήσεων, a=0,86 για τις 7 ερωτήσεις του παράγοντα 1 (μεγαλύτερος της τιμής 0,70) και a=0,59 για τις 2 ερωτήσεις του παράγοντα 2, συνεπώς ήταν πολύ καλή για το σύνολο του ερωτηματολογίου και για τις ερωτήσεις του παράγοντα 1. Η αξιοπιστία επαναληπτικών μετρήσεων ήταν εξαιρετική με βάση τον δείκτη σχετικής αξιοπιστίας ICC2,1=0,97 και οι δείκτες SEM=1,47 και SDD=4,09 σημείωσαν πολύ καλή απόλυτη αξιοπιστία. Συμπεράσματα: Διαπιστώθηκε ότι η Ελληνική έκδοση του FreSHAQ είναι έγκυρη και αξιόπιστη και μπορεί να χορηγηθεί σε Ελληνικό πληθυσμό.