Αλφαβητισμός στην υγεία και κατάσταση υγείας παιδιών κι εφήβων

Abstract

Εισαγωγή: Ο αλφαβητισμός στον τομέα της υγείας είναι ένα σημαντικό ζήτημα που πρέπει να εξεταστεί κατά την παροχή υγειονομικής περίθαλψης. Άρρηκτα συνδεδεμένες έννοιες αποτελούν ο αλφαβητισμός των γονέων και η ικανότητά τους να χρησιμοποιούν πληροφορίες για την υγεία για να λαμβάνουν αποφάσεις υγείας για το παιδί τους. Σκοπός: Κύριος σκοπός της έρευνας είναι τόσο να αποτυπώσει τις γνώσεις που έχουν οι γονείς σε θέματα υγείας, αλλά και την ευκολία πρόσβασης σε διάφορα μέσα για την αντιμετώπιση τους, όσο και να αναδείξει την κατάσταση υγείας των παιδιών κι εφήβων σήμερα με τελικό στόχο τη βελτίωση παροχής υπηρεσιών υγείας αλλά και την προάσπιση υγιεινού τρόπου ζωης στα παιδιά και τους έφηβους. Υλικό και Μέθοδος: 200 ενήλικες γονείς μέσω τυχαίας επιλογής που προσέρχονταν στα ΤΕΠ-ΤΕΙ (Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών και Τμήμα Εξωτερικών Ιατρείων) του Γενικού Νοσοκομείου ‘’Παίδων Παναγιώτη και Αγλαΐα Κυριακού’’ κλήθηκαν ύστερα από τη συγκατάθεση τους, να συμπληρώσουν ένα έντυπο ερωτηματολόγιο με ερωτήσεις που αφορούσαν τα δημογραφικά τους στοιχεία καθώς και στοιχεία που περιέγραφαν το επίπεδο δυσκολίας στην ενημέρωση σχετικά με την υγειονομική περίθαλψη, την πρόληψη ασθενειών και την προαγωγή υγείας βασισμένο στο πρότυπο εργαλείο μέτρησης HLS-EU (European health literacy survey) καθώς και για την κατάσταση υγείας των παιδιών τους που περιελάβανε την εξέλιξη του επιπέδου υγείας τους κατά τη διάρκεια ενός έτους, τον ύπνο, την συναισθηματική τους κατάσταση, την επιρροή της συμπεριφοράς του παιδιού στην καθημερινή του ζωή, καθώς και στην καθημερινότητα των γονιών τους. Τα αποτελέσματα των ερωτηματολογίων κωδικοποιήθηκαν και καταγράφηκαν. Με τη κατάλληλη στατιστική επεξεργασία συσχετίσθηκαν με δημογραφικά στοιχεία των συμμετεχόντων και με συσχετίσεις μεταξύ των υπό έρευνα πεδίων. Αποτελέσματα: Δημογραφικά στοιχεία όπως το φύλο, το επίπεδο μόρφωσης και η ηλικία αποτέλεσαν καθοριστικό ρόλο στη συσχέτιση με το επίπεδο αλφαβητισμού υγείας των γονέων καθώς και τα χαρακτηριστικά του παιδιού όπως φύλο, η ηλικία και τα σωματομετρικά χαρακτηριστικά του παιδιού είχαν σημαντική συσχέτιση με την κατάσταση υγείας των παιδιών. Βρέθηκε ότι όσο μεγαλύτερη ευκολία στην ενημέρωση είχαν οι συμμετέχοντες- γονείς σχετικά με την πρόληψη ασθενειών, τόσο λιγότερο συχνά εμφάνιζαν αρνητικά συναισθήματα (r=-0.549, p<0.001) τα παιδιά και λιγότερο συχνός ήταν ο περιορισμός δραστηριοτήτων στην καθημερινότητα των παιδιών (r=0.548, p<0.001) και των γονέων (r=0.524, p<0.001). Επίσης, όσο μεγαλύτερη ήταν η ευκολία στην ενημέρωση σχετικά με την προαγωγή υγείας τόσο λιγότερο συχνή ήταν η εμφάνιση των αρνητικών συναισθημάτων των παιδιών (r=-0.477, p<0.001) και λιγότερο συχνός ο περιορισμός δραστηριοτήτων στην καθημερινότητα των παιδιών (r=-0.510, p<0.001) και των γονέων (r=- 0.496, p<0.001). Ακόμα, η ευκολία στην ενημέρωση σχετικά με την προαγωγή υγείας σχετίζονταν θετικά με τη κατάσταση υγείας των παιδιών τα τελευταία δύο έτη (r=0.675, p<0.001). Δηλαδή όσο ευκολότερη ενημέρωση είχαν οι γονείς σε σχέση με την πρόληψη ασθενειών τόσο καλύτερη υγεία εμφάνιζαν τα παιδιά τους τα τελευταία δύο έτη. Επιπλέον η ευκολία στην ενημέρωση σχετικά με την πρόληψη ασθενειών σχετίζονταν θετικά με τη κατάσταση υγείας των παιδιών iii τα τελευταία δύο έτη(r=0.586, p<0.001). Δηλαδή όσο ευκολότερη ενημέρωση είχαν οι γονείς σε σχέση με την πρόληψη ασθενειών τόσο καλύτερη υγεία εμφάνιζαν τα παιδιά τους τα τελευταία δύο έτη. Ακόμα όσο καλύτερη υγεία εμφάνιζαν τα τελευταία δύο έτη τα παιδιά τόσο λιγότερο συχνά εμφάνιζαν αρνητικά συναισθήματα (r=-0.486, p<0.001) και λιγότερο συχνά είχαν περιορισμό στη καθημερινότητα τους(r=-0.545, p<0.001) εκείνα και οι γονείς τους (r=-0.417, p<0.001).Τέλος όσο πιο συχνή εμφάνιση είχαν σε αρνητικά συναισθήματα τα παιδιά τόσο πιο συχνό περιορισμό εμφάνιζαν στην καθημερινότητά τους(r=0.880, p<0.001) τα ίδια και οι γονείς τους (r=0.878, p<0.001). Συμπέρασμα:. Τα ευρήματα καθιστούν απαραίτητη την άμεση παρέμβαση της πολιτείας με σκοπό την βελτίωση του αλφαβητισμού της υγείας των γονέων όπως και όλων των κοινωνικών ομάδων σε θέματα υγειονομικής περίθαλψης, πρόληψης ασθενειών και προαγωγής της υγεία Ακόμη απαραίτητη κρίνεται η βελτίωση της κατάστασης υγείας των παιδιών με καλύτερη αξιολόγηση και τελικό στόχο την καλύτερη ποιότητα ζωής των παιδιών στην καθημερινότητα τους και συνεπώς των γονέων τους. Ευελπιστούμε οι κυβερνητικές και μη κυβερνητικές υπηρεσίες να αγκαλιάσουν αυτούς τους στόχους και να διαμορφώσουν σχέδια για τη σημαντική αύξηση του επιπέδου υγείας του παιδιού.